satsuma ne demek?

Satsuma veya Rize mandalinası (Citrus unshiu), Çin kökenli, soğuğa dayanıklı, çekirdeksiz ve kolay soyulabilen bir narenciye türüdür.

İsimlendirme

Çincede () olarak bilinen ve bu dilde Çin'de yer alan Unsyu (Wenzhou) bölgesinden ismini almış olan meyve, batıya Japonya'nın Satsuma Eyaleti'nden yayılmış olmasından ötürü Avrupa'da satsuma veya unshu mikan1 isimleri ile tanınmaktadır.2345

Sınıflandırma

Tanaka sınıflandırma sisteminde Citrus unshiu, mandalinadan ayrı bir tür olarak kabul edilir. Swingle sistemi altında ise, satsumalar bir mandalina alt grubudur. Genetik analizler, satsumanın bir mandalina-pomelo melezi olduğunu ve genomunun %22'sinin pomelodan geldiğini göstermiştir. Bu oran mandalina türlerine kıyasla çok daha büyüktür.

Özellikler

Meyvesi yumuşak ve tatlı olan satsumalar genellikle çekirdeksizdir ve diğer mandalinalar (Citrus reticulata) ile aynı boyutlardadır. Satsumanın ayırt edici özelliklerinden biri, diğer narenciye meyvelerine kıyasla çok kolay bir şekilde soyulmasını sağlayan, meyvenin etrafındaki noktalı ve ince kabuğudur. Satsuma ayrıca ezilmeye ve zedelenmeye karşı hassaslık gösterir. Kabuk yapısından ötürü zedelenmiş ve hasar görmüş meyveler sağlıklı meyvelerden ayırt edilememektedir ve bu durum kalite kontrol işini zorlaştırmktadır.

Nemli bölgelerde yetişen satsumlar meyve kabuğu hala yeşilken olgunlaşabilirler.6

Satsumlar soğuğa dayanıklıdır ve ağçlar soğuk yerlere ekildiğinde meyveler bu sıcaklıklarda daha tatlı hale gelir. Olgun bir satsuma ağacı -9 °C civarında bile hayatta kalabilir, hatta -11 °C'yi birkaç saatliğine tolere edebilir.7 Yenilebilir narenciye çeşitlerinden sadece kamkat soğuğa daha dayanıklıdır. Satsuma ağaçları nadiren herhangi bir dikene sahiptir. Ağaç tohumdan yetiştirildiği takdirde ilk meyvelerin üretilmesi yaklaşık 8 yıl sürer, ancak üçyaprak portakal gibi diğer turunçgil anaçlarına aşılanarak da çoğaltılabilir.

Dağılım

Citrus unshiu, Japonya, İspanya, Orta Çin, Kore, ABD, Güney Afrika, Güney Amerika, Yeni Zelanda ve Karadeniz civarında yetiştirilmektedir.8 İzmir'de yetiştirilen Satsumalar "Seferihisar mandalinası" adı altında coğrafi işarete sahiptir.9

Kaynakça

Dış bağlantılar

Orijinal kaynak: satsuma. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

  1. "Citrus unshiu" . Germplasm Resources Information Network (GRIN). Agricultural Research Service (ARS) , United States Department of Agriculture (USDA) . Erişim tarihi: 17 Aralık 2020. "muhtemel menşei Japonya'nın Kyushu adaları veya Çin'den Japonya'ya ithal edilmiş."

Kategoriler