pistoia ne demek?

Pistoia, Orta İtalya'da Toskana bölgesinde, aynı ismi taşıyan Pistoia ilinin merkezi; idari bakımdan bir komün ve şehirdir. Pistoia şehrinin belediye sınırları içindeki alanı 236,77 km²; nüfusu (30.9.2010 tahmini itibarıyla) 90.239 kişi olup; nüfus yoğunluğu 381,12 kişi/km² olur.

Tarihçe

Pistoa'nın Latince ismi "Pistoria", "Pistorium" veya "Pistoriae" idi. MÖ6. yüzyılda Romalılar idaresine girmeden Kelt'lerin, "Ligurlar"'ın ve Etrüskler'in yerleşkesi olmuştu. Antik Roma döneminde çok önemli bir Roma yolu olan "Via Cassia" şehirden geçtiği için stratejik bir yerleşke olmuştur. Ünlü Romalı tarihçisi Gaius Sallustius Crispus'un incelediği MÖ 62 ortaya çıkan Lucius Sergius Catilina'nın "Catilina Tertibi"'nin merkezi bu şehir olmuştu.

Batı Roma çökmesi ile önemini kaybetmiştir. Sonra Lombardların eline geçmiştir. Lombard krallığı içinde bazı özel imtiyazları olan bir kraliyet şehri idi. 5. yüzyıldan sonra şehir bir başpiskoposluk merkezi olmuştu.

1177'de Pistoia bir bağımsız belde olarak kendini ilan etti. Bundan sonra İtalya'da önemli bir siyasi merkez oldu. Şehir etrafına surlar yapıldı ve şehir içinde çok süslü dinsel ve kamusal binalar yapıldı. Aynı zamanda şehrin önemli aileleri de kendilerine büyük konaklar ve villalar yaptırdılar.

Sonra Pistoia "Toskana Büyük Dükalığı" arazilerine katıldı. Bu dönemde şehrin siyasi ve kültürel hayatı kurulan Akademilerde çok canlı dönemler yaşadı. Özellikle 17. yüzyılda şehrin önemli konaklarında yapılan sosyal toplantılarda edebi şiirler ve nazım eserleri ciddi olarak incelendi ve zamanın ciddi müzik konserleri verildi. 17. yüzyılın sonlarında yapılan bir tiyatro binası bu akademiler için de bir merkez oldu.

Fakat 19. yüzyılda şehrin bu kültürel ve sosyal hareketliği, özellikle İtalya'nın birleştirilmesi ve önemli sosyal ve kültürel hareketlerin merkezi şehirlere kayması dolayısıyla diğer taşra şehirleri gibi Pistoia'da da zayıfladı.

Pistoia 1927'de bir il merkezi yapıldı.

Coğrafi konumu

Pistoia merkezi İtalya'da Apenin Dağları eteklerinde konumlanmıştır. Toskana Bölgesine dahil bir şehirdir. Merkezi olduğu Pistoia ili 1927'de Mussolini ve Faşistler idarede iken şimdi çevresinde bulunan komşu illerden alınan parçalarla kurulmuştur ve bu il günümüzde İtalya'da yüzölçümü bakımdan en küçük ildir.

Pistoia şehrinde çok hızla akan küçük çaylar şeklinde birkaç akarsu bulunur. Bunların başında şehrin batı varoşlarından geçen "Ombrone Pistoiese" gelir ve bu akarsunun temiz ve berrak suları (kahverengi alabalık gibi) kıymetli tatlısu balığı avcılığına elverişlidir.

Şehir deprem merkezlerine yakındır ve tarihi olarak 1196, 1293, 1527 ve 1815 yıllarında büyük deprem afetlerine maruz kalmıştır.

Pistoia iklimi ülkenin kuzeybatısında ve dağlara yakın olmasından özel olarak etkilenmektedir. Yazlar özellikle gündüzleri çok sıcak ve kuru geçmekte ise de yaz fırtınaları dolayısıyla biraz yağış alıp nemlidir. Bu nedenle diğer Toskana şehirlerine nazaran rakımı ve etrafındaki dağlık arazi yüzünden şehirde yazın boğucu sıcak akşamlar olmamaktadır. Kışları ise nispeten pek fazla soğuk geçmemektedir. Derece gündüzleri nadir olarak sıfır altına inmekte ve nadir olarak kar yağsa da hemen eriyip karlı manzaralar yaratmaktadır.

Şehrin İtalya'nın önemli şehirlerinden karayolları ile uzaklığı şu tablodan görülebilir:

Bari740 km
Prato15 km
Bologna120 km
Floransa30 km
Genova200 km
Milano315 km
Napoli510 km
Palermo1220 km
Roma315 km
Torino365 km
Venedik275 km

Demografi

Pistoia şehri İtalya'nın önemli şehirlerinde biri olup nüfusu (30.9.2010 tahmini itibarıyla) 90.239 kişidir. Nüfusun 19. ve 20. yüzyıllardan 2006'ya kadar gelişmesi su gösterimde izlenebilir:

<timeline> Colors=

 id:lightgrey value:gray(0.9)
id:darkgrey  value:gray(0.7)
id:sfondo value:rgb(1,1,1)
id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8)

ImageSize = width:455 height:373 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:95000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:5000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:1000 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo

BarData=

 bar:1861 text:1861
bar:1871 text:1871
bar:1881 text:1881
bar:1901 text:1901
bar:1911 text:1911
bar:1921 text:1921
bar:1931 text:1931
bar:1936 text:1936
bar:1951 text:1951
bar:1961 text:1961
bar:1971 text:1971
bar:1981 text:1981
bar:1991 text:1991
bar:2001 text:2001
bar:2006 text:2006

PlotData=

 color:barra width:20 align:left

 bar:1861 from:0 till: 49584
bar:1871 from:0 till: 54825
bar:1881 from:0 till: 54731
bar:1901 from:0 till: 65186
bar:1911 from:0 till: 70009
bar:1921 from:0 till: 72747
bar:1931 from:0 till: 72553
bar:1936 from:0 till: 71963
bar:1951 from:0 till: 77783
bar:1961 from:0 till: 84561
bar:1971 from:0 till: 93185
bar:1981 from:0 till: 92274
bar:1991 from:0 till: 87830
bar:2001 from:0 till: 84274
bar:2006 from:0 till: 92276

PlotData=

 bar:1861 at: 49584 fontsize:S text: 49.584 shift:(-8,5)
bar:1871 at: 54825 fontsize:S text: 54.825 shift:(-10,5)
bar:1881 at: 54731 fontsize:S text: 54.731 shift:(-10,5)
bar:1901 at: 65186 fontsize:S text: 65.186 shift:(-10,5)
bar:1911 at: 70009 fontsize:S text: 70.009 shift:(-10,5)
bar:1921 at: 72747 fontsize:S text: 72.747 shift:(-10,5)
bar:1931 at: 72553 fontsize:S text: 72.553 shift:(-10,5)
bar:1936 at: 71963 fontsize:S text: 71.963 shift:(-10,5)
bar:1951 at: 77783 fontsize:S text: 77.783 shift:(-10,5)
bar:1961 at: 84561 fontsize:S text: 84.561 shift:(-10,5)
bar:1971 at: 93185 fontsize:S text: 93.185 shift:(-10,5)
bar:1981 at: 92274 fontsize:S text: 92.274 shift:(-10,5)
bar:1991 at: 87830 fontsize:S text: 87.830 shift:(-10,5)
bar:2001 at: 84274 fontsize:S text: 84.274 shift:(-10,5)
bar:2006 at: 92276 fontsize:S text: 92.276 shift:(-10,5)

TextData=

 fontsize:S pos:(20,20)
text:Kaynak - 2001'a kadar ISTAT, 2006 Comune di Pistoia

</timeline>

Komşu beldeler

Pistoia komününün şu beldelerle sınırları vardır: Agliana, Cantagallo "wikilink") (PO), Granaglione (BO), Porretta Terme (BO), Lizzano in Belvedere (BO), Marliana, Montale, Piteglio, Quarrata, Sambuca Pistoiese, San Marcello Pistoiese, Serravalle Pistoiese

Kardeş şehirler

Pistoia şu kentlerle kardeş şehir bağlantısı kurmuştur:

Resimler

<div class="NavFrame" style="clear:both; text-align:center;"> <div class="NavHead" style="background:#2380c1; border:1px solid silver;text-align:left; font-size:100%"> <center>

<span style="color:white">Pistoia</span>

</center> </div> <div class="NavContent">

Dosya:Palazzo dei Vescovi.JPG|Pistoia - Vescovi Sarayı Dosya:Pistoia0001.jpg|Pistoia - San Zeno Katedrali Dosya:Pistoia0002.jpg|Pistoia - katedral ve can kulesi Dosya:070503 pistoia baptistry 01.jpg|Pistoia - Katedralin Vaftizhanesi Dosya:Pistoia0003.jpg|Pistoia - Ospedale del Ceppo Dosya:Biblioteca di Pistoia.JPG|Pistoia Kütüphanesi Dosya:Stazione di Pistoia 08 1.JPG|Pistoia Tren Garı Dosya:Teatro Manzoni di Pistoia.jpg|Pistoia - Manzoni Tiyatrosu Dosya:Vicolo di Pistoia.jpg|Pistoia - Tarihsel merkezde tipik bir sokak Dosya:Chiesa_di_San_Paolo_a_Pistoia_(2003).jpg|Pistoia - San Paolo kilisesi

</div> </div> </div>

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Dış bağlantılar

Orijinal kaynak: pistoia. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Kategoriler