Tektonik

Tektonik, Dünya'nın litosferini oluşturan levhaların hareketlerini, etkileşimlerini ve bu hareketlerin neden olduğu olayları inceleyen jeoloji dalıdır. Bu olaylar arasında depremler, volkanizma, dağ%20oluşumu ve okyanus%20tabanı%20yayılması sayılabilir.

Temel Kavramlar:

• Litosfer: Yer kabuğu ve mantonun üst kısmından oluşan, katı ve kırılgan dış katman.
• Levha%20Tektoniği: Litosferin büyük parçalara (levhalara) bölünmüş olduğu ve bu levhaların astenosfer üzerinde hareket ettiği teorisi.
• Levha%20Sınırları: Levhaların karşılaştığı, ayrıldığı veya yan yana kaydığı bölgeler. Üç temel levha sınırı türü vardır:
  • Yaklaşan%20Sınırlar: Levhaların çarpıştığı sınırlar (Örn: dağ oluşumu, volkanik yaylar).
  • Uzaklaşan%20Sınırlar: Levhaların birbirinden ayrıldığı sınırlar (Örn: okyanus ortası sırtları).
  • Dönüşüm%20Sınırları: Levhaların yatay olarak birbirleri boyunca kaydığı sınırlar (Örn: San Andreas Fayı).
• Astenosfer: Litosferin altında bulunan, kısmen erimiş ve daha akışkan manto tabakası.

Tektonik Hareketlerin Nedenleri:

Tektonik levhaların hareket etmesinin temel nedeni, mantodaki konveksiyon%20akımları ve yerçekimi'dir. Isınan manto malzemesi yükselir, soğuyan malzeme ise batar ve bu döngü levhaları sürükler.

Tektoniğin Önemi:

Tektonik, Dünya'nın yüzey şekillerini, iklimini ve jeolojik tehlikelerini anlamak için kritik öneme sahiptir. Ayrıca, mineral yataklarının oluşumu ve dağılımı gibi ekonomik açıdan önemli süreçleri de etkiler.