meze ne demek?

Meze

Meze, Türk, Yunan, Balkan, Ortadoğu ve Akdeniz mutfaklarında ana yemekten önce veya yanında servis edilen küçük porsiyonlardaki yemeklere verilen genel isimdir. Genellikle alkollü içecekler eşliğinde tüketilir ve bir araya gelme, sohbet etme ve yemeğin tadını çıkarma ritüelinin önemli bir parçasıdır. Mezeler, lezzet çeşitliliği ve görsel zenginliği ile bilinir.

Kökeni ve Etimoloji

"Meze" kelimesi, Farsça "tat, lezzet" anlamına gelen "meze" (مزه) kelimesinden türemiştir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde farklı kültürlerin etkileşimiyle zenginleşen meze kültürü, günümüzde de popülerliğini korumaktadır.

Çeşitleri

Mezeler, yöresel farklılıklar ve kullanılan malzemelere göre çok çeşitli olabilir. Soğuk ve sıcak olarak servis edilebilen mezeler, sebzeler, deniz ürünleri, et, peynir ve baklagiller gibi çeşitli malzemelerle hazırlanır.

Soğuk Mezeler

Soğuk mezeler, genellikle önceden hazırlanır ve soğuk olarak servis edilir. Bazı popüler soğuk meze örnekleri:

• Humus: Nohut, tahin, limon suyu ve sarımsak ile yapılan Ortadoğu kökenli bir mezedir.
• Haydari: Yoğurt, sarımsak, nane ve zeytinyağı ile hazırlanan bir Türk mezesidir.
• Patlıcan Salatası: Közlenmiş patlıcan, biber, domates ve sarımsak ile hazırlanan bir salatadır.
• Acılı Ezme: Domates, biber, soğan, sarımsak ve baharatlarla hazırlanan acı bir mezedir.
• Deniz Börülcesi Salatası: Deniz börülcesi, sarımsak, limon suyu ve zeytinyağı ile hazırlanan bir salatadır.
• Rus Salatası: Haşlanmış sebzeler (patates, havuç, bezelye) ve mayonez ile hazırlanan bir salatadır.
• Zeytinyağlı Yaprak Sarma: Asma yapraklarının pirinç, soğan, baharat ve kuş üzümü ile doldurulup zeytinyağında pişirilmesiyle hazırlanan bir yemektir.
• Beyaz Peynir: Farklı çeşitleri bulunan ve sıklıkla tüketilen bir peynir türüdür.
• Ezine Peyniri: Özellikle Ege bölgesinde üretilen lezzetli bir peynirdir.
• Gavurdağı Salatası: Domates, salatalık, biber, ceviz ve nar ekşisi ile hazırlanan yöresel bir salatadır.

Sıcak Mezeler

Sıcak mezeler, genellikle sipariş üzerine hazırlanır ve sıcak olarak servis edilir. Bazı popüler sıcak meze örnekleri:

• Sigara Böreği: Yufka içine peynir konularak sarılan ve kızartılan bir börektir.
• Paçanga Böreği: Yufka içine pastırma, kaşar peyniri ve domates konularak sarılan ve kızartılan bir börektir.
• Kalamar Tava: Unlanmış ve kızartılmış kalamar halkalarıdır.
• Karides Güveç: Karides, domates, biber ve sarımsak ile güveçte pişirilen bir yemektir.
• Mücver: Kabak, havuç, soğan, dereotu ve yumurta ile hazırlanan ve kızartılan bir köftedir.
• Arnavut Ciğeri: Küp şeklinde doğranmış ciğerin unlanıp kızartılmasıyla hazırlanan bir yemektir.
• İşkembe Çorbası: Özellikle kış aylarında tüketilen ve şifa niyetine içilen bir çorbadır.
• Midye Tava: Unlanmış ve kızartılmış midye dolmasıdır.

Meze Kültürü

Meze kültürü, sadece yemek yemekten öte bir sosyal etkileşim biçimidir. Genellikle rakı, şarap veya diğer alkollü içecekler eşliğinde tüketilir ve dostlarla bir araya gelme, sohbet etme ve keyifli vakit geçirme fırsatı sunar. Özellikle meyhane ve restoranlarda zengin meze çeşitleri sunulur.

Yöresel Farklılıklar

Meze çeşitleri, yöresel farklılıklar gösterir. Ege bölgesinde zeytinyağlı mezeler ve otlu yemekler ön plandayken, Güneydoğu Anadolu bölgesinde baharatlı ve acı mezeler daha yaygındır. Karadeniz bölgesinde ise deniz ürünleri ve mısır unu ile yapılan mezeler sıklıkla tüketilir.

Mezenin Önemi

Meze, Türk mutfağının önemli bir parçasıdır ve yemek kültürümüzün zenginliğini yansıtır. Lezzet çeşitliliği, görsel zenginliği ve sosyal anlamı ile meze, Türk gastronomisinde özel bir yere sahiptir. Turizm açısından da büyük bir öneme sahip olan mezeler, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmektedir.

Ayrıca Bakınız

• Türk Mutfağı
• Akdeniz Mutfağı
• Yunan Mutfağı