Tavşanlı, Kütahya iline bağlı bir ilçedir. Tavşanlı Adronos çayının (Kocasu) kaynak bölgesinde dağlık bir kesimde, Yaylacık dağının güneybatı kenarında kuruludur.
13. ve 14. asırda Harguş olan ilçe ismi 14. asır itibârıyle Tavşanlı olarak kaydedilmiştir.1 İlçedeki önemli ekonomik etkinlik kömürdür.
Tavşanlı'nın çeşitli yerlerinde yapılan araştırmalarda elde edilen buluntular, tarihin Bakır Çağında çağda başladığını göstermektedir. Tavşanlı Belediye Müzesinde sergilenen çeşitli buluntular, neolitik, kalkolitik, eski tunç dönemlerine aittir. Tavşanlı'ya 5 km uzaklıktaki Frig kaya mezarı bu bölgenin, Phrygia Epictetus (küçük Frigya) olarak adlandırılmasının sebebidir. Henüz bir kazı yapılmamasına rağmen Tavşanlı höyüğü ve yakın çevredeki üç höyük, Tavşanlı'nın tarihinin ve dört önemli yerleşimin göstergesidir. Merkezinde MÖ 4. asırdan kalma İyon usûlü yapılmış sütunlar mevcuttur.2
Kent içinde, çeşitli yerlerdeki mermer, stel, lahit, lahit kapağı ve bazı mimari yapıtlarda, yoğun bir Roma yerleşmesinin bulunduğunu belgelemektedir. Roma İmparatorluğu'nun ikiye ayrılmasıyla, Bizans topraklarında kalan kent, Türklerin Anadolu'ya girmesiyle Anadolu Selçuklularına daha sonra Germiyanoğulları'na bağlanmıştır. 1378 yılında, Germiyanoğlu Süleyman Şah kızı Devlet Hatun'un Yıldırım Beyazıt ile evlenmesi üzerine Osmanlı'lara çeyiz olarak verilmiştir. Tavşanlı adının verilmesi de bu zamana rastlamaktadır. Kasaba yakınlarındaki fundalıklar içinde çok tavşan olması münasebetiyle, bu civarlarda avlanmasından dolayı, Yıldırım Beyazıt tarafından bu bölgenin adının Tavşanlı olmasını söylemesi rivayetler arasındadır.
I. Dünya Savaşı'nın bitişi ve Mondros Mütarekesi'nden sonra, Milli Mücadele döneminde idealist bazı genç doktorlar "Köycüler Cemiyeti" adıyla bir dernek kurdular. Bu gençlerin amacı, köylüler arasında insancıl bir yaklaşımla çalışmak, sağlık ve eğitim konularında köylülere yardımcı olmaktı.
İşgal öncesi bu doktorlar Anadolu'ya gitme kararı aldılar. Dr. Reşit Galip, Dr. Hasan Ferit ve Dr. Fazıl Doğan önce Kütahya'ya ziyarete geldiler, ardından Tavşanlı'ya hareket ettiler. Tavşanlı'da özellikle köylüler üzerinde ağaların baskısını gören doktorlar, Tavşanlı'da çalışmalara başladılar. Dr. Reşit Galip ve arkadaşları "Tavşanlı Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti"'ni kurdular. Daha sonra Dr. Fazıl Doğan Tavşanlı'dan ayrılmış ve görevine Emet'te devam etmiştir.
II. İnönü zaferinden sonra Küçük Asya Ordusu Başkomutanı Papulas, hükûmetine gönderdiği raporunda; Türklerin ordularını güçlendirdiklerini, morallerinin ise yükseldiğini bildirerek büyük Yunanistan ideâllerinin gerçekleşmesi için Türkleri kesin olarak mağlup etmek gerektiğini vurgulamıştır ve Yunanlar bu dönemde Anadolu'daki kuvvetlerini 11 tümene çıkararak Bursa-Eskişehir, Bursa-Tavşanlı-Kütahya ve Uşak-Dumlupınar-Seyitgazi istikametlerinde, üç koldan saldırı için hazırlıklarına başlarlar.
Dr. Fazıl Bey Yunan ilerleyişini Batı Cephesi'ne bildirir ve o günlerde Miralay İsmet Bey (İnönü) de Tavşanlı'ya gelir. Yunanların birkaç güne kadar Tavşanlı'yı işgal edeceklerini ve cepheyi Kütahya'dan ileride kuracağını bildirerek Tavşanlı'dan ayrılır. 12 Temmuz'da Yeniköy, 13 Temmuz'da Dutlar ve Bozbelen, 14 Temmuz'da Derbent Köyü ve Tavşanlı işgal edilir. Tavşanlı'da asayişin temin için "Tazılı Komutan Zamanist" in emrindeki jandarma birliği buraya yerleştirilir ve bu birliğin iaşesi Tavşanlılıların sırtına yükletilir.3
Bazı Ermeniler ve Rumlar, hatta bazı Türkler, Yunanların daimi olarak bırada kalacağını zannederek onlara istihbarat hizmeti vermişler, kimde ne kadar para, hayvan olduğunu ihbar etmişlerdir.4 Bir gece yarısı Uzunçarşı'da Türklere ait dükkânların kapıları Ermeniler tarafından teker teker işaretlenmiş ertesi günü de bu dükkânlar Yunanlar tarafından yağmalanmıştır. Buna karşılık Tavşanlı'daki Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti üyeleri ve bazı vatan severler de Tavşanlı'daki bazı Ermeniler'in evlerine ve kiliseye baskınlar düzenleyerek silah aramışlardır.5
Nisan 1922'deki Emet Hükümet Konağı Baskınından sonra yörede Yunanlar olağanüstü tedbirler alırlar. Kabakçı Salih Efe ve çetesi, daha önce araları bozulan Yunan Komutanı Zamanist'ten intikam almak için pusu kurarlar. Eşen Köyü'nde Yunan komutanı Zamanist, diğeri Artıranlar Maden Katibi Ermeni asıllı Ahmet Rıza ve iki Yunan askeri öldürülür.
Zamanist'in Keles'e ulaşmadığı bilgisini alan Yunan taburu araştırma yaparak Eşen Köyü'ndeki cesetleri bulurlar ve 18 Temmuz 1921'de Derbent Köyü'ne gelerek evleri basarak buldukları tüm insanları köy camisine doldurup ateşe vererek yakarlar. Aynı gün Derbent'ten başka Eşen, Bozbelen, Alabarda (Çamalan), ve Merkezyeniköy de yakılır.6
26 Ağustos 1922'de Afyon Cephesi'nde başlayan Büyük Türk Taarruz'u 2 Eylül 1922'de Tavşanlı'da etkilerini gösterir. Yunan subay ve askerleri evleri basarak at, araba gibi nakil vasıtalarını toplayıp partiler halinde Tavşanlı'yı boşaltmaya başlarlar. 3 Eylül 1922 sabahı Tavşanlı'nın tüm minarelerinden sâlâlar verilir.
Kütahya merkezine 50 km uzaklıkta olan ilçe İzmir demiryolu üzerinde olup, Bursa, Emet, Balıkesir'e karayolu bağlantısı bulunmaktadır. Tavşanlı önemli doğal ve tarihi değerlere sahiptir. Halk arasında 'Vakıf', 'Mehmetçik' adlarıyla bilinen, 'Premidal Karaçam' türü ormana sahiptir. Tavşanlı'nın bir başka doğal zenginliğiyse ilçe merkezinden yaklaşık 15 dakikalık uzaklıkta olan Göbel Kaplıcası dır.
Tavşanlı Ege ve İç Anadolu Bölgesi iklim kuşaklarının ortasında bulunmaktadır. Sıcaklık şartları açısından Akdeniz iklimi ile karasal iklim arasında geçiş özelliği göstermektedir. Yıllık 12 santigrat derecelik ortalama sıcaklık ile merkez Kütahya'nın ikliminden daha ılıman özellikler göstermektedir. İlçe en çok yağışı da kış aylarında almaktadır.
Tavşanlı, leblebisi ile meşhurdur. İlçede çoğu evin altında leblebi imalathanesi bulunmaktadır. Buralarda imal edilen leblebi aynı zamanda ihraç edilmektedir. Bir rivayete göre İlçenin ismi de leblebinin yapıldığı "tav"dan gelmiştir ve Tavşanlı olmuştur: Tav'ı şanlı.
Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumuna (T.K.İ.) bağlı olan Garp Linyitleri İşletmesinde (G.L.İ.) çalışan Memur ve İşçiler ile eş ve çocuklarının spor faaliyetlerinde bulunması amacı ile 1943 yılında kurulmuş, 3530 sayılı Beden Terbiyesi Kanunu ve Derneklern Kanununun ilgili hükümlerine istinaden 16 Mayıs 1945 tarihinde G.L.İ. Gençlik Kulübü adı altında sportif faaliyetlerine başlamıştır.
17 Eylül 1973 tarihinde G.L.İ. Linyitspor Gençlik Kulübü adı altında dernekleşmiş, 28 Ağustos 1980 tarihinde G.L.İ. Tavşanlı Linyitspor Kulübü adı altında yeniden Müessese kulübü haline dönüşmüş, 27 Haziran 1987 tarihinde Kurum Kulübü sıfatı ile T.K.İ. Tavşanlı Linyitspor Kulübü adı altında dernek olarak faaliyetlerini sürdürmüştür. 2006-2007 futbol sezonunda, Bolu'da gerçekleştirilen terfi maçında Beşikdüzüspor'u 2-1 yenerek 11 yıl aradan sonra tekrar 3. lige çıkmayı başarmıştır. 2007 yılında yapılan olağanüstü Kongrede isim değişikliğine gidilmiş ve ismi Tavşanlı Belediyesi TKİ Linyitspor olarak değiştirilmiştir. Yerel seçimlerden sonra kulübün hâlen Onursal başkanlığını yapan dönemin AKP Milletvekili Hüsnü Ordu'nun girişimleri ile 2009 yılı Olağan Kongrede tekrar isim değişikliğine gidilmiş, Kulübün adı TKİ Tavşanlı Linyitspor olarak değiştirilmiştir. Kulüp renkleri Kırmızı-Siyah olarak belirlenmiş olup, kırmızı renk kömürden çıkan ateşi temsil ederken, siyah renkte G.L.İ.çalışanlarının ürettiği Kömürü temsil etmektedir.
Kulüp en parlak dönemini 2010 - 2011 futbol sezonunda Bank Asya 1. Lig'de play off oynayarak elde etmiştir. Süper Lig'e çıkma yolunda Gaziantep Büyükşehir Belediyespor ile yarı final maçında karşılaşan Linyitspor Kütahya Dumlupınar stadyumunda oynan ilk maçı kaybetmiş, Gaziantep'te oynanan maçtan galip ayrılmasına rağmen elenmiştir.
İlk kez 1984-1985 sezonunda profesyonel lige katılan Tavşanlı Linyitspor, o dönemde de 11 yıl boyunca başarılı sonuçlar alarak Türkiye'nin tanınan kulüpleri arasına girmiştir. 11 yıl mücadele ettiği bu ligde her yıl şampiyonluğa oynamış ancak Türkiye 2.Ligine çıkmayı başaramamıştır. Ligleri ikinci ve üçüncü sıralarda bitirerek Türkiye Kupası müsabakalarına katılmaya hak kazanarak Türkiye'nin sayılı takımları ile başarılı müsabakalar oynamıştır. Kulübümüzün bu yıllardaki başarılı mücadelesi ekmeğini taştan çıkaran yöre halkının sosyal aktivitesini ve çehresini değiştirmesine etken olmuştur.
Kütahya'nın en büyük ve gelişmiş ilçesi olan Tavşanlı'da 1 adet yerel radyo kanalı bulunmaktadır
Yerel Radyo Kanalları
Yerel Gazeteler ve Basın Kuruluşları
Orijinal kaynak: tavşanlı. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page