sırpça ne demek?

Sırpça (Sırp Kiril: , Latin: srpski jezik), Slav dillerinin güney grubuna ait, çoğunlukla Sırplar tarafından konuşulan dil.¹ Hırvatça, Karadağca ve Boşnakça'nın da dahil olduğu Sırp-Hırvat dili'nin standart bir formu olarak kabul edilmektedir.²³ Sırpça, Sırbistan'ın ve Kosova'nın resmî dilidir. Ayrıca Bosna-Hersek'in 3 resmî dilinden biridir. Dil aynı zamanda Karadağ, Hırvatistan, Makedonya, Romanya, Slovakya ve Çekya'da azınlık dili olarak tanınmaktadır.⁴ Yaklaşık 10 milyon Sırp tarafından konuşulmaktadır. Dil Türkçe’den kelimeler almıştır.

Dilsel özellikler

Alfabe

Sırpça hem Latin alfabesi (латиница, latinica) hem de Kiril alfabesi (ћирилица, ćirilica) kullanılarak yazılmaktadır. 19. yüzyılda Kiril alfabesi Sırpçaya uyarlanırken, her ses için bir harf oluşturulmuştur. Bu yüzden Türkçe gibi Sırpça da yazıldığı gibi okunan ve okunduğu gibi yazılan bir dil olmaktadır. Otoriteler her ne kadar iki alfabeyi de tarih boyunca resmî olarak kabul etmiş olsa da tarihsel nedenler öne sürülerekten 2006 yılında Sırbistan Kiril alfabesini tek resmî alfabesi olarak kabul etmeye başlamıştır. Bu yasa sadece resmî evrakları ve devlet konuşmalarını kapsadığı ve günlük dil veya medya, ticaret ve yayın dilleri üzerinde bir hükmü bulunmadığı için Latin alfabesi özellikle özel yayın organları ve sokak levhalarının yazımında yaygınca kullanılmaktadır.⁵

2014 yılında gerçekleştirilmiş bir anket Sırp halkının 47%'sinin Latin alfabesini, 36%'sının ise Kiril alfabesini tercih ettiğini ortaya koymuştur.⁶

Kiril alfabesi

А Б В Г Д Ђ Е Ж З И Ј К Л Љ М Н Њ О П Р С Т Ћ У Ф Х Ц Ч Џ Ш

Latin alfabesi

A B C Č Ć D Dž Đ E F G H I J K L Lj M N Nj O P R S Š T U V Z Ž

Şiveler

Sırpça'nın iki büyük şivesi vardır:

Shtokavian: Standart lehçedir.

Torlakian: İkinci büyük diyalektdir. Sırbistan, Kosova, Makedonya başta olmak üzere diğer Balkan ülkelerinde konuşulur.

Osmanlı Türkçesi ile etkileşim

Sırp-Hırvatçada Osmanlı Türkçesi kökenli yaklaşık 8965 sözcük bulunmaktadır.⁷ Aşağıdaki tablo bu kelimelere örnekler içermektedir.

Türkçe	Sırpça	Türkçe	Sırpça	Türkçe	Sırpça	Türkçe	Sırpça
yastık	jastuk	yorgan	jorgan	böbrek	bubreg	bakır	bakar
börek	burek	kapı	kapija	kaldırım	kaldrma	bayrak	barjak
alet	alat	kalay	kalaj	çelik	čelik	kayısı	kajsija
dut	dud	çekiç	čekić	badem	badem	tepsi	tepsija
çakal	šakal	sandık	sanduk	oda	odaja	köprü	ćuprija

Sırpça kelime ve cümle kalıpları

• Zdravo: Merhaba.

• Ćao: Selam

• Kako si: Nasılsın ?

• Kako ste: Nasılsınız ?

• Dobro sam: İyiyim.

• A vi?: Peki ya siz?

• A ti?: Peki ya sen?

• I ja sam dobro: Ben de iyiyim.

• Hvala: Teşekkür ederim.

• Hvala lepo: Çok teşekkür ederim.

• Vidimo se: Sonra görüşürüz.

• Drago mi je/Milo mi je: Memnun oldum.

• Molim vas: Lütfen. (sizli)

• Molim te: Lütfen. (senli)

• Volim te: Seni seviyorum.

• Dobro došli: Hoş geldiniz.

• Do viđenja: Hoşça kal.

• Dobar dan: İyi günler.

• Dobro jutro: Günaydın.

• Dobro veče: İyi Akşamlar.

• Laku noć: İyi geceler.

• Ne razumem: Anlamıyorum.

• Ne razumem te: Seni anlamıyorum.

• Ko ste vi?: Kimsiniz?

• Ko si ti?: Kimsin?

• Razumete li srpski: Sırpça anlıyor musunuz?

• Da li govoriš srpski: Sırpça konuşuyor musun?

• Razumem srpski: Sırpça anlıyorum.

• Govorim srpski: Sırpça konuşuyorum.

• Učim srpski: Sırpça öğreniyorum.

• Volim jabuku: Elmayı severim.

• Od kojijaste: Kimlerdensiniz?

• Kako se zovete?: Adınız nedir?

• Kako se zoveš?: Adın ne?

• Zovem se . . .: Adım. . .

• Iz Turske: Türkiye'den.

• Ja sam iz Turske: Türkiyeliyim.

• Ja sam Turčin/Turkinja: Türküm. (eril-dişil)

• Izvinite: Affedersiniz.

• Izvini: Affedersin.

• Izvolite: Buyrun.

• Kako je vreme: Hava nasıl?

• Da: Evet.

• Ne: Hayır.

• Gde: Nerede?

• Šta radite: Ne yapıyorsunuz?

• Šta radiš: Ne yapıyorsun?

• Jeste li Englez/Engleskinja: İngiliz misiniz? (eril-dişil)

• Jeste li Srbin/Srpkinja: Sırp mısınız? (eril-dişil)

• Jeste li gladni?: Aç mısınız?

• Jesam: olumlu. (ben)

• Nisam: olumsuz. (ben)

• Šta: Ne?

• Zašto?: Niçin?

• Nemoguće: İmkânsız.

• Ne razumem srpski: Sırpça anlayamam.

• Ne govorim srpski: Sırpça konuşamam.

• Učenik: Ögrenci

• Advokat: Avukat

• Lekar: Doktor

• Novinar: Gazeteci

• Imate li rezervacije: Rezervasyonunuz var mı?

• Imam . . . godina/godine/godinu: Ben . . . yaşındayım.
  (Yaşın son hanesine bağlı olarak 1 godinu; 2,3 veya 4
  godine; 5> ve 11/19 arası godina kullanılır.)

• Da li si dobro: İyi misin?

• Majka/Mama: Anne

• Otac/Tata: Baba

• Sestra: Kız kardeş

• Pasoš: Pasaport

• Carinik: Memur

• Vino: Şarap

• Gladan: Aç

• Belo: Beyaz

• Crna: Siyah/Kara

• Gora: Dağ (Günlük dilde "planina" kullanılır.)

• Reka: Nehir

• Ovo: Bu

• Voda: Su

• Hladno: Soğuk

• Vreme: Hava

• Srbija: Sırbistan

• Beograd: Belgrad

• Crna Gora: Karadağ

• Turska: Türkiye

• Bosna i Hercegovina: Bosna Hersek

• Makedonija: Makedonya

• Hrvatska: Hırvatistan

• Smrt: Ölüm

• Država: Devlet

• Republika: Cumhuriyet

• Kraljica: Kraliçe

• Čokolada: Çikolata

• Ostrvo: Ada

Kaynakça

Ayrıca bakınız

• Sırp-Hırvatça
• Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti

Dış bağlantılar

• Sırpça-Azerbaycan Türkçesi konuşma cümleleri

Orijinal kaynak: sırpça. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. Václav Blažek, "On the Internal Classification of Indo-European Languages: Survey" retrieved 20 Oct 2010 , pp. 15–16. ↩

2. David Dalby, Linguasphere (1999/2000, Linguasphere Observatory), pg. 445, 53-AAA-g, "Srpski+Hrvatski, Serbo-Croatian". ↩

3. Benjamin W. Fortson IV, Indo-European Language and Culture: An Introduction, 2nd ed. (2010, Blackwell), p. 431, "Because of their mutual intelligibility, Serbian, Croatian, and Bosnian are usually thought of as constituting one language called Serbo-Croatian." ↩

4. Montenegro Census 2011 data, Montstat, ↩

5. "The Constitution". The Constitutional Court of the Republic of Serbia. Archived from the original on 2011-07-23. Retrieved 2010-12-06. ↩

6. ↩
7. ↩

Kategoriler