sigara kullanımı ne demek?

Sigara Kullanımı

Sigara kullanımı, tütün ürünlerinin, özellikle de sigara'nın yakılarak dumanının solunması eylemidir. Dünya genelinde önemli bir halk sağlığı sorunudur ve çeşitli hastalıklar ile ilişkilendirilmiştir.

Tarihçe

Sigara kullanımının kökenleri Amerika kıtasına dayanmaktadır. Yerli halklar tarafından dini ritüellerde ve tıbbi amaçlarla kullanılan tütün, Avrupalı kaşifler tarafından Avrupa'ya getirilmiştir. 16. yüzyıldan itibaren Avrupa'da yaygınlaşmaya başlayan tütün kullanımı, 19. yüzyılda sigara fabrikalarının kurulmasıyla daha da arttı. 20. yüzyılın başlarında sigara, dünya genelinde en yaygın tütün kullanım şekli haline geldi.

Sigaranın İçeriği

Sigara dumanı, 7000'den fazla kimyasal madde içerir. Bu maddelerden en önemlileri şunlardır:

• Nikotin: Bağımlılık yapıcı bir maddedir.
• Katran: Kanser yapıcı maddeler içerir.
• Karbonmonoksit: Kana oksijen taşınmasını engeller.
• Tahriş edici gazlar: Bronşları tahriş eder ve öksürüğe neden olur.

Sigara Kullanımının Nedenleri

Sigara kullanımının birçok nedeni olabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Nikotin bağımlılığı: Nikotin, beyinde dopamin salgılanmasına neden olarak keyif verici bir etki yaratır. Bu durum, sigara kullanımının sürdürülmesine yol açar.
• Psikolojik faktörler: Stres, kaygı, depresyon gibi psikolojik sorunlar, sigara kullanımını tetikleyebilir.
• Sosyal faktörler: Arkadaş çevresi, aile, toplumdaki sigara içme alışkanlıkları, sigara kullanımını etkileyebilir.
• Reklam ve pazarlama: Sigara şirketlerinin reklam ve pazarlama stratejileri, sigara kullanımının yaygınlaşmasına katkıda bulunabilir.
• Genetik yatkınlık: Bazı araştırmalar, genetik faktörlerin de sigara kullanımına yatkınlığı etkileyebileceğini göstermektedir.

Sigara Kullanımının Sağlığa Etkileri

Sigara kullanımı, birçok hastalık ve sağlık sorununa neden olabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Kanser: Akciğer kanseri, gırtlak kanseri, ağız kanseri, yemek borusu kanseri, pankreas kanseri, böbrek kanseri, mesane kanseri, rahim ağzı kanseri, lösemi.
• Kalp ve damar hastalıkları: Kalp krizi, felç, damar tıkanıklığı.
• Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH): Amfizem, kronik bronşit.
• Solunum yolu enfeksiyonları: Bronşit, zatürre.
• Üreme sağlığı sorunları: Kısırlık, erken menopoz, iktidarsızlık.
• Diş eti hastalıkları: Diş kaybı.
• Kemik erimesi (osteoporoz).
• Cilt yaşlanması.
• Göz hastalıkları: Katarakt, makula dejenerasyonu.

Pasif İçicilik

Sigara içmeyenlerin, sigara dumanına maruz kalması durumuna pasif içicilik denir. Pasif içicilik de sağlık için zararlıdır ve yukarıda bahsedilen hastalıkların riskini artırır. Özellikle çocuklar pasif içiciliğin olumsuz etkilerinden daha fazla etkilenir.

Sigarayı Bırakma

Sigarayı bırakmak, sağlık için yapılabilecek en önemli şeylerden biridir. Sigarayı bırakmanın birçok faydası vardır:

• Kanser riskini azaltır.
• Kalp ve damar hastalıkları riskini azaltır.
• KOAH riskini azaltır.
• Solunum yolu enfeksiyonları riskini azaltır.
• Üreme sağlığını iyileştirir.
• Yaşam kalitesini artırır.

Sigarayı bırakmak zor olabilir, ancak imkansız değildir. Birçok farklı yöntemle sigarayı bırakmak mümkündür:

• Nikotin replasman tedavisi: Nikotin sakızı, nikotin bandı, nikotin spreyi gibi ürünler kullanılabilir.
• İlaç tedavisi: Doktor kontrolünde kullanılan ilaçlarla sigara bırakılabilir.
• Davranış terapisi: Psikolog veya danışman eşliğinde sigara bırakma yöntemleri öğrenilebilir.
• Destek grupları: Sigarayı bırakmak isteyen kişilerle bir araya gelerek destek alınabilir.
• Elektronik sigara: Bazı kişiler elektronik sigarayı sigarayı bırakmak için bir araç olarak kullanmaktadır, ancak bu konuda tartışmalar devam etmektedir ve elektronik sigaranın da sağlık üzerinde olumsuz etkileri olabileceği unutulmamalıdır.

Sigara Kullanımını Önleme Çalışmaları

Sigara kullanımını önlemek için birçok çalışma yapılmaktadır. Bu çalışmaların bazıları şunlardır:

• Sigara reklamlarının yasaklanması: Sigara reklamlarının ve promosyonlarının yasaklanması, sigara kullanımının özendirilmesini engeller.
• Sigara vergilerinin artırılması: Sigara fiyatlarının yükseltilmesi, sigara kullanımını azaltabilir.
• Kamuya açık alanlarda sigara içme yasağı: Kapalı alanlarda ve bazı açık alanlarda sigara içme yasağı, pasif içiciliğin önüne geçer ve sigara kullanımını zorlaştırır.
• Eğitim çalışmaları: Sigaranın zararları hakkında bilgilendirme çalışmaları, özellikle gençlerin sigaraya başlamasını engellemeye yöneliktir.
• Sigara bırakma destek programları: Sigarayı bırakmak isteyen kişilere yönelik destek programları, sigara bırakma oranlarını artırabilir.

Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) Çalışmaları

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), sigara kullanımının küresel bir halk sağlığı sorunu olduğunu kabul etmektedir ve sigara kullanımını azaltmak için çeşitli çalışmalar yürütmektedir. WHO'nun tütün kontrolü çerçeve sözleşmesi (WHO FCTC), tütün kullanımını azaltmaya yönelik uluslararası bir anlaşmadır.

Sonuç

Sigara kullanımı, önlenebilir bir halk sağlığı sorunudur. Sigara kullanımının zararları hakkında bilinçlenmek, sigaraya başlamayı engellemek ve sigarayı bırakmak, sağlıklı bir yaşam için önemlidir.