QT uzaması, elektrokardiyogram (EKG veya ECG) adı verilen kalp aktivitesini ölçen bir testte görülen bir anormalliktir. QT aralığı, kalbin ventriküllerinin kasılması (depolarizasyon) ve gevşemesi (repolarizasyon) için geçen süreyi temsil eder. QT aralığı, kalp hızına bağlı olarak değişir ve kalp hızı arttıkça kısalır. Bu nedenle, QT aralığının kalp hızına göre düzeltilmiş bir değeri olan QTc kullanılır. QTc aralığının normalden uzun olması QT uzaması olarak tanımlanır.
QT aralığı, bir EKG üzerinde Q dalgasının başlangıcından T dalgasının sonuna kadar olan süreyi ifade eder. Bu aralık, ventriküler depolarizasyon ve repolarizasyonun toplam süresini yansıtır. QT aralığı, kalp hızıyla ters orantılıdır; yani kalp hızı arttıkça QT aralığı kısalır. Bu nedenle, QT aralığını değerlendirirken kalp hızını dikkate almak önemlidir. Kalp hızına göre düzeltilmiş QT aralığı (QTc), genellikle Bazett formülü gibi çeşitli formüllerle hesaplanır.
Burada RR, ardışık R dalgaları arasındaki mesafeyi (kalp döngüsünü) temsil eder.
QTc'nin normal değerleri laboratuvardan laboratuvara biraz değişmekle birlikte, genellikle erkeklerde 450 ms'den ve kadınlarda 470 ms'den uzun olması QT uzaması olarak kabul edilir. Bazı kaynaklar bu eşiği 440ms olarak da belirtebilir.
QT uzamasının çeşitli nedenleri vardır ve bunlar doğuştan (genetik) veya edinilmiş olabilir.
Doğuştan QT uzaması sendromları, genetik mutasyonlar sonucu ortaya çıkan nadir hastalıklardır. En sık görülenleri şunlardır:
Edinilmiş QT uzaması, çeşitli faktörler nedeniyle ortaya çıkabilir ve doğuştan olanlardan daha yaygındır.
QT uzaması için risk faktörleri şunlardır:
QT uzamasının belirtileri şunları içerebilir:
Bazı kişilerde QT uzaması olmasına rağmen herhangi bir belirti görülmeyebilir.
QT uzaması tanısı genellikle bir EKG ile konulur. EKG, kalbin elektriksel aktivitesini kaydeden basit, ağrısız bir testtir. Doktor, QT aralığını ve kalp hızını ölçerek QTc aralığını hesaplar.
Tanıyı doğrulamak ve altta yatan nedeni belirlemek için ek testler yapılabilir. Bu testler şunları içerebilir:
QT uzamasının tedavisi, altta yatan nedene, QT uzamasının derecesine ve semptomların varlığına bağlıdır.
ICD, hayatı tehdit eden ventriküler aritmileri tespit edip düzeltebilen bir cihazdır. Yüksek riskli hastalarda (örn. senkop öyküsü olan, ani kalp ölümü öyküsü olan veya yüksek QTc aralığına sahip olan) kullanılabilir.
QT uzamasının en ciddi komplikasyonu Torsades de Pointes adı verilen bir tür ventriküler taşikardidir. Torsades de Pointes, bilinç kaybına, ventriküler fibrilasyona ve ani kalp ölümüne yol açabilir.
QT uzamasının prognozu, altta yatan nedene, QT uzamasının derecesine ve semptomların varlığına bağlıdır. Tedavi ile çoğu kişi sağlıklı bir yaşam sürebilir.
Doğuştan QT uzaması sendromlarının prevalansı yaklaşık 1/2000 ila 1/5000'dir. Edinilmiş QT uzaması ise daha yaygındır ve belirli ilaçları kullanan veya belirli tıbbi durumları olan kişilerde daha sık görülür.
QT uzaması ve doğuştan QT uzaması sendromları hakkında devam eden araştırmalar, yeni tanı ve tedavi yöntemleri geliştirmeyi amaçlamaktadır. Genetik araştırmalar, bu sendromlara neden olan genleri ve mekanizmaları daha iyi anlamamıza yardımcı olmaktadır. Ayrıca, ilaçların QT aralığı üzerindeki etkilerini değerlendirmek için de çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalar, daha güvenli ilaçlar geliştirmeye ve QT uzaması riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Sorumluluk Reddi: Bu makale yalnızca bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Sağlığınızla ilgili herhangi bir endişeniz varsa, lütfen bir doktora danışın.