rwenzururu ne demek?

Rwenzururu Krallığı Uganda ile Kongo Demokratik Cumhuriyeti içerisinde bulunan Rwenzori Dağları'nda bir bölgedir. Tarihte yaşanan iç savaşlardan sonra Rwenzururu Krallığı özerklik ve egemenliğini ilan etmiştir. Bundibugyo, Kasese ve Ntoroko isimli üç ilçesi bulunmaktadır.

Tarihi

Uzak tarihi

MÖ 2000'lerden, onüçüncü yüzyıla kadar yerel halkın bölgede reislik ve klan şeklinde yaşadığı belirtilmektedir. Onüçüncü yüzyılda ise Demokratik Kongo Cumhuriyeti Büyük Göller Bölgesi'nde Mubende Gölü çevresinde bu klanlık şeklinde hüküm sürmüşlerdir.1

Yakın tarihi

Rwenzururu bölgesinde Konjo ve Baamba halkları yaşamaktadır. İngiliz sömürgeciler kendilerine daha fazla yakın olan Toro Krallığını güçlendirmek için, siyasi bir manevra olarak 20 nci yüzyılın başlarında bölgedeki iki yerli halkı birleştirdi. Bu esnada Toro Krallığına komşu olan Bunyoro Krallığı monarşi ile yönetiliyordu. Baamba ve Konjo halkları başlangıçta Toro Krallığından ayrılmayı kabul etmiş ve Uganda himaye devleti'nin kendilerine 1950 yıllarında verdiği Toro ile birlikte verdiği İlçe olma hakkını istemişlerdir.2 Ancak daha sonra Toro Krallığı hareketinin bir parçası olmayı istemediklerini ilan etmişlerdir3.

Savaşlar ve krallık

İstekleri sömürge yönetimi tarafından verilmeyen halk, küçük çapta silahlı eylemler ve gerilla savaşı ile bölgede çatışmalara başladı. Bu silahlı mücadeleyi yürütenler Rwenzururu adı ile anılmaya başlandı4. Silahlı eylemlere ilk başta bölge olarak tanınmayı istedikleri için başlayan yerel halk daha sonra kendi krallığını kurmak için bu harekete devam ettiklerini bildirdi5. 30 Haziran 1963 tarihinde ise bağımsızlık ilan edilerek Isaya Mukirania kral oldu. Çatışmalar 1963 ve 1964 yıllarında da devam etti6. Uganda ordusu o yıllarda bölgeyi hakimiyeti alma çalışmalarına devam ederek, ayrılıkçılara müdahalede bulundu7. Ancak, yerel halk destansı bir şekilde mücadeleye devam ederek bölgede üne kavuşmuştur8

1979 yılında İdi Amin'in yönetiminde bulunan Uganda ile Tanzanya arasında başlayan savaş nedeniyle askerler bölgeden geri çekilmeye başladı. Uganda'daki rejimin çökmeye başlamasıyla birlikte Rwenzururu bölgesinde kalan silah ve askeri malzemeler yağmalandı. 1979 ve 1982 yılları arasında Rwenzururu bölgesel kontrolde büyük bir tehdit oluşurdu. 1982 yılında ise Uganda Başkanı Milton Obote, bölge halkına yapılan müzakerelerde özerklik teklif etti. Ayrıca hükûmetin idari kadrolarına yerel halktan kişilerin yerleştirilmesi ile eğitim gibi konularda ekonomik yarar sağlanacağı belirtildi9. Rwenzururu'nun ayrılmasına yol açabilecek bu tür tüm görüşmelere hükûmet doğrudan katılmayı tercih etti10. Amon Bazira, hükûmet ile yapılan bu görüşmelerde kilit isim olmuş, fikirleri krallığın yeniden oluşturulmasında büyük rol oynamıştır.

Hükûmetin tanınması

Uganda Makerere Üniversitesi tarafından yürütülen bir araştırmada, Rwenzururu halkının %87'sinin bir krallık oluşturmaktan yana oldukları belirlendi11. 2005 yılında Uganda Başkanı Yoweri Museveni Bakanlar kurulunda görevli olanHenry Kajura'ya Rwenzururu hakkındaki krallık iddialarını araştırması için görevlendirdi. Raporda halkın %80'inin Charles Mumbere'yi kral olarak istedikleri belirlendi 12. Rapor doğrultusunda 17 Mart 2008 tarihinde Uganda Rwenzururu krallığını onayladı.

Kaynakça

Dış bağlantılar

Ayrıca bakınız

Orijinal kaynak: rwenzururu. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

  1. * (12 Şubat 2012).

  2. Prunier, 82-83. See Kirsten Alnaes, "Songs of the Rwenzururu Rebellion," in P.H. Gulliver, ed., Tradition and Transition in East Africa (London: Routledge and Kegan Paul, 1969), 243-272.

  3. "Uganda: Rwenzururu'ya hoşgeldiniz" , New Vision, 31 Mart 2008

Kategoriler