Ulnar Sinir
Ulnar sinir, insan vücudunda bulunan önemli bir periferik sinirdir. Brakiyal pleksusun bir dalı olarak köken alır ve ön kol ile elin bazı kısımlarının duyusal ve motor fonksiyonlarını kontrol eder. Özellikle eldeki ince motor hareketler ve kavrama gücü için hayati öneme sahiptir. Sinirin seyri boyunca çeşitli noktalarda sıkışma veya hasar görmesi, uyuşukluk, karıncalanma, ağrı ve kas zayıflığı gibi semptomlara yol açabilir.
Anatomisi
Ulnar sinir, brakiyal pleksusun Fasikulus Medialis'inden köken alır. Kökleri genellikle C8 ve T1 spinal sinirlerdir.
-
Seyri: Sinir, omuzdan başlayarak kolun iç kısmından aşağıya doğru ilerler. Dirsekte epikondilüs medialis'in arkasından geçer. Bu bölgede cilt altında yüzeyel olarak seyreder ve kolaylıkla yaralanabilir. Dirseği geçtikten sonra ön kola girer ve fleksör karpi ulnaris kasının altında ilerler. El bileğine ulaştığında Guyon kanalından geçer ve el içinde dallanır.
-
Dalları: Ulnar sinir, seyri boyunca çeşitli dallar verir:
- Motor Dalları: Ön kolda fleksör karpi ulnaris ve fleksör digitorum profundus kasının ulnar yarısını innerve eder. Elde ise hipotenar kasları (abduktor digiti minimi, fleksör digiti minimi brevis, opponens digiti minimi), interossei kasları (dorsal ve palmar interossei), lumbrical kaslarının 3. ve 4. parmaklara gidenleri ve addüktör pollisis kasını innerve eder.
- Duyusal Dalları: Elin 5. parmağı (serçe parmağı) ve 4. parmağın (yüzük parmağı) ulnar yarısı ile elin ulnar tarafının duyusunu alır.
Fonksiyonları
Ulnar sinirin temel fonksiyonları şunlardır:
-
Motor Fonksiyon:
- El bileğinin ulnar fleksiyonu ve adduksiyonu
- Parmakların abduksiyonu (açılması) ve adduksiyonu (kapatılması)
- Eldeki ince motor hareketlerin kontrolü (örneğin, yazı yazma, bir şeyi tutma)
- Güçlü kavrama
-
Duyusal Fonksiyon:
- Elin 5. parmağı ve 4. parmağın ulnar yarısının duyusunun alınması
- Elin ulnar tarafının duyusunun alınması
Ulnar Sinir Tuzak Nöropatileri
Ulnar sinir, seyri boyunca çeşitli noktalarda sıkışmaya veya hasar görmeye yatkındır. Bu durumlar ulnar sinir tuzak nöropatileri olarak adlandırılır. En sık görülen tuzak noktaları şunlardır:
- Kübitel Tünel Sendromu: Ulnar sinirin dirsekte epikondilüs medialis'in arkasından geçtiği bölgedeki kübitel tünelde sıkışmasıdır. Sıkışma nedenleri arasında tekrarlayan dirsek hareketleri, travma, artroz ve kemik çıkıntıları yer alabilir. Semptomlar arasında dirsekte ağrı, elin 4. ve 5. parmaklarında uyuşukluk ve karıncalanma, el kaslarında zayıflık bulunur.
- Guyon Kanalı Sendromu: Ulnar sinirin el bileğinde geçtiği Guyon kanalında sıkışmasıdır. Sıkışma nedenleri arasında tekrarlayan el bileği hareketleri, travma, ganglion kistleri ve tümörler yer alabilir. Semptomlar kübitel tünel sendromuna benzer, ancak dirsekte ağrı genellikle yoktur. Ayrıca, eldeki kas zayıflığı daha belirgin olabilir.
Klinik Önemi ve Hastalıkları
Ulnar sinir hasarı veya sıkışması, çeşitli semptomlara yol açabilir:
- Uyuşukluk ve Karıncalanma: Elin 4. ve 5. parmaklarında uyuşukluk, karıncalanma veya yanma hissi.
- Ağrı: Dirsek, ön kol veya elde ağrı.
- Kas Zayıflığı: El kaslarında zayıflık, özellikle kavrama gücünde azalma.
- Pençe El Deformitesi: İleri vakalarda, elin 4. ve 5. parmaklarında pençe benzeri bir deformasyon gelişebilir. Bu durum, interossei kaslarının felci sonucu ortaya çıkar.
- Froment İşareti: Başparmağı fleksiyona getirme zorluğu, addüktör pollisis kasının ulnar sinir tarafından innerve edilmesi nedeniyle ortaya çıkar.
Tanı
Ulnar sinir problemlerinin tanısı genellikle fizik muayene, sinir ileti çalışmaları (EMG/NCS) ve görüntüleme yöntemleri (MRG, ultrason) ile konulur.
- Fizik Muayene: Doktor, hastanın semptomlarını değerlendirir ve ulnar sinir fonksiyonlarını test etmek için çeşitli manevralar uygular. Tinel belirtisi aranabilir.
- Sinir İleti Çalışmaları (EMG/NCS): Bu testler, sinirlerin elektriksel aktivitesini ölçerek sinir hasarının yerini ve şiddetini belirlemeye yardımcı olur.
- Görüntüleme Yöntemleri: MRG ve ultrason, ulnar siniri sıkıştıran veya hasar veren yapıları (örneğin, tümörler, ganglion kistleri) belirlemeye yardımcı olabilir.
Tedavi
Ulnar sinir problemlerinin tedavisi, semptomların şiddetine ve nedenine bağlı olarak değişir.
Prognoz
Ulnar sinir problemlerinin prognozu, hasarın şiddetine, nedenine ve tedaviye başlama zamanına bağlı olarak değişir. Erken tanı ve tedavi ile semptomlar genellikle iyileştirilebilir. Ancak, tedavi gecikirse veya sinir hasarı şiddetli ise, kalıcı kas zayıflığı ve duyusal kayıplar oluşabilir.