Riboz, RNA'nın (ribonükleik asit) temel yapı taşı olan bir monosakkarit'tir. Beş karbonlu bir şekerdir (pentoz) ve aldehit fonksiyonel grubuna sahip olduğu için bir aldoz'dur.
Temel Özellikleri:
Kimyasal Formül: C₅H₁₀O₅
RNA moleküllerinde, nükleotit bazlarına bağlı olarak genetik bilgiyi taşır ve protein sentezi gibi önemli biyolojik süreçlerde rol oynar.
DNA'daki deoksiriboz şekerinden farklı olarak, ribozun 2' karbonunda bir hidroksil (-OH) grubu bulunur. Bu fark, RNA'yı DNA'dan daha reaktif ve daha az kararlı yapar.
Enerji taşıyıcı moleküller olan ATP (adenozin trifosfat) ve GTP (guanozin trifosfat) gibi nükleotitlerin yapısında da bulunur.
Bazı koenzimler, örneğin NAD, FAD gibi moleküllerin yapısına katılır.
Hücrelerde, özellikle karbonhidrat metabolizması sırasında çeşitli reaksiyonlarda rol oynar.