şii ne demek?

Şiilik, İslam dininin ikinci büyük mezhebidir. Hz. Muhammed'in vefatından sonra halifeliğin (İslam devlet başkanlığı) Hz. Ali ve onun soyundan gelenlere ait olması gerektiğine inanan Müslümanların oluşturduğu bir gruptur. Bu inanç, Şiiliği Sünnilikten ayıran temel faktördür.

Temel İnançlar ve Farklılıklar:

• İmamet İnancı: Şiiliğin en belirgin özelliği, İmamet inancıdır. Şiiler, Hz. Ali'nin ve onun soyundan gelen 12 imamın Allah tarafından seçilmiş, günahsız ve yetkili dini liderler olduğuna inanırlar. Bu imamlar, dini yorumlama ve toplumu yönetme yetkisine sahiptirler.
• Hz. Ali'nin Konumu: Şiiler, Hz. Ali'yi Hz. Muhammed'den sonra en üstün kişi olarak kabul ederler ve onun ilk halife olması gerektiğine inanırlar. Sünniler ise Hz. Ebubekir, Hz. Ömer ve Hz. Osman'ı da meşru halifeler olarak kabul ederler.
• Ehli Beyt'e Saygı: Şiiler, Ehli Beyt adı verilen Hz. Muhammed'in ailesine (kızı Hz. Fatıma, damadı Hz. Ali ve torunları Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin) büyük saygı gösterirler ve onların İslam'ın doğru yorumu konusunda özel bir konuma sahip olduklarına inanırlar.
• İnanç Esasları: Şiilikte, Sünnilikten farklı olarak, dinin temel inanç esasları arasında Adalet (Allah'ın adaleti) ve Nübüvvet (peygamberlik) gibi kavramlar da yer alır.
• İbadet ve Uygulamalar: Şiilikte ibadet ve dini uygulamalarda da Sünnilikten bazı farklılıklar bulunur. Örneğin, abdest alma şekli, namaz vakitleri ve şekli, zekatın verilme şekli gibi konularda farklılıklar olabilir.
• Mutezile ve Eş'arilik: Şiilikte Mutezile ve Eş'arilik gibi felsefi akımlar etkili olmuştur. Bu akımlar, İslam inancını akıl ve mantık yoluyla açıklamaya çalışmışlardır.

Şii Mezhepleri:

Şiilik kendi içinde farklı mezheplere ayrılır. En yaygın olanları:

• İsnaaşeriyye (On İki İmam Şiiliği): Şiilerin en büyük koludur ve 12 imama inanırlar. İran, Irak, Azerbaycan, Lübnan ve Bahreyn gibi ülkelerde yaygındır.
• İsmailiye: Yedinci imam İsmail bin Cafer'i takip eden Şii koludur. Farklı alt kolları bulunur ve tarih boyunca farklı coğrafyalarda etkili olmuşlardır.
• Zeydiye: Beşinci imam Zeyd bin Ali'yi takip eden Şii koludur. Yemen'de yaygındır ve diğer Şii kollarına göre Sünniliğe daha yakındır.

Tarihsel Gelişim:

Şiilik, İslam tarihinin ilk dönemlerinde, Hz. Ali'nin halifeliği sırasında ortaya çıkmıştır. Kerbela olayı (Hz. Hüseyin'in şehit edilmesi) Şiiler için önemli bir dönüm noktası olmuştur. Tarih boyunca farklı Şii devletleri kurulmuş ve Şiilik, İslam dünyasında önemli bir siyasi ve kültürel güç olmuştur.