japon mutfağı ne demek?
Japon mutfağı, Japonya'ya özgü
yemek pişirme tarzıdır. Japonya'nın geleneksel
mutfağı (washoku), miso çorbası ve diğer
yemekler ile pilav üzerine kuruludur ve mevsimlik
malzemelere vurgu yapılmaktadır. Garnitürler genellikle balık, salamura
sebze ve et suyunda pişirilmiş sebzelerden oluşur. Japonya bir ada
ülkesi olduğundan dolayı balık ile diğer deniz
ürünleri içeren yemeklere de çok sık
rastlanmakta olup genellikle ızgara
yapılır, ancak aynı zamanda saşimi veya
suşi olarak çiğ olarak da servis edilir. Deniz
ürünleri ve sebzeler de tempura olarak hafif bir
hamurda kızartılır. Pirinç dışında, soba ve
udon gibi erişteler de bir temel gıda maddesidir.
Japonya'da ayrıca, oden adı verilen et suyunda balık
ürünleri veya sukiyaki ve
nikujagada sığır eti gibi birçok kaynatılmış
yemek bulunur.
Japon mutfağının diğerlerine göre en önemli farkı yağ ve baharat
kullanımının çok daha az olmasıdır. Kullanılan malzemelerin asıl
tatlarını koruması için gayret gösterilir. Mümkün oldukça mevsim için
tipik olan taze malzemeler kullanılır.
Genel olarak Japon mutfağı, diğer Doğu Asya
ülkelerinin mutfaklarına benzer. Tarihsel olarak Çin
mutfağından etkilenen Japon mutfağı, modern
çağda Batı mutfaklarından da etkilenmeye
açılmıştır. Ramen ve gyōza gibi
yabancı yiyeceklerden, özellikle Çin yemeklerinden ilham alan yemekler
ve ayrıca spagetti, köri ve
hamburger gibi yiyecekler, Japon lezzetlerine ve
malzemelerine uyarlanmıştır. Amerikan ve
Meksika mutfak geleneklerinden etkilenen
Okinawa mutfağının temel taco pirinci de
dahil olmak üzere bazı bölgesel yemekler Japonya'da tanıdık hale
geldi. Geleneksel olarak, Japonlar Budizm'e
bağlı kalmanın bir sonucu olarak etten kaçındı, ancak 1880'lerde
Japonya'nın modernleşmesiyle birlikte
tonkatsu ve yakiniku gibi
et bazlı yemekler yaygınlaştı. O zamandan beri Japon mutfağı, özellikle
suşi ve ramen gibi yiyecekler ile dünya çapında
popüler hale geldi.
2013 yılında Japon mutfağı UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras
Listesi'ne
eklendi.
Meşhur Japon yemekleri
- Chanko-nabe ちゃんこ鍋, Nabe stiline
göre. Sumo güreşçilerinin yedikleri yüksek
protein içeren türlü.
- Donburi 丼, Sebze, et veya başka içerikli
pilav yemeği.
- Gyōza 餃子, Et ile doldurulmuş Çin usulü hamur
işi.
- İshiyaki 石焼き
- Karē カレー, Hintlerin körisinin Japon versiyonu.
- Kushiage 串揚げ,
- Maki 巻き, Pilav üstü Deniz-Otu Sarması.
- Miso Çorbası 味噌汁, Sabah, öğlen ve
akşam yemeklerinde yan yemek olarak gelir. Miso adı verilen, ezilmiş
soya fasulyesi macununun sıcak su ile karıştırılması ile hazırlanır.
İçine nori, yeşil soğan gibi tatlandırıcılar da konulabilir.
- Nabe 鍋 veya O-Nabe, bir Japon türlüsü,
yenilirken pişirilir.
- Oden おでん, Türlü şekli.
- Okonomiyaki お好み焼き, Lahanalı hamur
işi.
- Sashimi 刺身, Çiğ balık
- Shabushabuしゃぶしゃぶ, Çok ince kesilmiş
et dilimleri masanın üzerinde duran ve kaynayan bir suyun içine bir
iki saniye tutulur ve yenir.
- Sukiyakiすき焼き, Türlü
- Sushi 寿司, Ekşi pilavlı çiğ balık ve sebze.
- Takoyaki たこ焼き, Tako Japonca'da ahtapot
anlamına gelir ve takoyaki ahtapot topları olarak bilinir. Takoyaki
satıcıları Japonya da çok popülerdir. Takoyaki yapmak için özel
takoyaki kızartma tavası kullanılır. Sulu hamur tavadaki çok küçük
yuvarlak bölümlere dökülür.
- Tempura 天麩羅, tempura hamuruna batırılmış
bol yağda kızartılmış sebze ve deniz ürünü.
- Teriyaki 照り焼き, şeker, mirin, soya sos ve
sakenin kaynatılarak yapıldığı, ana yemeklerde kullanılan tatlı bir
sostur.
- Tonkatsu とんかつ, şeker pekmezi, su, tuz,
domates ezmesi, damıtılmış sirke, havuç püresi, glikoz şurubu, elma
püresi, karamel, mısır nişastası, karabiber, soğan tozu, sarımsak,
meyan kökü, limon suyundan yapılan bir sostur ve genelde
teppanyakilerde kullanılır.
- Yakitori 焼き鳥, Tavuk ızgara.
- Onigiri おにぎり, Pirinç topları. Etrafı nori
ile kaplanır ve içinde umeboshi (Japon eriği turşusu), karides,
tavuk, ton balığı, somon balığı vb. bulunur.
Makarna/erişte yemekleri
<table>
<tbody>
<tr class="odd">
<td><ul>
<li><a href="Rāmen" title="wikilink">Rāmen</a> ラーメン, Erişte
Çorbası</li>
<li><a href="Soba_(Nudeln)" title="wikilink">Soba</a> 蕎麦, Buğday
Makarnası</li>
</ul></td>
<td></td>
<td><ul>
<li><a href="Udon" title="wikilink">Udon</a> 饂飩, kalın Makarnalar</li>
<li><a href="Somen" title="wikilink">Somen</a> 素麺, meşhur <a
href="Matsuyama" title="wikilink">Matsuyama</a> Makarnası</li>
</ul></td>
<td></td>
<td><ul>
<li><a href="Yakisoba" title="wikilink">Yakisoba</a> 焼き蕎麦,
kızartılmış Makarna</li>
</ul></td>
</tr>
</tbody>
</table>
Balık yemekleri
- Fugu 河豚 ya da 鰒 çok zehirli bir Balık
türüdür. Sadece çok usta aşçılar pişirebilir. Balığın çok ince olan
zehirli damarlarının tek tek çıkarılması gerekir. Bir Fugu yemeğinin
fiyatı bu yüzden 300-500 Dolar arasıdır.
- Surimi すり身 Yengeç eti imitasyonu.
- Takabe Izu-Adalarında
yenilen bir balık
- Unagi 鰻 (うなぎ), Yılan
Balığı
Diğer yemekler
<table>
<tbody>
<tr class="odd">
<td><ul>
<li><a href="Daşi" title="wikilink">Dashi</a> 出汁, Deniz Otundan
yapılan bir Balık Çorbası.</li>
<li><a href="Kobe-Sığırı" title="wikilink">Kobe-Sığırı</a> ve <a
href="Matsuzaka-Sığırı" title="wikilink">Matsuzaka-Sığırı</a>, Eti çok
lezzetli olan özel yetiştirilmiş sığır türleri.</li>
<li><a href="Miso" title="wikilink">Miso</a> 味噌, ezilmiş <a
href="Soya" title="wikilink">Soya</a> macunu.</li>
<li><a href="Şiitake" title="wikilink">Shiitake</a> 椎茸, Mantar
cinsi.</li>
</ul></td>
<td></td>
<td><ul>
<li><a href="Soba" title="wikilink">Soba</a> 蕎麦 çok ince kesilmiş açık
renkli erişte çeşididir.</li>
<li><a href="Suimono" title="wikilink">Suimono</a> 吸い物, bir türlü
türü.</li>
<li><a href="Tofu" title="wikilink">Tofu</a> 豆腐, "Soya-Peyniri"</li>
<li><a href="Yuba" title="wikilink">Yuba</a> 湯葉, Soya sütünün
kaymağı.</li>
</ul></td>
</tr>
</tbody>
</table>
Yemeğin yanında sunulan ek gıdalar (Okashi), tatlılar ve Omiage
<table>
<tbody>
<tr class="odd">
<td><ul>
<li><a href="Arare" title="wikilink">Arare</a> あられ</li>
<li><a href="Dango" title="wikilink">Dango</a> 団子, Pilav
Topcukları</li>
<li><a href="Mochi" title="wikilink">Mochi</a> 餅, ezilmiş Pilav
Macunu</li>
</ul></td>
<td></td>
<td><ul>
<li><a href="Natto" title="wikilink">Natto</a> 納豆, ekşitilmiş Soya
Fasulyeleri</li>
<li><a href="Onigiri" title="wikilink">Nigiri</a> お握り, baharatlı
Pilav topcukları</li>
<li><a href="Senbei" title="wikilink">Senbei</a> 煎餅, Pirinçten
yapılmış kurabiyeler</li>
</ul></td>
<td></td>
<td><ul>
<li><a href="Taiyaki" title="wikilink">Taiyaki</a> たいやき, içli
hamuriçi</li>
<li><a href="Tsukemono" title="wikilink">Tsukemono</a> 漬物, Turşu</li>
<li><a href="Yokan" title="wikilink">Yokan</a> 羊羹,
Adzuki-Fasulyeleriyle yapılan bir tatlı.</li>
</ul></td>
</tr>
</tbody>
</table>
Baharatlar
<table>
<tbody>
<tr class="odd">
<td><ul>
<li><a href="Mirin" title="wikilink">Mirin</a> 味醂 "Pirinç Şarabı"</li>
<li><a href="Miso" title="wikilink">Miso</a> 味噌 (Soya Macunu)</li>
<li><a href="Nori" title="wikilink">Nori</a> 海苔 roll sushi yapımında
sarmak amacıyla kullanılan çok ince yaprak halinde deniz yosunu.</li>
</ul></td>
<td></td>
<td><ul>
<li><a href="Perilla" title="wikilink">Perilla</a></li>
<li><a href="Szechuanpfeffer" title="wikilink">Sanshō</a> 山椒 Japon
Biberi</li>
<li><a href="Wasabi" title="wikilink">Wasabi</a> 山葵 yaban turpu</li>
<li><a href="Su_Biberi" title="wikilink">Su Biberi</a></li>
</ul></td>
<td></td>
<td><ul>
<li><a href="Soya_Sosu" title="wikilink">Soya Sosu</a> 醤油 Shoyu</li>
<li><a href="Wakame" title="wikilink">Wakame</a> 若布、和布 genelde
salatalarda ve çorbalarda kullanılan bir çeşit deniz yosunu.</li>
</ul></td>
</tr>
</tbody>
</table>
İçecekler
<table>
<tbody>
<tr class="odd">
<td><ul>
<li><a href="Yeşil_Çay" title="wikilink">Yeşil Çay</a> 緑茶
(Ryoku-cha)</li>
<li><a href="Sen-cha" title="wikilink">Sen-cha</a> 煎茶 Japon Çayı</li>
<li><a href="Mac-cha" title="wikilink">Mac-cha</a> 抹茶 Japon Çayı</li>
<li><a href="Ban-cha" title="wikilink">Ban-cha</a> 番茶 Japon Çayı</li>
<li><a href="Genmai-ça" title="wikilink">Genmai-cha</a> 玄米茶 Japon
Çayı</li>
<li><a href="Hōji-ça" title="wikilink">Hōji-cha</a> ほうじ茶 Japon
Çayı</li>
<li><a href="Mugi-ça" title="wikilink">Mugi-cha</a> 麦茶 Japon Arpa
Çayı</li>
<li><a href="Wūlon-ça" title="wikilink">Wūlon-cha</a> ウーロン茶 Çin
Çayı</li>
</ul></td>
<td></td>
<td><ul>
<li><a href="Asahi_(Bira)" title="wikilink">Asahi (Bira)</a>
"アサヒ"</li>
<li><a href="Kirin_(Bira)" title="wikilink">Kirin (Bira)</a>
"キリン"</li>
<li><a href="Sapporo_(Bira)" title="wikilink">Sapporo (Bira)</a>
"サッポロ"
<ul>
<li><a href="Yebisu_(Bira)" title="wikilink">Yebisu (Bira)</a>
"ヱビス"</li>
</ul></li>
<li><a href="Suntori_(Bira)" title="wikilink">Suntori (Bira)</a>
"サントリー"</li>
<li><a href="Orion_(Bira)" title="wikilink">Orion (Bira)</a>
"オリオン"</li>
</ul></td>
<td></td>
<td><ul>
<li><a href="Mizuwari" title="wikilink">Mizuwari</a> 水割り</li>
<li><a href="Sake" title="wikilink">Sake</a> お酒 Pirinç Şarabı</li>
<li><a href="Hoppy" title="wikilink">Hoppy</a> ホッピー Bira aromalı
içki</li>
<li><a href="Happo-shu" title="wikilink">Happo-shu</a> 発泡酒</li>
<li><a href="Şōçū" title="wikilink">Shochū</a> 焼酎 İçki</li>
<li><a href="Umeşu" title="wikilink">Umeshu</a> 梅酒 İçki</li>
</ul></td>
<td></td>
<td><ul>
<li><a href="Calpis" title="wikilink">Calpis</a> (Calpico) カルピス</li>
</ul></td>
</tr>
</tbody>
</table>
Japon restoran şekilleri
<table>
<tbody>
<tr class="odd">
<td><ul>
<li><a href="Çūka_Ryōri-ya" title="wikilink">Chūka Ryōri-ya</a>
中華料理屋 Çin Restoranı usulunden</li>
<li><a href="Curry_Shop" title="wikilink">Curry Shop</a>
カレー・ショップ</li>
<li>Family Restoran ファミリー・レストラン</li>
<li>Özel izinli Fugu (çok zehirli bir Balık)- Restoranı</li>
<li><a href="İzakaya" title="wikilink">İzakaya</a> 居酒屋 Mezeli
Meyhane</li>
<li><a href="Kaiten-zuşi" title="wikilink">Kaiten-sushi</a> 回転寿司
Sushi-Restoranı (sushiler yürüyen bir banttan geçiyor)</li>
<li><a href="Kissaten" title="wikilink">Kissaten</a> 喫茶店 Café</li>
<li><a href="Nomiya" title="wikilink">Nomiya</a> 飲み屋 Meyhane</li>
<li><a href="Okonomiyaki-ya" title="wikilink">Okonomiyaki-ya</a>
お好み焼屋 Burada yemekler müşterinin masasının yanında yapılıyor.</li>
<li><a href="Rāmen-ya" title="wikilink">Rāmen-ya</a> ラーメン屋 Makarna
Çorbası dükkânı</li>
<li><a href="Robatayaki" title="wikilink">Robatayaki</a> 炉辺焼き</li>
</ul></td>
<td></td>
<td><ul>
<li><a href="Ryōtei" title="wikilink">Ryōtei</a> 料亭</li>
<li><a href="Şabu-Şabu-Restoranı"
title="wikilink">Shabu-Shabu-Restoranı</a> しゃぶしゃぶ</li>
<li><a href="Şokudō" title="wikilink">Shokudō</a> Kantin 食堂</li>
<li><a href="Soba-ya" title="wikilink">Soba-ya</a> 蕎麦屋 <a href="Soba"
title="wikilink">Soba</a>-Makarnası Dükkânı</li>
<li><a href="Suşi-ya" title="wikilink">Sushi-ya</a> 寿司屋 (Sushi ve
Sashimi)</li>
<li><a href="Tempura-ya" title="wikilink">Tempura-ya</a> 天婦羅屋 ya da
天麩羅屋</li>
<li><a href="Teppanyaki" title="wikilink">Teppanyaki</a> 鉄板焼</li>
<li><a href="Yakiniku-ya" title="wikilink">Yakiniku-ya</a> 焼肉屋 Burada
Kore Mutfağı usulu ızgaralar yapılır.</li>
<li><a href="Yakitori-ya" title="wikilink">Yakitori-ya</a> 焼鳥屋 Tavuk
Şiş Kebabı yapılır.</li>
<li><a href="Yoşoku-ya" title="wikilink">Yoshoku-ya</a> 洋食屋</li>
</ul></td>
</tr>
</tbody>
</table>
Kaynakça
Konuyla ilgili yayınlar
Dış bağlantılar
Orijinal kaynak: japon mutfağı. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Kategoriler