telafi davranışları ne demek?

Telafi Davranışları

Telafi davranışları, bireyin gerçek ya da hayali eksikliklerini, yetersizliklerini veya kusurlarını dengelemek amacıyla sergilediği davranışlardır. Bu davranışlar, öz saygıyı koruma, kaygıyı azaltma veya sosyal kabulü artırma gibi amaçlara hizmet edebilir.

Özellikleri:

  • Bilinçli veya Bilinçsiz Olabilir: Birey, telafi davranışının nedenini tam olarak farkında olmayabilir.
  • Uyumsal veya Uyumsuz Olabilir: Bazı telafi davranışları bireyin işlevselliğini artırırken, bazıları sorunlara yol açabilir.
  • Çeşitli Şekillerde Görülebilir: Aşırı başarı odaklılık, mükemmeliyetçilik, gösterişçilik, başkalarını eleştirme veya bağımlılık geliştirme gibi çeşitli şekillerde kendini gösterebilir.

Telafi Davranışlarının Nedenleri:

  • Düşük Öz Saygı: Bireyin kendine yönelik olumsuz inançları telafi ihtiyacını tetikleyebilir.
  • Kaygı: Başarısızlık, reddedilme veya eleştirilme korkusu telafi davranışlarına yol açabilir.
  • Sosyal Baskı: Toplumsal beklentiler veya akran baskısı bireyi belirli alanlarda telafi etmeye zorlayabilir.
  • Geçmiş Deneyimler: Çocukluk döneminde yaşanan olumsuz deneyimler veya travmalar telafi davranışlarının temelini oluşturabilir.

Telafi Davranışlarına Örnekler:

  • Aşırı Başarı Odaklılık: Kendini yetersiz hisseden bir birey, sürekli olarak başarılı olmaya çalışarak bu duyguyu bastırmaya çalışabilir. (Aşırı Başarı Odaklılık)
  • Mükemmeliyetçilik: Kusursuz olmaya çalışarak hatalarını veya eksikliklerini gizlemeye çalışan bir birey. (Mükemmeliyetçilik)
  • Gösterişçilik: Maddi varlıkları veya başarıları abartarak kendini değerli hissetmeye çalışan bir birey. (Gösterişçilik)
  • Başkalarını Eleştirme: Kendi eksikliklerini görmezden gelmek veya bastırmak için başkalarını sürekli olarak eleştiren bir birey. (Eleştirme)
  • Bağımlılık Geliştirme: Madde bağımlılığı, kumar bağımlılığı veya ilişki bağımlılığı gibi davranışlarla duygusal acıdan kaçmaya çalışan bir birey. (Bağımlılık)

Sonuç:

Telafi davranışları, bireyin içsel çatışmalarını ve duygusal ihtiyaçlarını yansıtan karmaşık davranışlardır. Bu davranışların altında yatan nedenleri anlamak ve uygun müdahalelerde bulunmak, bireyin daha sağlıklı ve uyumlu bir yaşam sürmesine yardımcı olabilir.