addison hastalığı ne demek?

Addison Hastalığı (Adrenal Yetmezlik)

Addison hastalığı, böbreküstü bezlerinin yeterli miktarda kortizol ve genellikle aldosteron hormonlarını üretememesi sonucu ortaya çıkan nadir bir endokrin bozukluktur. Bu hormonlar vücudun birçok önemli fonksiyonunu düzenler.

Nedenleri:

• Otoimmün Hastalıklar: En sık görülen neden, bağışıklık sisteminin böbreküstü bezlerine saldırarak hasar vermesidir.
• Enfeksiyonlar: Tüberküloz (verem) gibi enfeksiyonlar böbreküstü bezlerine zarar verebilir.
• Kanser: Böbreküstü bezlerine metastaz yapan kanserler veya doğrudan böbreküstü bezi kanseri.
• Genetik Faktörler: Nadiren genetik mutasyonlar Addison hastalığına yol açabilir.
• İlaçlar: Bazı ilaçlar böbreküstü bezinin fonksiyonunu bozabilir.

Belirtileri:

Addison hastalığının belirtileri genellikle yavaş yavaş gelişir ve başlangıçta fark edilmesi zor olabilir. Belirtiler şunları içerebilir:

• Yorgunluk ve halsizlik
• Kas güçsüzlüğü
• İştah kaybı ve kilo kaybı
• Hiperpigmentasyon (ciltte koyulaşma), özellikle cilt kıvrımlarında, yara izlerinde ve diş etlerinde
• Düşük tansiyon
• Tuz isteği
• Hipoglisemi (düşük kan şekeri)
• Mide bulantısı, kusma veya ishal
• Baş dönmesi
• Depresyon veya sinirlilik

Teşhis:

Addison hastalığının teşhisi, fizik muayene, tıbbi öykü ve bir dizi laboratuvar testi ile konulur. Bu testler şunları içerebilir:

• Kan testleri (kortizol, sodyum, potasyum seviyeleri)
• ACTH uyarı testi
• Görüntüleme testleri (BT veya MRG)

Tedavi:

Addison hastalığının tedavisi, eksik olan kortizol ve aldosteron hormonlarının yerine konulması ile yapılır. Bu genellikle ömür boyu süren hormon replasman tedavisi ile sağlanır. Hastalar ayrıca, stresli durumlarda (ameliyat, enfeksiyon, yaralanma vb.) hormon dozlarını artırmaları gerekebilir. Acil durumlarda, adrenal kriz adı verilen hayatı tehdit eden bir durum gelişebilir. Bu durumda, acil tıbbi müdahale ve intravenöz kortikosteroid verilmesi gereklidir.