pişti ne demek?
Pişti veya pişpirik, kart saymaya ve şansa dayalı bir . 2 veya 4 kişi ile, 52'lik bir
deste ile oynanır. Yalnız başına veya eşli oynanabilir.
Pişti sözcüğüne "kâğıt oyunu" anlamında 'nın 1876 tarihli Lugat-ı Osmani'sinde
rastlanır.
Amaç
Her elde
- Puan değerine sahip belirli kartları toplamak
- Rakiplerden daha fazla kart toplamak
- Yerde tek başına duran kartın numara değeri olarak aynısını atarak
"pişti" yapmak
Oyun sonunda
- Belirlenen skora (genellikle 101) rakiplerden önce ulaşarak oyunu
kazanmak
- Bitirme sayısı genelde 101'e ilaveten 10’un katları şeklinde
belirlenir: 151, 171 vb.
Terimler
- Kesmek: Bir önceki oyuncunun oynadığı kartın aynı sayısından
veya J atarak yerdeki kartları almak.
- Pişti: Bir önceki oyuncu kesilip yere tek olarak kart attığında
sırası gelen oyuncuda aynı kart var ise yerdeki kartın üstüne kendi
kartını ters olarak koyup sonra ters çevirerek kendi kartını da
göstererek bonus puan kazanması. Alınan kart piştiyi hatırlatmak
amacıyla yüzü yukarı gelecek şekilde oyuncunun önüne konur.
- As: (1) A kartının oyundaki adı, 1 puanlık kart.
- Vale: J kartının oyundaki
adı, 1 puanlık kart.
- karo/güzel onlu:: ⋄<!-- -->10 değeri 3 puan olan kart.
- sinek/ güzel ikili:: ♣<!-- -->2 değeri 2 puan olan kart.
- kart fazlası: oyun sonunda adet olarak kart sayısı fazla olan.
Kart fazlası olan oyuncu 3 puan alır.
Kurallar
Kartların dağıtılması
- Dağıtan oyuncu; desteyi karıştırdıktan sonra, sol tarafındaki oyuncu
desteyi keser.
- Kesen oyuncu; en üstten veya en alttan 1 kart kalacak şekilde
desteyi kesemez.
- Kesen oyuncu; desteyi kestiği yerdeki karta bakar. Bu kart joker ise
alır. Sıradaki kartlar da joker ise hepsini alabilir. Joker olmayan
ilk karta ulaştığında bu kartı yüzü gözükecek şekilde destenin
altına koyar.
- Dağıtan oyuncu; ilk 4 kartı yüzleri görünmeyecek şekilde ters olarak
ortaya koyar. Sağ tarafındaki oyuncudan başlayarak saatin ters
yönünde ↺ sırayla tüm oyunculara 4er 4er kartları 1 kez dağıtır.
Ortaya bir daha kart koymaz. Bundan sonra her el oynandığında aynı
şekilde kartları 4er 4er deste bitinceye kadar dağıtmaya devam eder.
- Dağıtan oyuncu; yerde kapalı olan kartlardan birini yüzü gözükecek
şekilde ters çevirir. Bu kart J ise diğer kartlardan bir başkasını
yüzü gözükecek şekilde ters çevirir. Çok düşük ihtimalle olsa da 4
kartında J olması durumunda o tur tekrar dağıtılır.
- Temel kuralı, bir elde bir oyuncuya aynı karttan 3 tane aynı gelirse
oyun direkt düşer.
Oyun
- Dağıtan oyuncunun sağındaki oyuncu varsa yerdeki kartın aynısından
veya J atarak yerdeki kartları alır, yoksa elindeki herhangi bir
kartı atarak oyuna başlar.
- Sırası gelen oyuncu elindeki bir kartı yüzü yukarı gelecek şekilde
ortadaki ıskarta kartların üzerine koyar.
- Oyuncu sıra kendisine geldiğinde en üstte duran kartın aynı
sayısından bir kart atarsa yerdeki tüm kartları alır.
- Oyuncu sıra kendisine geldiğinde en üstte duran kart ne olursa olsun
J atarak yerdeki tüm kartları alır.
- Oyuncular aldıkları kartları yüzleri yere gelecek şekilde takım
oyuncularının birinin önünde saklar.
- Tur başladıktan sonra ilk olarak kesen oyuncu yerde kapalı olarak
duran kartları da alıp takım arkadaşı ile beraber bunlara bakma
hakkını kazanır.
- Tur bitiminden önceki son el yerdeki açık kart dağıtan oyuncuya
gelir.
- Son elde hiçbir oyuncu yerdeki kartları kesemezse ve tur bu şekilde
biterse, yerdeki kartları en son kesen takım alır.
Pişti
- Oyunun herhangi bir anında yapılabilir. Aşağıdakiler hariç:
- İlk elde oynayan oyuncu yerde kapalı kartlar varken üstte duran
açık kartla pişti yapamaz.
- Son elde dağıtıcı oynadığı son kartla pişti yapamaz.
- Sinek 2 ile pişti yapılır ve aynı anda sayı sayılmaz.
- 1'li ile pişti 100 puan değerindedir
- Vale (bacak) ile pişti 20 puan değerindedir
Puanlama
Her tur bitiminde, tüm oyuncular önlerinde aldıkları kartların tümünü
ters çevirerek aşağıdaki tabloya göre puan hesabını yapar.
Toplamda 16 puan vardır.
A`` ``:
1 puan x 4 = 4 puan
J`` ``:
1 puan x 4 = 4 puan
♣2`` ``:
2 puan x 1 = 2 puan
⋄10`` ``:
3 puan x 1 = 3 puan
Aldıkları değerli kartların puanları toplanır ve bu puanlara ek
olarak;
Pişti yapan takıma/oyuncuya her Pişti için 10 puan,
Eğer Pişti J ile yapılmışsa 20 puan
Daha fazla kart toplayan takıma fazladan 3 puan yazılır. Kart sayıları
eşit çıkarsa 3 puan, fazla puan toplayan takıma verilir. Her turda
alınan puanlar tabelada iki takımın hanesine şöyle yazılır: Her 10 puan
için bir çizgi ve 5 çizgi 50 puanı gösterecek biçimde yukarıya ve 10’dan
küçük puanlar sayı değeri olarak tabelanın aşağısında ayrı bir bölüme.
Sonraki turlarda elde edilen 10’dan küçük puanlar bir önceki turda elde
edilen 10’dan küçük puanlarla toplandığında 10’u geçiyorsa yukarı bir
çizik daha ve artan kısmı bir önceki sayıların üstü çizilerek aşağıya
yazılmaya devam edilir.
Jargon
- Kart saymak: Oyunda oynanan (o zamana kadar çıkmış) kartları
sayarak, hangi karttan ne kadar kaldığını bilmek.
- İlk elin günahı olmaz: Oyuna ilk başlayan kişi keserek yerdeki
kartları aldığında, sonraki oyuncu yere kartı atarken pişti ihtimali
yüksek olduğundan söylenen bir söz.
- Dördüncüyü bul senin olsun: Daha önce pişti yapılmış bir kartın
üçüncüsünü tek olarak yere atarken aynı sayının dördüncüsünü
bulmanın zor olduğunu anlatan bir söz.
Türler
- Blöflü: Pişti yapan oyuncunun kartını ters olarak yerdeki kartın
üstüne kapattıktan sonra, bir sonraki oyuncu:
- bunun bir pişti olduğuna inanıyorsa pişti yapan oyuncu üstteki kartı
açmadan bunu alır ve önüne koyar, kendi kartını açmaz ve takımına 10
puan yazılır.
- bunun bir blöf olduğunu düşünüyorsa ve üstteki kapalı kartı açarsa:
(yani yerdeki karttan farklı olduğunu düşünüyorsa)
- kartlar eşleşirse: blöfü yapan takıma 20 puan yazılır.
- kartlar eşleşmezse: blöfü gören takıma 20 puan yazılır.
Ayrıca yerdeki kart J ise puanlar 2’ye katlanır.
Kaynakça
Orijinal kaynak: pişti. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Kategoriler