Priapizm, cinsel uyarılma olmaksızın veya uyarılma geçtikten sonra devam eden, uzun süreli ve genellikle ağrılı bir penis ereksiyonudur. Bu durum, acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi bir sağlık sorunudur ve tedavi edilmediği takdirde kalıcı erektil disfonksiyon (iktidarsızlık) riskini taşır. Adını, sürekli ereksiyon halinde olan Yunan tanrısı Priapos'tan almıştır.
Priapizm temel olarak iki türe ayrılır:
İskemik (Düşük Akımlı) Priapizm: En sık görülen türdür. Kanın penisten dışarı akışının engellenmesi sonucu oluşur. Bu durum, penis dokularında oksijen eksikliğine (iskemi) ve potansiyel hasara yol açabilir. Ağrılıdır ve acil tedavi gerektirir.
Noniskemik (Yüksek Akımlı) Priapizm: Daha nadir görülür. Genellikle penis veya perine bölgesine gelen bir travma sonucu, arteriyovenöz fistül oluşmasıyla meydana gelir. Kan, penise sürekli olarak yüksek akımla pompalanır. Genellikle ağrısızdır veya hafif ağrılıdır.
Priapizmin nedenleri oldukça çeşitlidir:
Hematolojik Hastalıklar: Orak Hücreli Anemi, Talassemi gibi kan hastalıkları, özellikle iskemik priapizme yol açabilir.
İlaçlar: Antidepresanlar (özellikle trazodon), antipsikotikler, alfa blokerler ve erektil disfonksiyon ilaçları (örneğin sildenafil (Viagra), tadalafil (Cialis)) priapizme neden olabilir.
Madde Kullanımı: Kokain, esrar gibi uyuşturucu maddeler priapizm riskini artırabilir.
Travma: Penis, perine veya omuriliğe gelen travmalar, özellikle noniskemik priapizme neden olabilir.
Nörolojik Bozukluklar: Multipl Skleroz ve omurilik yaralanmaları priapizme katkıda bulunabilir.
Enfeksiyonlar: Nadiren bazı enfeksiyonlar priapizme yol açabilir.
Tümörler: Nadiren prostat kanseri gibi tümörler priapizme neden olabilir.
İdiyopatik: Bazı durumlarda priapizmin nedeni belirlenemez.
Priapizmin tanısı genellikle fiziksel muayene ve tıbbi öykü ile konulur. Doktor, ereksiyonun süresi, ağrı seviyesi, kullanılan ilaçlar ve tıbbi geçmiş hakkında sorular soracaktır. Ek olarak aşağıdaki testler istenebilir:
Priapizm tedavisi, türüne (iskemik veya noniskemik) ve ereksiyonun süresine bağlıdır.
İskemik Priapizm Tedavisi: Acil tıbbi müdahale gerektirir.
Noniskemik Priapizm Tedavisi: Genellikle daha az acildir.
Priapizmin en önemli komplikasyonu erektil disfonksiyon (iktidarsızlık) gelişmesidir. Uzamış iskemik priapizm, peniste kalıcı doku hasarına ve fibrozise neden olabilir. Diğer komplikasyonlar arasında penis ağrısı, enfeksiyon ve kozmetik sorunlar sayılabilir.
Priapizmi önlemek için altta yatan nedenleri tedavi etmek önemlidir. Özellikle orak hücreli anemi hastalarında düzenli takip ve tedavi, priapizm riskini azaltabilir. Ayrıca, priapizme neden olabilen ilaçların kullanımında dikkatli olunmalı ve uyuşturucu maddelerden kaçınılmalıdır.
Priapizmde prognoz, ereksiyonun süresine ve tedaviye ne kadar hızlı başlandığına bağlıdır. Erken tedavi edilen iskemik priapizmde erektil fonksiyon genellikle korunabilir. Ancak, uzun süren ereksiyonlarda kalıcı hasar riski artar. Noniskemik priapizmde prognoz genellikle daha iyidir, ancak altta yatan nedenin tedavisi önemlidir.
Bu makale sadece bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Priapizm belirtileri gösteriyorsanız, derhal bir doktora başvurmanız önemlidir.