safra kanalı tümörleri ne demek?

Safra Kanalı Tümörleri (Kolanjiyokarsinom)

Safra kanalı tümörleri, safra kanallarında gelişen kanserlerdir. Safra kanalları, karaciğerde üretilen safra sıvısını ince bağırsağa taşıyan ince tüplerdir. Bu tümörler, safra kanallarının herhangi bir yerinde oluşabilir ve genellikle kolanjiyokarsinom olarak adlandırılır.

Sınıflandırma:

Safra kanalı tümörleri, bulundukları yere göre sınıflandırılır:

• İntrahepatik Kolanjiyokarsinom: Karaciğer içindeki safra kanallarında gelişen tümörlerdir.
• Hiler Kolanjiyokarsinom (Klatskin Tümörü): Karaciğerden çıkan ana safra kanallarının birleşim yerinde (hilus) gelişen tümörlerdir. Bu tümörler, safra kanallarını tıkayarak sarılık gibi belirtilere neden olabilir.
• Ekstrahepatik Kolanjiyokarsinom: Karaciğer dışında, ancak ince bağırsağa yakın safra kanallarında gelişen tümörlerdir.

Nedenleri ve Risk Faktörleri:

Safra kanalı tümörlerinin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörleri tanımlanmıştır:

• Primer Sklerozan Kolanjit (PSK): Safra kanallarının kronik iltihabı ve hasarı ile karakterize bir hastalıktır. PSK, kolanjiyokarsinom riskini önemli ölçüde artırır.
• Safra Taşları: Safra kesesinde oluşan taşlar.
• Karaciğer Parazitleri: Bazı karaciğer parazitleri (örneğin, Clonorchis sinensis ve Opisthorchis viverrini) enfeksiyonu, kolanjiyokarsinom riskini artırabilir.
• Hepatit B ve C: Kronik hepatit enfeksiyonları.
• Kistik Fibrozis: Genetik bir hastalıktır.
• Yaş: İleri yaşta görülme sıklığı artar.
• Sigara: Sigara kullanımı, risk faktörlerinden biridir.

Belirtiler:

Safra kanalı tümörlerinin belirtileri, tümörün yerine ve büyüklüğüne bağlı olarak değişebilir. Yaygın belirtiler şunlardır:

• Sarılık: Cilt ve gözlerin sararması.
• Karın ağrısı
• Kilo kaybı
• Kaşıntı
• Koyu renkli idrar
• Açık renkli dışkı
• Halsizlik ve yorgunluk

Tanı:

Safra kanalı tümörlerinin tanısı için çeşitli yöntemler kullanılır:

• Görüntüleme Yöntemleri:
  • BT taraması: Karın bölgesinin detaylı görüntülerini elde etmek için kullanılır.
  • MRG: Safra kanallarının ve karaciğerin daha ayrıntılı görüntülerini sağlar.
  • ERCP (Endoskopik Retrograd Kolanjiyopankreatografi): Safra kanallarını görüntülemek ve gerekirse biyopsi almak için kullanılan bir endoskopik yöntemdir.
  • PTC (Perkütan Transhepatik Kolanjiyografi): Karaciğer yoluyla safra kanallarına doğrudan ulaşarak görüntüleme ve örnek alma imkanı sunan bir yöntemdir.
• Biyopsi: Tümörden alınan bir doku örneğinin mikroskop altında incelenmesiyle tanı kesinleştirilir.

Tedavi:

Safra kanalı tümörlerinin tedavisi, tümörün yerine, büyüklüğüne, yayılımına ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

• Cerrahi: Tümörün ve çevresindeki dokunun çıkarılması. Erken evre tümörlerde en etkili tedavi yöntemidir.
• Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek veya büyümelerini yavaşlatmak için ilaçların kullanılması.
• Radyoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için yüksek enerjili ışınların kullanılması.
• Palyatif Tedavi: Ağrı ve diğer semptomları hafifletmeye yönelik tedaviler. Safra kanallarının tıkanması durumunda stent yerleştirilmesi gibi yöntemler kullanılabilir.

Prognoz:

Safra kanalı tümörlerinin prognozu genellikle kötüdür. Erken evrede teşhis ve tedavi edilen hastalarda yaşam süresi daha uzundur. Ancak, çoğu durumda tümörler geç evrede teşhis edilir ve tedaviye yanıt verme olasılığı düşüktür.