göktürk-çin savaşları ne demek?
Göktürk-Çin Savaşları
Göktürk-Çin savaşları, 6. yüzyılın sonlarından 7. yüzyılın ortalarına kadar, Göktürk Kağanlığı ile Çin İmparatorluğu (çoğunlukla Sui ve Tang Hanedanları) arasında gerçekleşen bir dizi çatışmadır. Bu savaşlar, Orta Asya'daki siyasi ve askeri dengeleri derinden etkilemiştir.
Nedenleri:
- Ticaret Yolları Kontrolü: İpek Yolu üzerindeki hakimiyet mücadelesi, iki devlet arasındaki temel anlaşmazlıklardan biriydi. İpek%20Yolu
- Siyasi Hakimiyet: Göktürkler, Orta Asya'da güçlü bir imparatorluk kurmuş ve Çin'i vergiye bağlamak istemişlerdir. Çin ise, bölgedeki nüfuzunu korumak ve Göktürk tehdidini ortadan kaldırmak amacıyla hareket etmiştir.
- İç Savaşlar: Göktürk Kağanlığı'nın kendi içindeki bölünmeleri ve taht kavgaları, Çin'in müdahalesini kolaylaştırmıştır.
Aşamaları ve Önemli Olaylar:
- Sui Hanedanı Dönemi (581-618): Sui Hanedanı, Göktürk tehdidine karşı sürekli bir savunma pozisyonunda kalmıştır. Göktürkler, sık sık Çin topraklarına akınlar düzenlemiştir.
- Tang Hanedanı'nın Yükselişi (618-657): Tang Hanedanı, Sui'ye kıyasla daha agresif bir politika izlemiştir. Göktürkler arasındaki iç karışıklıkları fırsat bilerek, bölgedeki nüfuzunu artırmaya çalışmıştır.
- Doğu Göktürk Kağanlığı'nın Yıkılışı (630): Tang orduları, Doğu%20Göktürk%20Kağanlığı'nı ağır bir yenilgiye uğratarak bu kağanlığı yıkmıştır. Bu olay, Çin'in Orta Asya'daki etkisini önemli ölçüde artırmıştır.
- Batı Göktürk Kağanlığı'nın Yıkılışı (657): Tang Hanedanı, Batı Göktürk Kağanlığı'nı da yenerek bölgedeki Göktürk varlığına son vermiştir. Batı%20Göktürk%20Kağanlığı
Sonuçları:
- Göktürk Kağanlığı'nın Zayıflaması: Savaşlar, Göktürk Kağanlığı'nın siyasi ve askeri gücünü zayıflatmış, kağanlığın bölünmesine ve yıkılmasına yol açmıştır.
- Çin'in Orta Asya Hakimiyeti: Tang Hanedanı, Orta Asya'da önemli bir siyasi ve askeri güç haline gelmiştir. Bu durum, İpek Yolu üzerindeki Çin kontrolünü artırmış ve bölgedeki ticareti canlandırmıştır.
- Türk Boylarının Batıya Göçü: Göktürk Kağanlığı'nın yıkılmasıyla birlikte, birçok Türk boyu batıya doğru göç etmeye başlamıştır. Bu göçler, ilerleyen dönemlerde Avrupa ve Orta Doğu tarihini derinden etkileyecektir.