karaciğer yetmezliği ne demek?

Karaciğer Yetmezliği

Karaciğer yetmezliği, karaciğerin normal fonksiyonlarını yerine getirememesi durumudur. Bu durum akut (ani başlangıçlı) veya kronik (yavaş gelişen) olabilir. Her iki durumda da ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir ve hayati tehlike oluşturabilir.

Nedenleri:

• Akut Karaciğer Yetmezliği:
  • Aşırı dozda parasetamol kullanımı
  • Bazı viral hepatitler (A, B, nadiren E)
  • İlaçlara bağlı karaciğer hasarı
  • Zehirlenmeler (örneğin, mantar zehirlenmesi)
  • Wilson hastalığı gibi bazı genetik hastalıklar
• Kronik Karaciğer Yetmezliği:
  • Siroz (alkolik karaciğer hastalığı, viral hepatitler (B, C), otoimmün hepatit, primer biliyer kolanjit, primer sklerozan kolanjit gibi nedenlerle)
  • Non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) ve steatohepatit (NASH)
  • Hemokromatozis (demir birikimi)
  • Alfa-1 antitripsin eksikliği

Belirtileri:

Karaciğer yetmezliğinin belirtileri, yetmezliğin şiddetine ve nedenine bağlı olarak değişiklik gösterir. Yaygın belirtiler şunlardır:

• Sarılık (cilt ve gözlerde sararma)
• Yorgunluk
• İştahsızlık
• Bulantı ve kusma
• Karın ağrısı veya şişlik (asit)
• Bacaklarda ödem
• Zihinsel karışıklık veya ensefalopati (akıl fonksiyonlarında bozulma)
• Kanama eğiliminde artış (örneğin, kolay morarma, burun kanaması)
• Dışkıda kan veya katran renginde dışkı
• Koyu renkli idrar

Tanı:

Karaciğer yetmezliği tanısı, fizik muayene, tıbbi öykü ve çeşitli laboratuvar testleri ile konulur. Kan testleri, karaciğer enzimlerini, bilirubin seviyelerini, pıhtılaşma faktörlerini ve diğer karaciğer fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılır. Görüntüleme yöntemleri (ultrason, BT, MR) karaciğerin yapısını ve diğer organları değerlendirmek için kullanılabilir. Biyopsi de bazı durumlarda gerekebilir.

Tedavi:

Karaciğer yetmezliğinin tedavisi, yetmezliğin nedenine, şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:

• Destekleyici bakım (sıvı takviyesi, beslenme desteği)
• İlaç tedavisi (enfeksiyonları tedavi etmek, amonyak seviyelerini düşürmek)
• Altta yatan nedenin tedavisi (örneğin, antiviral ilaçlar, immünsupresanlar)
• Karaciğer nakli (son dönem karaciğer yetmezliğinde)

Önemli Not: Bu bilgiler sadece genel bilgilendirme amaçlıdır ve bir doktorun tavsiyesinin yerini tutmaz. Karaciğer yetmezliği şüphesi durumunda derhal bir doktora başvurulmalıdır.