antikoagülan ne demek?

Antikoagülanlar Hakkında Bilgi

Antikoagülanlar, kanın pıhtılaşmasını önleyen veya geciktiren ilaçlardır. Halk arasında kan sulandırıcı olarak da bilinirler. Ancak, aslında kanı sulandırmazlar, sadece pıhtılaşma sürecini etkilerler.

Antikoagülanların Kullanım Alanları

Antikoagülanlar, çeşitli tıbbi durumlarda pıhtı oluşumunu engellemek veya mevcut pıhtıları tedavi etmek amacıyla kullanılırlar. Başlıca kullanım alanları şunlardır:

• Derin Ven Trombozu (DVT) ve Pulmoner Emboli (PE) tedavisi ve önlenmesi
• Atriyal Fibrilasyon gibi ritim bozukluklarında inme riskini azaltma
• Kalp kapakçığı protezi olan hastalarda pıhtı oluşumunu engelleme
• Ameliyat sonrası pıhtı riskini azaltma
• Bazı genetik pıhtılaşma bozukluklarının tedavisi

Antikoagülan Çeşitleri

Farklı mekanizmalarla etki eden çeşitli antikoagülan türleri bulunmaktadır:

1. Warfarin (Coumadin): K vitaminine bağımlı pıhtılaşma faktörlerinin üretimini engelleyerek etki eder.
2. Heparinler:
   • Unfraksiyone Heparin (UFH): Antitrombin III'ü aktive ederek pıhtılaşma faktörlerini inhibe eder.
   • Düşük Molekül Ağırlıklı Heparinler (DMAH) (Örn: Enoksaparin, Dalteparin): UFH'ye benzer şekilde etki eder, ancak daha öngörülebilir bir etkiye sahiptir.
3. Direkt Oral Antikoagülanlar (DOAK) veya Yeni Oral Antikoagülanlar (NOAK):
   • Direkt Trombin İnhibitörleri (Örn: Dabigatran): Trombin'i doğrudan inhibe eder.
   • Faktör Xa İnhibitörleri (Örn: Rivaroksaban, Apiksaban, Edoksaban): Faktör Xa'yı doğrudan inhibe eder.

Antikoagülanların Yan Etkileri

Antikoagülanların en önemli yan etkisi kanama riskidir. Bu nedenle, bu ilaçları kullanan hastaların düzenli olarak doktor kontrolünde olması ve olası kanama belirtilerine karşı dikkatli olması önemlidir. Diğer yan etkiler ilaca göre değişebilir, ancak genel olarak şunları içerebilir:

• Ciltte morarma
• Burun kanaması
• Diş eti kanaması
• İdrarda veya dışkıda kan
• Ağır adet kanaması
• Mide ağrısı

Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Antikoagülan kullanan hastaların, doktorlarına kullandıkları tüm ilaçlar, vitaminler ve bitkisel takviyeler hakkında bilgi vermeleri önemlidir.
• Ameliyat veya diş çekimi gibi herhangi bir tıbbi işlem öncesinde antikoagülan kullanımı doktorla görüşülmelidir.
• Antikoagülan dozajı doktor tarafından belirlenmeli ve kesinlikle doktorun talimatlarına uyulmalıdır.
• Kanama riskini artırabilecek aktivitelerden kaçınılmalıdır (Örn: temas sporları).
• Antikoagülan kullanan hastaların, kanama riskine karşı uyarıcı bir bileklik veya kolye takmaları faydalı olabilir.