uv ışınları ne demek?
UV (Ultraviyole) Işınları Hakkında Bilgiler
UV (Ultraviyole) ışınları, elektromanyetik spektrumda görünür ışık ile X ışınları arasında yer alan, dalga boyu 10 nm ile 400 nm arasında değişen ışınlardır. İnsan gözü tarafından algılanamazlar. Güneş, başlıca UV ışını kaynağıdır, ancak yapay UV kaynakları da mevcuttur (örn. solaryum lambaları).
UV ışınları, dalga boylarına göre üç ana kategoriye ayrılır:
- UVA (315-400 nm): Yeryüzüne ulaşan UV ışınlarının büyük bir bölümünü oluşturur. Cildin derin katmanlarına nüfuz edebilir ve uzun vadede cilt yaşlanmasına ve kırışıklıklara neden olabilir. Bronzlaşma kabinlerinde de kullanılır. Bkz: UVA Işınları
- UVB (280-315 nm): UVA'ya göre daha enerjiktir ve cildin yüzey katmanlarında hasara yol açabilir. Güneş yanığına, cilt kanserine ve göz hasarına neden olabilir. Atmosferin ozon tabakası tarafından kısmen emilir. Bkz: UVB Işınları
- UVC (100-280 nm): En tehlikeli UV ışını türüdür, ancak atmosfer tarafından tamamen emildiği için yeryüzüne ulaşmaz. Mikrop öldürücü (germicidal) özelliği nedeniyle sterilizasyon işlemlerinde kullanılır. Bkz: UVC Işınları
UV Işınlarının Etkileri:
-
Faydaları:
- D vitamini sentezi: Ciltte D vitamini üretimini tetikler.
- Bazı cilt hastalıklarının tedavisinde kullanılır (örn. sedef hastalığı).
- Sterilizasyon ve dezenfeksiyon amacıyla kullanılır.
-
Zararları:
- Cilt yanığı ve cilt kanseri riski.
- Cilt yaşlanması ve kırışıklıklar.
- Göz hasarı (katarakt, pterjiyum).
- Bağışıklık sisteminin baskılanması.
UV Işınlarından Korunma:
- Güneş kremi kullanmak (Geniş spektrumlu ve en az 30 SPF). Bkz: Güneş Kremi
- Güneşin en yoğun olduğu saatlerde (10:00-16:00) dışarıda bulunmaktan kaçınmak.
- Şapka, güneş gözlüğü ve koruyucu giysiler giymek.
- Solaryum kullanmaktan kaçınmak.
- Güneş altında uzun süre kalmaktan kaçınmak.