märzen ne demek?

Märzen, Bavyera kökenli bir lager bira türüdür. Märzenbier olarak da bilinen bu biralar Almancada "mart birası" anlamına gelir. Genel olarak ortalamanın üstünde bir gövdeyle betimlenen bu biralar, açık sarı ile koyu kızıl arasında değişen geniş bir renk yelpazesinde bulunurlar.

Gelişim Süreci

Märzen biraların kökeni 16. yüzyıl öncesine, Almanya'nın Bavyera bölgesine dayanmaktadır. 1553 yılında çıkartılan bir yönetmelikle bira yapımının 29 Eylül ile 23 Nisan arasında yapılması öngörülmüştür. Bunun en önemli nedeni de, yaz aylarında havadaki bakteri etkinliklerinin artması, dolayısıyla biraların bozulma riskinin yüksek olmasıdır.

Märzen biralar mart aylarında özel bir yöntemle yapılır ve 24 Nisan'dan 28 Eylül'e yetecek sayıda üretilirler. Mart aylarında üretildikleri için bu biralara Almanca'da mart birası anlamına gelen märzenbier denilmiş ve bir süre sonra märzen olarak kısaltılmıştır.

Orijinal märzen biralar "koyu kahverengi, güçlü gövdeli ve acımtırak" olarak tanımlanmıştır.¹ Bu biralar yaz sonuna dek soğuk depolarda tutulmuş ve arda kalanlar, geleneksel olarak ekim ayında düzenlenen Oktoberfest'te servis edilmiştir. Bu nedenle märzen biraları tanımlamak için festival birası anlamına gelen Festbier ya da Oktoberfestbier gibi terimler de kullanılmaktadır.

Märzen biraların Oktoberfest'te servis edilmesi, 1818 yılında başlayan bir gelenektir. Bu gelenek Münih'teki Spaten, Löwenbräu, Augustiner-Bräu, Hofbräu-München, Paulaner ile Hacker-Pschorr adındaki altı bira üreticisi tarafından başlatılmıştır. Bu altı üretici, kendilerini "Münihli Bira Üreticileri Kulübü" olarak adlandırmaktadır.

Orijinal märzen biraların koyu tonlarda olmasına karşın 1872 yılından sonra Josef Sedlmayr'ın ürettiği kızılımsı biralar en çok beğenilen festival biralarından biri olmuştur.

20. yüzyılın sonlarında märzen biralar daha da açık tonlarda üretilmeye başlamıştır. 1990 yılından bu yana Münih'te üretilen bütün märzen biralar, altın sarısıdır.² Buna karşın kimi bira üreticileri biralarından bir bölümünü koyu tonlarda üretmeyi sürdürmektedir. Özellikle ABD'ye gönderilecek biralar koyu tonlarda üretilmektedir.³

Özellikler

Märzen biralar oldukça geniş bir renk yelpazesinde üretilirler. Almanya'da açık renkliler helles märzen, koyu renkliler ise dunkles märzen olarak tanımlanır.⁴ SRM değerleri genellikle 8 ile 17 arasındadır.

Almanya'da üretilen märzen biralarda orijinal gravite 1054 ile 1060 arasındadır. Soğuk sıcaklıklarda gerçekleştirilen alt fermentasyon sonrasında ise final gravite 1010 ile 1014 arasında bir değer alır. Ortalama 40-50 puanlık bir azalış sonrasında bu biralar %5,80 ile %6,30 arasında değişen bir alkol oranına kavuşmuş olur.

Märzen biralarda malt tadı yoğundur. Maß denen bardaklarla servis edilirler. Acılık değerleri standart biralara yakın olup, 18-24 IBU arasındadır.⁵

Üretim

Almanya dışındaki kimi ülkelerde de märzen üretimiyle karşılaşmak olasıdır. Avusturya'da üretilen märzen biralar, Almanya'daki türdeşlerine göre daha açık tonlardadır. Avusturya stili märzen biralar daha tatlı bir tat elde etmek için karamel malt kullanılarak üretilir.⁶

Çekli bira üreticileri açık, kızılımsı ya da koyu tonlarda märzen bira üretmektedirler. Bu biralar sırasıyla 14° Světlé Speciální Pivo, Polotmavé Speciální Pivo, Tmavé Speciální Pivo olarak adlandırılmaktadır.

Polonya'da Żywiec adındaki bira fabrikası Piwo Lager Typu Marcowe ya da kısaca Marcowe adını verdiği märzen stili bira üretmektedir.

Servis

Märzen biralar günümüzde ünlü Alman bira festivali Oktoberfest ile özdeşleşmiştir. Bu biraların festival sırasında maß adı verilen bir litrelik kupa bardaklarla servis edilmesi artık gelenekselleşmiştir.⁷