poliarteritis nodosa ne demek?

Poliarteritis Nodosa (PAN)

Poliarteritis Nodosa (PAN), küçük ve orta boy arterlerin duvarlarında inflamasyona (iltihaplanmaya) neden olan nadir bir sistemik vaskülittir (https://www.nedemek.page/kavramlar/vaskülit). Bu inflamasyon, arter duvarlarında zayıflamaya, anevrizma oluşumuna ve tıkanıklıklara yol açabilir. Bu durum, etkilenen organlara kan akışını azaltır ve hasara neden olabilir.

Nedenleri:

PAN'ın kesin nedeni bilinmemektedir. Bazı vakalarda Hepatit B (https://www.nedemek.page/kavramlar/Hepatit%20B) enfeksiyonu ile ilişkilendirilmiştir. Ancak, çoğu vakada belirgin bir tetikleyici faktör bulunamaz. Bağışıklık sisteminin anormal tepkisi sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir.

Belirtileri:

PAN'ın belirtileri oldukça değişkendir ve etkilenen organlara bağlıdır. En sık görülen belirtiler şunlardır:

• Ateş (https://www.nedemek.page/kavramlar/ateş)
• Yorgunluk (https://www.nedemek.page/kavramlar/yorgunluk)
• Kilo kaybı (https://www.nedemek.page/kavramlar/kilo%20kaybı)
• Kas ve eklem ağrıları (https://www.nedemek.page/kavramlar/kas%20ve%20eklem%20ağrıları)
• Deri döküntüleri (https://www.nedemek.page/kavramlar/deri%20döküntüleri)
• Karın ağrısı (https://www.nedemek.page/kavramlar/karın%20ağrısı)
• Sinir hasarı (https://www.nedemek.page/kavramlar/sinir%20hasarı): uyuşma, karıncalanma veya güçsüzlük.
• Yüksek tansiyon (https://www.nedemek.page/kavramlar/yüksek%20tansiyon)
• Böbrek sorunları (https://www.nedemek.page/kavramlar/böbrek%20sorunları)

Tanı:

PAN tanısı, klinik belirtiler, fiziksel muayene ve çeşitli testlerin kombinasyonuyla konulur. Bu testler arasında şunlar yer alabilir:

• Kan testleri: Enflamasyon belirteçlerini (örn., eritrosit sedimantasyon hızı [ESR], C-reaktif protein [CRP]) ve organ fonksiyonlarını değerlendirmek için.
• Anjiyografi: Etkilenen arterlerde anevrizma veya tıkanıklık olup olmadığını belirlemek için.
• Biyopsi: Etkilenen organdan (örn., kas, sinir) alınan doku örneğinin mikroskop altında incelenmesi.

Tedavi:

PAN tedavisi, inflamasyonu kontrol altına almayı ve organ hasarını önlemeyi amaçlar. Tedavi genellikle şunları içerir:

• Kortikosteroidler (https://www.nedemek.page/kavramlar/kortikosteroidler): İnflamasyonu azaltmak için.
• İmmünosupresan ilaçlar (https://www.nedemek.page/kavramlar/immünosupresan%20ilaçlar): Bağışıklık sisteminin aktivitesini baskılamak için.
• Hepatit B ile ilişkili PAN vakalarında antiviral ilaçlar (https://www.nedemek.page/kavramlar/antiviral%20ilaçlar).

Erken tanı ve tedavi, PAN'ın ilerlemesini yavaşlatmaya ve uzun vadeli sonuçları iyileştirmeye yardımcı olabilir. Tedavi edilmediği takdirde, PAN ciddi organ hasarına ve hatta ölüme yol açabilir.