görece ne demek?

Görelilik, temelde fiziksel olayların gözlemciye göre nasıl değiştiğini inceleyen bir kavramdır. İki ana başlık altında incelenir:

• Özel Görelilik: 1905'te Albert Einstein tarafından ortaya atılan bu teori, eylemsizlik referans çerçevelerinde (ivmelenmeyen çerçeveler) fizik yasalarının aynı olduğunu ve ışık hızının tüm gözlemciler için sabit olduğunu varsayar. Bu teori, zamanın ve mekanın mutlak olmadığını, gözlemcinin hareketine bağlı olarak değişebileceğini gösterir. Temel prensipleri şunlardır:

  • Görelilik İlkesi: Fizik yasaları tüm eylemsiz referans çerçevelerinde aynıdır.
  • Işık Hızı Sabitliği: Boşluktaki ışık hızı, kaynağın veya gözlemcinin hareketinden bağımsız olarak sabittir.

  Özel göreliliğin önemli sonuçları arasında Zaman Genişlemesi, Uzunluk Kısılması ve E=mc² (Enerji-kütle eşdeğerliği) bulunur.

• Genel Görelilik: 1915'te yine Einstein tarafından geliştirilen bu teori, kütleçekimini uzay-zamanın eğriliği olarak açıklar. Kütle, uzay-zamanı büker ve bu eğrilik, cisimlerin hareketini etkiler. Genel göreliliğin temel prensibi, Denklik İlkesi'dir. Bu ilke, kütleçekimsel ve eylemsizlik kütlelerinin birbirine eşit olduğunu belirtir.

  Genel göreliliğin önemli sonuçları arasında ışığın kütleçekiminden etkilenmesi, kütleçekimsel zaman genişlemesi (saatlerin güçlü kütleçekim alanlarında daha yavaş işlemesi) ve Kara Delikler'in varlığı bulunur. Ayrıca, evrenin genişlemesi ve kozmik mikrodalga arka plan ışıması gibi kozmolojik olayların açıklanmasında da önemli bir rol oynar.