Linobambaki (), Kıbrıs’ta yaşamış Katolik inancına sahip olan halk,1 Birleşik Krallık yönetimi altında Kıbrıslı Türkler arasında asimile olmuştur.23
Linobambaki ismi Yunanca kökenli λινο (lino), “keten” ve βάμβακοι (vamvaki), “pamuk” sözcüklerinin bir araya getirilmesi ile oluşturulmuş.4 Bu terim bir metafor olup temeli, Linobambaki toplumunun Latin Katolik kökenli olmalarına karşın Müslüman olarak görünmeyi tercih etmelerine dayanmaktadır.5
Osmanlı-Venedik savaşının (1570-1573), Kıbrıs adasının Osmanlı kontrolüne geçmesi ile sonuçlanmasının ardından adanın Latin nüfusu üzerine yaptırımlar başlamıştır.6 İki devlet arasındaki mücadelenin yoğun olduğu bu dönem, Osmanlı yönetiminde Kıbrıs’ın Latin Katolik nüfusunun adanın güvenliğine potansiyel bir risk oluşturacağı kaygısı, özellikle de Venedik ve Haçlı donanmalarının adaya yönelmesi için bir neden oluşturacakları düşüncesi hâkimdi. Bu sebeple adadaki Katolik nüfusuna karşı tolerans, Rum Ortodoks nüfusa karşı olandan çok daha azdı.7 Politik ve dinsel baskıların yanında bu kişilerin mülk edinme haklarının elinden alınmasına kadar varan ekonomik baskılar yürürlüğe konmuştu. Bütün bu baskılar nedeniyle yaşanan yoksulluk, kölelik ve idam gibi sonuçlardan kendini korumak isteyen, adanın başta Latin, Venedik, Ceneviz, Maruni ve Ermeni kökenli Katolik yerlileri İslam’ı kabul ederek Linobambaki ismiyle anılmaya başlamıştır.8
Linobambaki toplumu hayatlarını devam ettirmek adına değiştirdikleri dinlerini günlük yaşantılarına yansıtmıyorlardı. Genellikle çocuklarına bir Müslüman ve bir Hristiyan ismi veya iki dinde ortak bulunan İbrahim, Yusuf ya da Musa gibi isimleri vermeyi tercih ediyorlardı.9 Osmanlı döneminde askere alımlarda genelde sayılıyor,10 vergi zamanı gayrımüslimlerin verdiği vergilerden muaf tutuluyorlardı. Ancak bugünkü Kıbrıslı Türk kültürüne paralel olarak, Linobambaki toplumu yaşamlarını ve varlıklarını Osmanlı yönetiminden korumak için seçtikleri İslam dininin alkol kullanımı, domuz tüketimi11 ve ibadet gibi temel sayılabilecek kurallarını bile günlük hayatlarına yansıtmıyorlardı. Birçok Linobambaki köyü Latin Katolik kökenlerinden dolayı άγιος (ayios) ile başlayan Hristiyan azizlerinin isimlerine sahiptir. Linobambaki toplumunun kültürel izleri, Kıbrıslı Türk toplumunun yaşantısı ve edebiyatına bakılarak görünebilinir. Kıbrıslı Türk edebiyatı ve tarihinin en önemli parçalarından "Gâvur İmam" ve "Hasan Bulliler"12 gibi destanlar ve destanlarda adı geçen karakterler buna örnek olarak verilebilinir. Aynı zamanda Linobambaki toplumu bu iki tarihi olayda olduğu gibi adada gerçekleşen neredeyse tüm isyanlarda yer almışlardır.13
Bugün Kıbrıslı Türk köyü ve bölgesi olarak kabul edilen birçok yer Linobambaki yerleşim bölgeleriydi. Bunlara örnek olarak:
dönemindeki millet sistemi İngiliz yönetimi tarafından ortadan kaldırılmıştır. Bu dönemde yapılan nüfus sayımları ve idari kayıtlarda ada halkı dinleri ve mezhepleri ile ayırmak yerine iki ana etnik grupta sayılmaya başlamıştır.34 İngiliz yönetiminin bu kutuplaştırma politikaları neticesinde Linobambaki toplumu, Kıbrıslı Türk toplumuna entegre olmuştur.35
Son yıllarda KKTC'de bazı gruplar kendilerini Linobambaki kültürü ile daha çok bağdaştırmaya ve bu figürleri taşıyan organizasyonlar kurmaya başlamışlardır.36
Orijinal kaynak: linobambaki. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page