gebze ne demek?

Gebze, (Antik dönem adları: Dakibyza ve Libyssa), Kocaeli'nin bir ilçesidir. Marmara Bölgesi'nin en büyük sanayi kentlerinden biridir.

Tarihçe

Kayıtlara göre Gebze, MÖ IV. yüzyılda kurulmuştur.1 Gebzenin de içinde bulunduğu, Bitinya bölgesinin bilinen en eski tarihi, MÖ XII. yüzyıla kadar dayanır. Asya ile Avrupa kıtaları arasındaki en önemli geçit yeri olan Kocaeli Yarımadası ya birçok ulusun yurdu ya da gelip geçtikleri, uygarlıklarından izler bıraktığı bir yer olmuştur. Bilinen ilk ulus göçünü de MÖ 12. yüzyılın başlarında Frigler yapmıştır. Boğaz yoluyla Yarımada'ya gelen Frigler, buradan Anadolu'ya dağılmışlardır.

Bugün Gebze'nin olduğu yerde, MÖ 278-255 yılları arasında Kral I. Nicomedes'in egemenliğindeki Bitinya Krallığı dönemindeki Dakibyza ve Libyssa adında yerleşmeler vardı. Bu yerleşim alanlarının araştırmalara konu olmasının en önemli nedeni ise, ünlü Kartacalı komutan Hannibal'ın krallık döneminde burada yerleşmiş olmasıdır. Hannibal, Zama Savaşı'ndaki yenilgisinden sonra ülkesinde itibar görmemiş ve Bitinya Krallığı´na iltica etmek zorunda kalmıştır. Hannibal'ın mezarı Gebze TÜBİTAK Yerleşkesi içerisinde bulunmaktadır.2

Evliya Çelebi 1640 yılında Gebze'ye yaptığı seyahatte 1000 kadar bağlı ve bahçeli eski tarz evin bulunduğunu söyler.3

Coğrafya

Gebze, Marmara Bölgesinde İzmit Körfezi'nin Kuzey Batısında yer alan ve Kocaeli iline bağlı olan zengin bir tarihi geçmişe sahip, ekonomisi büyük oranda sanayiye dayalı, Türkiye'nin hızla gelişen ve büyüyen bir ilçesidir. Doğusunda Dilovası ilçesi, batısında Darıca, Çayırova, İstanbul iline bağlı Pendik ve Tuzla ilçeleri, Kuzeyde ise İstanbul iline bağlı Şile ilçesi yer almaktadır. Gebze'nin yüzölçümü, 426.29 km2 olup, rakım ise ilçe merkezinde 190 metredir.

İklim

Akdeniz ve Karadeniz iklimleri ve zamanla Karasal İklim özelliklerini yansıtır. İlçede yazlar sıcak ve az yağışlı, kışlar yağışlı ve görece ılık geçer. Yıllık yağış miktarı 565 mm'dir.

Nüfus

1997 nüfus sayımı sonuçlarına göre Kocaeli ilinin toplam nüfusu 1.175.190, Gebze'nin nüfusu 402.916 kişidir. 1997 sayımlarına göre ilçe Kocaeli ili toplam nüfusunun %34,28'ini oluşturmaktadır.4 Türkiye'de genel nüfus artış oranı 1965-1997 yılları arasında %100,8 iken, Gebze'de bu artış %111,8 olmuştur.5 2008 yılından yerel seçimlerden önceki nüfusu 500.000 bin kişinin üzerindeyken seçimlerden önce Gebze'nin semtleri Darıca, Çayırova ve Dilovası ilçe olup Gebze'den ayrıldılar. TÜİK tarafından yapılan ADNK'a göre 2020 yılı sonunda Gebze ilçe nüfusu 392.945 olmuştur. Gebze bölge nüfusu ise 799.075 olmuştur.

Ekonomi

Gebze Kocaeli’nin bir ilçesi olsa da gerek iş hayatı gerekse özel yaşam bakımından İstanbul’a diğer İstanbul ilçeleri kadar bağımlı bir görüntü sergilemektedir. İstanbul’a çok yakın olması Gebze’nin hızlı gelişmesine adeta İstanbul’un sanayi şehri olmasını beraberinde getirmiştir. Gebze, Çayırova ve Darıca ile İstanbul ilçeleri tam anlamıyla birleşmişlerdir.

Türkiye, ekonomik gelişmişlik bakımından altı gruba ayrılmıştır. I. derece gelişmiş iller İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Kocaeli ve Yalova'dır. Bu bağlamda Gebze, Türkiye'nin ekonomik açıdan en gelişmiş altı ilinden birinde bulunmaktadır. Gebze ayrıca Kocaeli ili GSYİH'sının %33,7'sini oluşturur. Gebze ayrıca Türkiye GSHİY'sının %1,69'unu üretmiştir.6 Gebze Organize Sanayi Bölgesi ilçe sınırları içerisinde bulunmaktadır.7

Turizm

Gebze, turizm konusunda sanayi kollarının gölgesinde kalmış bir ilçedir. İlçenin başlıca turizm noktaları Çoban Mustafa Paşa Külliyesi, Hannibal Mezarı, Ballıkayalar Tabiat Parkı, Osman Hamdi Bey Evi ve Müzesi'dir. İlçede bulunan tek müze, Eskihisar'daki Osman Hamdi Bey Evi ve Müzesi'dir. İlçe sınırları içerisinde Ballıkayalar ve Gazilerdağı olmak üzere iki adet tabiat parkı bulunmaktadır.8

Spor

2022-2023 sezonu itibarıyla futbolda ilçeyi Bölgesel Amatör Lig'de Gebzespor ile Gebze Tayfunspor temsil edecek olup, voleybolda da Gebze Gençlik Hizmetleri Spor Kulübü ise erkek voleybol takımı ile Türkiye Erkekler Voleybol İkinci Ligi'nde, kadın voleybol takımı ile ise Türkiye Kadınlar Bölgesel Voleybol Ligi'nde temsil edecektir.

Ayrıca bakınız

Resim galerisi

Dosya:Çobanmustafapaşa.jpg|Çoban Mustafa Paşa Külliyesi Dosya:Osmanhamdibey.jpg|Osman Hamdi Bey Müzesi Dosya:Eskihisarkale3k.jpg|Eskihisar Kalesi Dosya:Hanibal's Tomb (7471636104).jpg|Hannibal büstü Dosya:GTÜ Kütüphane.jpg|Gebze Teknik Üniversitesi Dosya:Tevitol 1530673.jpg|TEVİTOL Dosya:Gebze3 b.jpg|Gebze ilçe merkezi Dosya: Dosya:Nurettin & Mustafa Kemal.jpg|Nureddin Paşa ve Mustafa Kemal Paşa Gebze'de (1923)

Kardeş şehirler

Kaynaklar ve dipnotlar

Dış bağlantılar

Orijinal kaynak: gebze. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

  1. Yücel Dağlı - Seyit Ali Kahraman, Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi 2.c. 1. kitap, YKY Yayınları İstanbul 2008

  2. 1997 yılı Genel Nüfus Sayımı Sonuçları, DPT, 1998, Ankara, s. 5-7

  3. 1997 yılı Genel Nüfus Sayımı Sonuçları, DPT, 1998, Ankara, s. 15

  4. İllerin Sosyo Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, DPT, Ankara, 1997, s 68.

Kategoriler