böbreküstü bezi ne demek?

Böbreküstü Bezi (Adrenal Bez) Hakkında Bilgi

Böbreküstü bezleri, her iki böbreğin üzerinde yer alan, endokrin sistemin önemli bir parçası olan küçük, üçgen şeklindeki bezlerdir. Esas olarak korteks (dış kısım) ve medulla (iç kısım) olmak üzere iki ana bölümden oluşur. Bu bölümler farklı hormonlar üretir ve salgılar.

Korteks:

Böbreküstü bezinin korteksi, vücut için hayati öneme sahip olan steroid hormonları üretir. Bu hormonlar üç ana kategoriye ayrılır:

• Glukokortikoidler: Başlıca glukokortikoid kortizol olup, kan şekerini düzenler, bağışıklık sistemini baskılar ve strese yanıt vermede rol oynar.
• Mineralokortikoidler: Başlıca mineralokortikoid aldosteron'dur. Böbreklerde sodyum ve potasyum dengesini sağlayarak kan basıncını düzenler.
• Androjenler: Böbreküstü bezinin korteksi az miktarda androjen (erkeklik hormonu) de üretir. Bu hormonlar kadınlarda cinsel dürtüyü ve vücut kıllanmasını etkiler.

Medulla:

Böbreküstü bezinin medullası, vücudun "savaş veya kaç" tepkisini tetikleyen katekolaminler olarak bilinen hormonları üretir ve salgılar. Başlıca katekolaminler şunlardır:

• Adrenalin (Epinefrin): Kalp atış hızını, kan basıncını ve enerji seviyelerini artırır.
• Noradrenalin (Norepinefrin): Kan damarlarını daraltarak kan basıncını yükseltir ve uyanıklığı artırır.

Böbreküstü Bezi Hastalıkları:

Böbreküstü bezinin aşırı veya yetersiz hormon üretimi çeşitli hastalıklara yol açabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Cushing Sendromu: Aşırı kortizol üretimi.
• Addison Hastalığı: Yetersiz kortizol ve aldosteron üretimi.
• Feokromositoma: Böbreküstü bezinin medullasında tümör oluşumu sonucu aşırı katekolamin üretimi.
• Konjenital Adrenal Hiperplazi (KAH): Genetik bir hastalık olup, kortizol üretiminde bozukluklara neden olur.