cache ne demek?
Elbette, cache (önbellek) hakkında temel bilgileri aşağıda bulabilirsiniz:
Cache (Önbellek)
Cache (veya Türkçe adıyla önbellek), bilgisayar sistemlerinde sık erişilen veya hesaplanması zaman alan verilerin geçici olarak depolandığı yüksek hızlı bir depolama alanıdır. Amacı, verilere daha hızlı erişerek sistem performansını artırmaktır.
Nasıl Çalışır?
- Veri İsteği: Bir uygulama veya işlem, belirli bir veriye ihtiyaç duyar.
- Önbellek Kontrolü: Sistem önce önbelleği kontrol eder. Eğer istenen veri önbellekte bulunuyorsa ("cache hit" - önbellek isabeti), bu veri doğrudan önbellekten alınır.
- Bellekten Alma: Eğer veri önbellekte bulunmuyorsa ("cache miss" - önbellek ıskalaması), sistem veriyi daha yavaş olan ana bellekten (RAM), diskten veya diğer kaynaklardan alır ve aynı zamanda önbelleğe kopyalar.
- Gelecek Erişimler: Gelecekte aynı veriye ihtiyaç duyulduğunda, veri önbellekten çok daha hızlı bir şekilde erişilebilir.
Önbellek Türleri:
- CPU Önbelleği: İşlemciye entegre edilmiş, en hızlı ve en küçük önbellek türüdür. (CPU Önbelleği)
- Disk Önbelleği: Sabit disk sürücülerinde veya işletim sistemlerinde kullanılan, sık erişilen dosya ve veri bloklarını saklar. (Disk Önbelleği)
- Web Tarayıcı Önbelleği: Web sayfalarının, resimlerin ve diğer web kaynaklarının yerel olarak saklanmasını sağlar.(Web Tarayıcı Önbelleği)
- Veritabanı Önbelleği: Veritabanı sunucularında kullanılan, sık sorgulanan verileri saklar.(Veritabanı Önbelleği)
Önbelleğin Faydaları:
- Hızlı Erişim: Verilere daha hızlı erişim sağlar.
- Daha Az Gecikme: Gecikmeleri azaltır.
- Yüksek Verimlilik: Sistem verimliliğini artırır.
- Azaltılmış Yük: Ana kaynaklar üzerindeki yükü azaltır.
Önbellekleme Stratejileri:
- LRU (Least Recently Used): En son kullanılmayan verileri önbellekten çıkarır.(LRU)
- FIFO (First-In, First-Out): İlk giren verileri ilk çıkarır.(FIFO)
- LFU (Least Frequently Used): En az sıklıkla kullanılan verileri önbellekten çıkarır.(LFU)