poliarşi ne demek?

Poliarşi

Poliarşi, Robert Dahl tarafından geliştirilen ve ideal bir demokrasi modeline ulaşmanın zorluğunu vurgulayan bir kavramdır. Dahl, hiçbir ülkenin tam anlamıyla demokratik olmadığını, ancak bazı ülkelerin demokrasiye diğerlerinden daha yakın olduğunu savunmuştur. Poliarşi, gerçekte var olan ve demokratik süreçlere yaklaşan yönetim biçimlerini tanımlamak için kullanılır.

Poliarşi, iki temel boyut üzerinde şekillenir:

1. Katılım (Inclusion): Yurttaşların siyasi süreçlere katılma hakkının genişliği. Yani, oy kullanma, örgütlenme, ifade özgürlüğü gibi haklara sahip olma oranı. Katılım kavramı bu bağlamda önemlidir.
2. Rekabet (Contestation): Farklı görüşlerin ve adayların serbestçe rekabet edebilme düzeyi. Seçimlerin adil ve serbest olması, farklı partilerin varlığı, muhalefetin varlığı gibi unsurlar rekabetin göstergeleridir. Rekabet prensibi poliarşinin temelini oluşturur.

Bir ülkede hem katılım hem de rekabet yüksekse, o ülke poliarşi düzeyinde bir yönetim biçimine sahiptir. Ancak, bu iki boyutta da eksiklikler varsa, o ülke otoriter veya totaliter bir yönetim biçimine daha yakındır.

Poliarşinin temel özellikleri:

• Seçimler: Düzenli, serbest ve adil seçimler.
• Katılım Hakkı: Yetişkinlerin büyük çoğunluğunun oy kullanma ve seçilme hakkı.
• İfade Özgürlüğü: Farklı görüşlerin serbestçe ifade edilebilmesi.
• Örgütlenme Özgürlüğü: Siyasi partiler, sivil toplum kuruluşları gibi örgütlerin serbestçe kurulabilmesi ve faaliyet gösterebilmesi.
• Bilgi Edinme Özgürlüğü: Farklı kaynaklardan bilgiye erişim imkanı.
• Hükümetin Şeffaflığı: Hükümetin kararlarının ve faaliyetlerinin kamuoyuna açık olması.

Poliarşi, ideal bir demokrasi modeli olmamakla birlikte, demokrasiye ulaşma yolunda önemli bir aşama olarak kabul edilir. Dahl, poliarşinin, tam demokrasiye ulaşmak için sürekli olarak geliştirilmesi ve iyileştirilmesi gerektiğini savunmuştur. Bu noktada Demokrasi kavramının kendisi de önemlidir.

Kategoriler