tîroj ne demek?

Tîroj, Evrensel Basım Yayın tarafından Türkçe ve Kürtçe olarak iki dilde¹ iki ayda bir yayınlanan kültür, sanat, edebiyat ve siyaset dergisi.²³⁴

Hakkında

'Işık hüzmesi' anlamına gelen 'tiroj'un⁵ ilk sayısı 2003 Nevruz'unda yayımlanmaya başlandı.⁶⁷⁸ İki aylık periyodlarla Kürtçe ve Türkçe olarak yayımlandı.⁹

Dergi yazarlarından Berken Bereh ilk sayıda kültür ve sanat dergisi olarak yayına başladıklarını ve ağırlıkla Kürt halk kültürünün yayın organı olacaklarını, "emperyalist kültür kuşatmasına karşı ulusal ve demokratik halkçı kültürü" savunacaklarını, evrensel ve yerel düzeydeki ilişkinin ilerletilmesini hedeflediklerini açıkladı.¹⁰

Nisan 2016 itibarıyla 79 sayı yayımlanan dergide tarih tartışmalarının yanı sıra şiirler, öyküler, gezi, sergi, sinema-belgesel, mimari yazıları, tarih okumaları, resim, fotoğraf ve karikatürler de yer almaktadır.¹¹ Derginin dosyalarında Selim Temo, Ayşe Hür, Sezai Sarıoğlu, Fehim Işık, Amed Dicle gibi isimlerin yazıları, Arjen Arî gibi şairlerin şiirleri yer alır.¹²¹³

Gençliğin Mücadelesi ve Örgütlenmesi Üzerine kitabında dergiye ilişkin şu görüşlere yer verilir: "Üniversitelerin tarih, edebiyat, felsefe, sosyoloji, halkbilimi gibi bölümlerinde özel olarak ele alınması, bu bölümlerde Kürt kimliği, dili ve kültürüne dair yayılmaya çalışılan gerici fikirlere karşı mücadelede bir silah olarak değerlendirilmesi, Tiroj'un sadece Kürtlerin değil tüm üniversitenin tartışacağıbir dergi olmasını sağlayacaktır."¹⁴

82 sayı yayınlayan dergi Ekim 2016'da kanun hükmünde kararname ile kapatıldı.¹⁵

Öykü yarışması

Dergi, Evrensel Kültür ile birlikte barış temalı öykü yarışması düzenledi. Türkçe ve Kürtçe dillerinde düzenlenen "Barış ve Kardeşlik" konulu öykü yarışmasına Türkçenin yanı sıra sadece Kurmanci lehçesi ile yazılan öyküler kabul edildi.¹⁶ Yarışmanın Türkçe öykü jürisi, Aydın Çubukçu, Adnan Özyalçıner, Sennur Sezer, Özcan Karabulut, Gökhan Cengizhan ve Zeynep Aliye'den oluşurken, Kürtçe öykü jürisi; Hasan Kaya, Receb Dildar, Ayhan Geveri, Fevzi Bilge, Fehim Işık oldu.¹⁷

Kapatılması

29 Ekim 2016'da çıkarılan kanun hükmünde kararname ile aralarında çeşitli dergi, gazete ve haber ajansı ile birlikte kapatılmasına karar verildi.¹⁸¹⁹²⁰ Evrensel Kültür, Özgürlük Dünyası ve Tîroj’un bulunduğu binaya özel timler eşliğinde maliye ekipleri geldi ve dergi mühürlendi.²¹ Dergi yönetimi karara yönelik bir açıklama yaptı: “Ülkenin yüz yıllık sorununun çözümüne kültür ve sanat mecrasından katkı sunmaya çalışan Tîroj, ‘terör’ parantezine alınmaya çalışılan ‘Kürt’ algısının, muazzam bir kültürel, sanatsal ve elbette politik realite olduğu gerçeğini yansıtmaya çalıştı. Dili vardı Kürdün; tarihi, edebiyatı, müziği, şiiri, resmi, sineması, yayıncılığı…"²²

Kaynakça

Dış bağlantılar

• Facebook Sayfası

• Twitter Sayfası

Orijinal kaynak: tîroj. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩
2. ↩
3. ↩
4. ↩
5. ↩
6. ↩
7. ↩
8. ↩
9. ↩
10. ↩
11. ↩
12. ↩
13. ↩
14. ↩
15. ↩
16. ↩
17. ↩
18. ↩
19. ↩
20. ↩

21. Evrensel Kültür, Tîroj ve Özgürlük Dünyası’na Mühür ↩

22. ↩

Kategoriler