Ekmek kırıntısı, genellikle kurutulmuş ekmek'ten elde edilen, çeşitli yemek pişirme ve kaplama işlemlerinde kullanılan ufalanmış ekmek parçacıklarıdır. Ekmek kırıntısı, hem endüstriyel olarak büyük ölçekte üretilebilir, hem de evde, bayatlamış ekmeklerin değerlendirilmesi amacıyla yapılabilir.
Ekmek kırıntıları, üretim yöntemlerine, kullanılan ekmek türüne ve işleme şekillerine göre farklı çeşitlere ayrılır:
Taze Ekmek Kırıntısı: Yumuşak dokulu ve nemli olan bu kırıntılar, genellikle taze ekmeklerin kabuklarının veya iç kısımlarının mutfak robotu veya rende yardımıyla ufalanmasıyla elde edilir. Bağlayıcı özelliği yüksektir ve özellikle köfte, dolma gibi iç harçlarda kullanılır.
Kuru Ekmek Kırıntısı: Bayatlamış ekmeklerin kurutulup öğütülmesiyle elde edilir. Daha uzun ömürlüdür ve kaplama işlemlerinde daha iyi sonuç verir. Endüstriyel olarak üretilen kuru ekmek kırıntıları genellikle fırınlarda kurutulur ve öğütülür.
Galeta Unu: Genellikle beyaz ekmekten yapılan, daha ince öğütülmüş bir kuru ekmek kırıntısı türüdür. Japon mutfağı'nda "Panko" olarak bilinen ve daha iri taneli, hafif ve gevrek bir yapıya sahip olan galeta unu çeşidi de mevcuttur.
Baharatlı Ekmek Kırıntısı: Genellikle kuru ekmek kırıntısına çeşitli baharatlar, otlar ve aroma vericiler eklenerek elde edilir. Kaplama işlemlerinde yemeğe ekstra lezzet katmak amacıyla kullanılır. Örneğin, sarımsak tozu, soğan tozu, kekik, fesleğen gibi baharatlar sıkça kullanılır.
Glutensiz Ekmek Kırıntısı: Gluten hassasiyeti olan veya çölyak hastalığı olan bireyler için, mısır, pirinç veya diğer glutensiz tahıllardan yapılan ekmeklerin kurutulup öğütülmesiyle elde edilen bir alternatiftir.
Ekmek kırıntısı, mutfakta çok yönlü bir bileşendir ve çeşitli amaçlarla kullanılır:
Ekmek kırıntısının besin değeri, yapıldığı ekmeğin türüne göre değişiklik gösterir. Genellikle karbonhidrat, protein ve az miktarda yağ içerir. Ayrıca, yapıldığı ekmeğe bağlı olarak lif, vitamin ve mineral içerebilir. Glutensiz ekmek kırıntıları, gluten intoleransı olan kişiler için besleyici bir alternatiftir.
Ekmek kırıntısının tazeliğini ve kalitesini korumak için doğru şekilde saklanması önemlidir. Kuru ekmek kırıntısı, hava geçirmez bir kapta, serin ve kuru bir yerde saklanmalıdır. Taze ekmek kırıntısı ise buzdolabında kısa süre saklanabilir veya dondurularak daha uzun süre muhafaza edilebilir.