Tam Yedekleme (Full Backup)
Tam yedekleme, bir sistemdeki tüm verilerin, dosyaların ve uygulamaların eksiksiz bir kopyasının alınması işlemidir. Bu, bir veri kaybı durumunda sistemin tamamen geri yüklenmesini sağlar. Tam yedekleme, en temel ve en güvenilir yedekleme yöntemlerinden biridir, ancak aynı zamanda en fazla depolama alanı ve zaman gerektiren yöntemdir.
İçindekiler
1. Tanım ve Amaç
Tam yedekleme, bir sistemdeki tüm verilerin (işletim sistemi, uygulamalar, dosyalar, ayarlar vb.) eksiksiz bir kopyasını başka bir depolama ortamına (örneğin, harici hard disk, NAS, bulut depolama) kopyalamaktır.
Amaç:
- Veri kaybını önlemek: Donanım arızası, yazılım hatası, virüs saldırısı, doğal afetler veya insan hatası gibi durumlarda verilerin kaybolmasını engeller.
- Hızlı ve eksiksiz geri yükleme: Veri kaybı durumunda sistemin en son durumuna tamamen geri yüklenmesini sağlar.
- İş Sürekliliği: Sistem arızalandığında iş süreçlerinin hızlı bir şekilde devam etmesini sağlar.
- Felaket Kurtarma: Büyük çaplı bir felaket durumunda sistemlerin ve verilerin kurtarılmasını mümkün kılar.
2. Çalışma Prensibi
Tam yedekleme, basit bir prensibe dayanır:
- Yedeklenecek tüm veriler belirlenir.
- Yedekleme yazılımı, belirlenen verilerin tamamını okur.
- Veriler, belirlenen hedef depolama ortamına kopyalanır.
- Yedekleme işlemi tamamlandığında, bir doğrulama işlemi yapılabilir. Bu, yedeklemenin başarılı bir şekilde yapıldığını ve verilerin bozulmadığını kontrol etmek için önemlidir.
3. Avantajları
- En Güvenilir Yöntem: Tüm verilerin kopyalandığı için veri kaybı riskini en aza indirir.
- Basit Geri Yükleme: Geri yükleme işlemi basittir ve genellikle tek bir yedekleme setinden yapılır.
- Eksiksiz Sistem Geri Yükleme: Sistem tamamen arızalandığında bile, işletim sistemi, uygulamalar ve veriler dahil olmak üzere her şey geri yüklenebilir.
- Bağımsız Yedekleme: Her tam yedekleme, önceki yedeklemelerden bağımsızdır. Bu, önceki yedeklemelerde bir sorun olsa bile en son tam yedeklemeden geri yükleme yapılabilmesini sağlar.
4. Dezavantajları
- Yüksek Depolama Alanı Gereksinimi: Tüm verilerin her seferinde kopyalanması, yüksek miktarda depolama alanı gerektirir.
- Uzun Yedekleme Süresi: Büyük veri setleri için tam yedekleme işlemi uzun zaman alabilir.
- Ağ Yükü: Ağ üzerinden yedekleme yapılıyorsa, ağ trafiğini önemli ölçüde artırabilir.
- Kaynak Tüketimi: Yedekleme işlemi sırasında sistem kaynaklarını (CPU, RAM, disk I/O) yoğun bir şekilde kullanabilir, bu da sistem performansını etkileyebilir.
5. Ne Zaman Kullanılır?
Tam yedekleme, aşağıdaki durumlarda özellikle kullanışlıdır:
- İlk Yedekleme: Bir sistemin ilk kez yedeklenmesi gerektiğinde.
- Küçük Veri Setleri: Yedeklenecek veri miktarı nispeten küçük olduğunda.
- Kritik Sistemler: Veri kaybının kabul edilemez olduğu kritik sistemlerde.
- Yasal Uyumluluk: Yasal düzenlemeler gereği belirli aralıklarla tam yedekleme yapılması gerektiğinde.
- Büyük Sistem Değişiklikleri: Sistemde büyük değişiklikler yapmadan önce (örneğin, işletim sistemi yükseltmesi).
6. Tam Yedekleme Türleri
Tam yedekleme genel bir kavram olsa da, farklı depolama türlerine göre çeşitlenebilir:
- Yerel Tam Yedekleme: Verilerin yerel bir depolama cihazına (örneğin, harici hard disk) kopyalanması.
- Ağ Tam Yedekleme: Verilerin bir ağ üzerinden başka bir sunucuya veya NAS cihazına kopyalanması.
- Bulut Tam Yedekleme: Verilerin bir bulut depolama hizmetine (örneğin, Amazon S3, Google Cloud Storage, Microsoft Azure Blob Storage) kopyalanması.
7. Tam Yedekleme Stratejileri
Tam yedekleme, diğer yedekleme yöntemleriyle birlikte kullanılarak daha kapsamlı bir yedekleme stratejisi oluşturulabilir:
- Tam Yedekleme + Artımlı Yedekleme (Full Backup + Incremental Backup): İlk olarak bir tam yedekleme yapılır ve ardından sadece değişen veriler artımlı olarak yedeklenir. Bu, depolama alanından tasarruf sağlar ve yedekleme süresini kısaltır.
- Tam Yedekleme + Diferansiyel Yedekleme (Full Backup + Differential Backup): İlk olarak bir tam yedekleme yapılır ve ardından son tam yedeklemeden bu yana değişen veriler diferansiyel olarak yedeklenir. Artımlı yedeklemeye göre geri yükleme daha hızlıdır, ancak depolama alanı gereksinimi daha fazladır.
- Haftalık Tam Yedekleme (Weekly Full Backup): Her hafta bir tam yedekleme yapılır. Bu, basit ve güvenilir bir stratejidir.
- Büyükbaba-Baba-Oğul (Grandfather-Father-Son) Yedekleme: Birden fazla yedekleme seti tutulur. Örneğin, günlük artımlı yedeklemeler, haftalık diferansiyel yedeklemeler ve aylık tam yedeklemeler.
8. Tam Yedekleme Araçları
Piyasada birçok tam yedekleme aracı bulunmaktadır:
- Windows Backup and Restore: Windows işletim sisteminin kendi yedekleme aracı.
- macOS Time Machine: macOS işletim sisteminin kendi yedekleme aracı.
- Veeam Backup & Replication: Sanallaştırılmış ortamlar için güçlü bir yedekleme çözümü.
- Acronis Cyber Protect: Geniş kapsamlı bir siber güvenlik ve veri koruma çözümü.
- EaseUS Todo Backup: Kullanıcı dostu bir yedekleme aracı.
- Duplicati: Açık kaynak kodlu ve ücretsiz bir yedekleme aracı.
- Bacula: Açık kaynak kodlu, ağ tabanlı yedekleme çözümü.
9. Örnek Senaryolar
- Küçük Bir İşletme: Küçük bir işletme, sunucusundaki tüm verileri haftalık olarak harici bir hard diske tam yedekleme yaparak veri kaybına karşı önlem alabilir.
- Ev Kullanıcısı: Bir ev kullanıcısı, bilgisayarındaki kişisel dosyaları (fotoğraflar, belgeler, videolar) düzenli olarak bulut depolama hizmetine tam yedekleme yaparak güvence altına alabilir.
- Büyük Bir Kuruluş: Büyük bir kuruluş, kritik sistemlerini haftalık olarak tam yedekleme yaparak ve günlük artımlı yedeklemelerle destekleyerek kapsamlı bir yedekleme stratejisi uygulayabilir.
10. İlgili Kavramlar
11. Sonuç
Tam yedekleme, veri koruma stratejilerinin temel bir bileşenidir. En güvenilir yedekleme yöntemi olmasına rağmen, depolama alanı ve zaman gereksinimi yüksek olabilir. Bu nedenle, tam yedekleme, diğer yedekleme yöntemleriyle birlikte kullanılarak veya daha küçük veri setleri ve kritik sistemler için ideal bir çözüm olabilir. İşletmenizin veya kişisel ihtiyaçlarınız için en uygun yedekleme stratejisini belirlerken, veri büyüklüğü, kurtarma süresi hedefleri (RTO) ve kurtarma noktası hedefleri (RPO) gibi faktörleri göz önünde bulundurmak önemlidir.