D, Walter Bright tarafından Digital Mars'ta geliştirilmeye başlanan, çok paradigmalı bir programlama dilidir. Andrei Alexandrescu'nun da katılımıyla dil, günümüzdeki modern ve güçlü yapısına kavuşmuştur. D, C++'ın bazı dezavantajlarını gidermeyi ve daha modern bir yaklaşımla sistem programlama ve uygulama geliştirme ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlar.
D, hem yüksek seviyeli hem de düşük seviyeli programlama yeteneklerini bir araya getiren çok yönlü bir dildir. İşte D'nin temel özelliklerinden bazıları:
Çoklu Paradigma Desteği: D, nesne yönelimli programlama (OOP), fonksiyonel programlama ve imperatif programlama paradigmalarını destekler. Bu, geliştiricilere projeleri için en uygun yaklaşımı seçme özgürlüğü verir.
Statik Tip Kontrolü: D, statik tip kontrolü yaparak derleme zamanında birçok hatayı yakalar. Bu, çalışma zamanında oluşabilecek hataları azaltır ve kodun güvenilirliğini artırır.
Bellek Yönetimi: D, hem otomatik çöp toplama (garbage collection) hem de manuel bellek yönetimini destekler. Geliştiriciler, performans gereksinimlerine göre bellek yönetimini seçebilirler.
Metaprogramlama: D, güçlü metaprogramlama yeteneklerine sahiptir. Bu sayede, derleme zamanında kod üretebilir ve optimize edebilirsiniz.
Yerel Kod Üretimi: D, doğrudan yerel kod üretebilir. Bu, yüksek performanslı uygulamalar geliştirmek için idealdir.
Concurrency ve Paralellik: D, concurrency ve paralellik için yerleşik desteğe sahiptir. Thread'ler, message passing ve diğer concurrency yapılarını kullanarak paralel uygulamalar geliştirebilirsiniz.
Düşük Seviyeli Erişim: D, düşük seviyeli donanım erişimi için araçlar sunar. Bu, sistem programlama ve gömülü sistemler geliştirme gibi alanlarda kullanışlıdır.
C++ ile Uyumluluk: D, C++ ile uyumlu olacak şekilde tasarlanmıştır. C++ kodunu D'ye entegre etmek ve C++ kütüphanelerini kullanmak mümkündür.
D'nin sözdizimi, C ve C++'dan esinlenmiştir, ancak daha modern ve tutarlıdır. İşte D'nin bazı sözdizimi özelliklerine örnekler:
Fonksiyon Tanımlama:
int topla(int a, int b) {
return a + b;
}
Sınıf Tanımlama:
class Araba {
string marka;
int hiz;
this(string marka) {
this.marka = marka;
this.hiz = 0;
}
void hizlan(int artis) {
hiz += artis;
}
}
Dizi Tanımlama:
int[] sayilar = [1, 2, 3, 4, 5];
D, çeşitli alanlarda kullanılabilen çok yönlü bir dildir. İşte D'nin yaygın kullanım alanlarından bazıları:
Sistem Programlama: D, işletim sistemleri, device driver'ları ve diğer sistem programları geliştirmek için kullanılabilir.
Uygulama Geliştirme: D, masaüstü uygulamaları, web uygulamaları ve oyunlar geliştirmek için kullanılabilir.
Gömülü Sistemler: D, kaynak kısıtlı ortamlarda çalışan gömülü sistemler geliştirmek için kullanılabilir.
Yüksek Performanslı Hesaplama: D, bilimsel hesaplama, finansal modelleme ve diğer yüksek performanslı uygulamalar geliştirmek için kullanılabilir.
İşte basit bir "Merhaba, Dünya!" programı:
import std.stdio;
void main() {
writeln("Merhaba, Dünya!");
}
Bu makale, D programlama diline genel bir bakış sunmaktadır. Daha fazla bilgi için resmi D web sitesini (dlang.org) ve diğer kaynakları inceleyebilirsiniz.