ımola ne demek?

Imola (Yerel lehçe Iômla), Kuzey Doğu İtalya'da Emilia-Romagna bölgesinde Santerno nehri üzerinde bulunan ve Bologna ilinde yer alan bir şehir ve komündür.1

Sehir, geleneksel bir şekilde, tarihi bölge Romagna'nın batı girişi olarak kabul edilir. Günümüzde bu bölge, Enzo e Dino Ferrari Uluslararası Pisti ve Formula 1 San Marino Grand Prix in evi olarak kabul edilmektedir. Yarış, yakınlarda bulunan fakat bir grand prix yarışmasına ev sahipliği yapamayacak kadar küçük olan bağımsız cumhuriyet San Marino için adlandırılmıştır.

Tarihi

Şehir, yaklaşık M.Ö.82 yılında Roma diktatöru, Lucius Cornelius Sulla tarafından kurulduktan sonra, Forum Cornelii olarak adlandırıldı. Bir tarım ve ticaret merkezi olan İmola, seramikleriyle ünlü oldu.

İmola ismi ise ilk olarak 7. yzy. da Lombardlar tarafından, Lombard kralı Clefi adına yaptırılan ve şimdiki ismi Castellaccıo kalesi olan kale için kullanıldı. Paul Deacon'a göre İmola 412 yılında Vizigotların Kralı Ataulf ile İmparator Theodosius'un kızı Galla Placıdıa'nın evlenmelerine sahne olmuştur. Gotik Savaşında (535-552) ve Lombard işgalinden sonra, Bizanslılar ve barbarlar tarafından dönüşümlü olarak kullanıldı.

Bizanslılara ait olan Ravenna Ekşarjliği papalık devleti eline geçtiğinde İmola da Papalık hakimiyeti altına girdi. 9. yüzyılda Fausto Alıdösi tarafından Macarlar ve Araplara karşı cesurca savunuldu. 10. yüzyılda Troilo Nordığlio büyük bir güç elde etti. Bu ve sonraki yüzyıllarda şehir Castrimolesi kalesi (bugünkü İmola kalesi) ve Sancassianesi (bugünkü San Cassiano bölgesi) için, Ravennalılar, Faenzalılar ve Bolognalılar arasında ardı arkası kesilmeyen ve her taraf için de ölümcül olan mücadelere tanık oldu. Bu çatışmaların ortasında kentin bağımsız cumhuriyet anayasası kuruldu. Papa ve Kutsal-Roma Germen imparatorları arasındaki çatışmalarda İmola şehri imparator tarftarı olan Ghibellinolar taraftarı idi. Fakat çok kere, 1248 örneğindeki gibi, papa taraftarlığına da geri dönüş sağladı. Birçok kez, güçlü lordlar şehrin hakimiyetini elde etmek için çalıştı (Alıdösi, 1292; Maghinardo Pagano, 1295). Papa Xİİ. Bendikt şehri ve şehre bağlı etrafındaki bölgeyi, papalık vekili, olarak kabul ettiği Lippo II Alıdösi'ye bağışladı ve Alıdösi sülalesi böylece 1424'e kadar bu şehri idare ettiler. 1424'te "Filippo Maria Visconti"'nin "capitano" unvanını verdiği paralı askerler lideri "Angelo della Pergola" Lombardı'yı ve İmola'yı Viscontiler adına eline geçirdi. 1426'da ise şehir tekrar Papalık Devleti eline geçti ve papa temsilcisi (sonradan Kardinal) Capranıca bu rejimin idarecisi oldu.

Bundan sonra şehir tekrar Viscontilere bağlı paralı askerler tarafından ele geçirilip idare edildi ve bu dönemde yaptırılan birkaç önemli kale günümüze kadar gelmiştir. 1434, 1438 ve 1470'da İmola Milano'da hakim olan Sforza'lara verildi. Ama Papa İV. Sixtus'un yeğeni olan Giralamo Riario, Catherin Sforza ile evlenince, İmola kalesi bir "çeyiz" olarak tekrar Papalık hakimiyeti altına geçti. Riario Papa tarafından "Forli ve İmola Prensi" yapıldı. Bu dönemde İmola çok güzel saraylar ve diğer binalarla imar edildi ve birçok güzel sanatlar eserleri ile donatıldı. 1488'de Forli'li komploculara tarafından öldürülen Giralamo'nun katedral içindeki mezar ve lathi bunlara güzel örnektir. Şehirde bir Riario hanedanı idaresi kurulamadı; çünkü Papa Vİ. Alexander Girolamo'nun oğlu Ottavio'yunun presliğini kabul etmedi ve şehir ve prenslik 25 Kasım 1499'da Cesare Borgia'ya teslim edildi. Onun ölümünden sonra ise şehrin idaresi için Riario taraftarları ve Papalık taraftarları arasında mücadele başladı. Papalık taraftarları bundan üstün çıktılar ve 1504'te İmola Papa II. Julius eline geçti. Bu mücadele sonradan Vaini ve Dassatelli sülaleleri arasındaki ölümcül rekabete akış buldu.

1789'da Devrimci Fransa orduları İmola'ya girerek orada bir geçici hükûmet kurdular. 1799'da şehir Avusturya orduları eline geçti. 1800'de ise Fransız tesiri altında bulunan güya bağımsız "Cisalpine Cumhuriyeti"'ne ilhak edildi. Bundan sonra İmola Romagna bölgesinin bir parçası olarak bu bölgenin tarihine karıştı.

II. Dünya Savaşı sırasında İmola savaştan büyük hasar gördü. İlk defa müttefiklerinin ilk uçak bomdarımanı 13 Mayıs 1944'te oldu. İtalya'yı işgal eden Nazi Alman kuvvetlerinin kurduları savunma hattı olan "Gotik Hattı"'nın 15 km kuzeyinde bulunan İmola, şehrin 14 Nisan 1945'te işgalden kurtulmasına kadar, bu hatta hücum eden müttefik kuvvetlerinin uçak, top ve piayade hücumlarına maruz kaldı.

Nüfus gelişimi

Imola'nin belediye sınırları içinde nüfusu (30.11.2010 itibarıyla) 68.997 kişidir. 19. yy ve 20.yy da Imola'nin nüfusunun gelişmesi şu gösterimde görülebilir:2

<small>Kişi</small> <timeline> Colors=

 id:lightgrey value:gray(0.9)
id:darkgrey  value:gray(0.7)
id:sfondo value:rgb(1,1,1)
id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8)

ImageSize = width:455 height:373 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:65000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:5000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:1000 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo

BarData=

 bar:1861 text:1861
bar:1871 text:1871
bar:1881 text:1881
bar:1901 text:1901
bar:1911 text:1911
bar:1921 text:1921
bar:1931 text:1931
bar:1936 text:1936
bar:1951 text:1951
bar:1961 text:1961
bar:1971 text:1971
bar:1981 text:1981
bar:1991 text:1991
bar:2001 text:2001

PlotData=

 color:barra width:20 align:left
bar:1861 from:0 till:26313
bar:1871 from:0 till:29157
bar:1881 from:0 till:30246
bar:1901 from:0 till:33144
bar:1911 from:0 till:35597
bar:1921 from:0 till:37718
bar:1931 from:0 till:39855
bar:1936 from:0 till:41525
bar:1951 from:0 till:45350
bar:1961 from:0 till:51289
bar:1971 from:0 till:57224
bar:1981 from:0 till:60661
bar:1991 from:0 till:62567
bar:2001 from:0 till:64348

PlotData=

 bar:1861 at: 26313 fontsize:S text:26.313 shift:(-8,5)
bar:1871 at: 29157 fontsize:S text:29.157 shift:(-10,5)
bar:1881 at: 30246 fontsize:S text:30.246 shift:(-10,5)
bar:1901 at: 33144 fontsize:S text:33.144 shift:(-10,5)
bar:1911 at: 35597 fontsize:S text:35.597 shift:(-10,5)
bar:1921 at: 37718 fontsize:S text:37.718 shift:(-10,5)
bar:1931 at: 39855 fontsize:S text:39.855 shift:(-10,5)
bar:1936 at: 41525 fontsize:S text:41.525 shift:(-10,5)
bar:1951 at: 45350 fontsize:S text:45.350 shift:(-10,5)
bar:1961 at: 51289 fontsize:S text:51.289 shift:(-10,5)
bar:1971 at: 57224 fontsize:S text:57.224 shift:(-10,5)
bar:1981 at: 60661 fontsize:S text:60.661 shift:(-10,5)
bar:1991 at: 62567 fontsize:S text:62.567 shift:(-10,5)
bar:2001 at: 64348 fontsize:S text:64.348 shift:(-10,5)

TextData=

 fontsize:S pos:(20,20)
text:Kaynak - ISTAT

</timeline>

Görülecek yerler

  • Rocca Sforzesca (Sforza Kalesi): Girolamo Riario ve Caterina Sforza'nın şehirde hüküm sürdüğü dönemde yapılmıştır. Günümüzde Temmuz ve Ağustos'ta yapılan "Cinema d'Estate" festivalinin mevki olmaktadır.
  • Palazzo Tozzoni Sarayı: Yapımı 1726-1738. Tasarımı mimar "Domenico Trifogli". 1981'den beri "Şehir Güzel Sanatlar Müzesi"".
  • Palazzo Farsetti:
  • Palazzo Comunale (Şehir Belediye Sarayı): 1535'te Papa VII. Clement ile V. Karl (Kutsal Roma İmparatoru)'nun Imola'dan geçişlerini gösteren buyuk bir tablo bulunur.
  • Ebe Stignani Şehir Tiyatrosu:
  • San Cassiano Katedrali: Yapımı 1187-1271. Sonraki yüzyıllarda tekrar tekrar restore edilmiştir. En son buyuk restorasyon 1765-1781 döneminde. Katedralin ön cephesi yapımı 1850'dir.
  • Observanza Manastiri ve San Michele Kilisesi: Kilise 1472'de yapılmış ve sonradan manastır eklenmiştir. 1590'da yapılanda Assisili Francesko'nun hayatini gösteren 35 tane fresko tablo bulunmaktaydı ama bunlardan 15'i kaybolmuştur. Diğer güzel sanatlar eserleri de bu kilise ve manastırda bulunmaktadır.

Komşu komünler

Imola komünü şu komünlerle sınır komşusudur:Argenta (FE), Bagnara di Romagna (RA), Borgo Tossignano, Casalfiumanese, Castel Bolognese (RA), Castel Guelfo di Bologna, Conselice (RA), Dozza, Massa Lombarda (RA), Medicina "wikilink"), Mordano, Riolo Terme (RA), Solarolo (RA)

Kardeş şehirler

Imola'nin şu kentlerle kardeş şehir bağlantıları bulunmaktadır:

Önemli kişiler

Resimler

<div class="NavFrame" style="clear:both; text-align:center;"> <div class="NavHead" style="background:#2380c1; border:1px solid silver;text-align:left; font-size:100%"> <center>

<span style="color:white">Imola</span>

</center> </div> <div class="NavContent">

Dosya:Estivo a Imola.jpg|Imola - Sforzesca Kalesi Dosya:Cattedrale di San Cassiano - Imola.jpg|Imola - Katedral Dosya:Castle Park Imola garden.jpg|Imola - Kale parki Dosya:Imola-pitlane.jpg |Imola - Autodromo Enzo e Dino Ferrari - pitlane

</div> </div> </div>

Kaynakça

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Orijinal kaynak: ımola. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

  1. Kaynak: Italyanca Wikipedia "Imola" maddesi

Kategoriler