pantelleria ne demek?

İşte Pantelleria hakkında, kapsamlı ve markdown formatında bir Wikipedia makalesi tadında bilgi:

Pantelleria

Pantelleria, İtalya'ya bağlı, Sicilya Kanalı'nda yer alan volkanik bir adadır. Coğrafi olarak Afrika kıtasına daha yakın olmasına rağmen, idari olarak Sicilya bölgesine bağlıdır. Yerel halkı "Pantelleriasco" olarak adlandırılır. Ada, kendine özgü doğal güzellikleri, mimarisi, tarım ürünleri ve tarihi ile bilinir.

Coğrafya

Konum: Sicilya'nın yaklaşık 100 km güneybatısında, Tunus'un ise yaklaşık 70 km doğusunda yer alır.
Jeoloji: Ada, aktif bir volkan adasıdır. En yüksek noktası, eski bir volkan konisi olan Montagna Grande'dir (836 m). Volkanik aktivite halen devam etmekte olup, adada sıcak su kaynakları ve fumaroller bulunmaktadır. Adanın volkanik yapısı, kendine özgü siyah lav kayalıkları ve verimli toprakların oluşmasına katkıda bulunmuştur.
İklim: Tipik Akdeniz iklimi hakimdir. Yazları sıcak ve kurak, kışları ılıman ve yağışlı geçer. Rüzgarlı bir adadır, özellikle kuzeybatıdan esen Mistral rüzgarına açıktır.
Doğal Güzellikler: Pantelleria, eşsiz doğal güzelliklere sahiptir. Bunlar arasında şunlar sayılabilir:
- Specchio di Venere (Venüs'ün Aynası): Volkanik krater gölüdür. Termal suları ve çamuruyla bilinir.
- Balata dei Turchi: Rüzgardan korunmuş, lav kayalıkları ile çevrili doğal havuzlardır.
- Arco dell'Elefante (Filin Kemeri): Dalgaların aşındırmasıyla oluşmuş, fil şeklinde bir kaya oluşumudur.

Tarih

Antik Çağ: Pantelleria'nın tarihi, Neolitik döneme kadar uzanır. Adada, Cilalı Taş Devri'ne ait yerleşim izleri bulunmuştur. Fenikeliler tarafından "Cossyra" adıyla kolonize edilmiş, daha sonra Kartacalıların ve Romalıların egemenliğine girmiştir. Romalılar döneminde önemli bir askeri üs ve sürgün yeri olarak kullanılmıştır.
Orta Çağ: Bizans İmparatorluğu ve Araplar arasında el değiştirmiştir. 9. yüzyılda Araplar tarafından fethedilmiş ve adaya "Bint al-Riyah" (Rüzgarların Kızı) adını vermişlerdir. Tarım ve ticarette önemli gelişmeler yaşanmıştır.
Modern Çağ: 12. yüzyılda Normanlar tarafından fethedilmiş ve Sicilya Krallığı'na bağlanmıştır. Daha sonra İspanya, Avusturya ve Napoli Krallığı'nın egemenliğine girmiştir. 1860 yılında İtalya Krallığı'na katılmıştır. II. Dünya Savaşı sırasında stratejik önemi nedeniyle yoğun bombardımana maruz kalmıştır.

Kültür

Mimarisi: Pantelleria'nın mimarisi, adanın coğrafi ve tarihi koşullarından etkilenmiştir. En karakteristik yapıları, "Dammuso" adı verilen taş evlerdir. Dammusolar, volkanik taştan inşa edilmiş, kalın duvarlı, kubbeli çatılı evlerdir. Bu yapıları sayesinde yazın serin, kışın sıcak kalırlar.
Tarım: Adanın volkanik toprağı ve Akdeniz iklimi, kendine özgü tarım ürünlerinin yetişmesine olanak sağlamıştır. En önemli tarım ürünleri arasında Zibibbo üzümü, kapari, zeytin ve sebzeler yer alır.
- Zibibbo Üzümü: Pantelleria'nın en önemli tarım ürünüdür. Tatlı şarap yapımında kullanılır. Passito di Pantelleria, adanın en ünlü şarabıdır.
- Kapari: Pantelleria kaparisi, dünyaca ünlüdür. Tuzda bekletilerek tüketilir.
Gastronomi: Pantelleria mutfağı, Akdeniz mutfağının tipik özelliklerini taşır. Taze deniz ürünleri, sebzeler, zeytinyağı ve baharatlar sıkça kullanılır. Ada mutfağının öne çıkan yemekleri arasında kaparili makarna, balık yemekleri ve tatlılar yer alır.
Dil: Pantelleria'da İtalyanca konuşulur. Ancak, yerel halk arasında Sicilyaca'nın bir lehçesi de yaygın olarak konuşulmaktadır.

Ekonomi

Turizm: Pantelleria'nın ekonomisi, büyük ölçüde turizme dayanır. Ada, doğal güzellikleri, tarihi ve kültürel mirası ile her yıl binlerce turisti cezbetmektedir.
Tarım: Tarım, adanın ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Özellikle Zibibbo üzümü ve kapari yetiştiriciliği, adanın ekonomisine önemli katkı sağlamaktadır.
Balıkçılık: Balıkçılık da adanın ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Özellikle ton balığı ve kılıç balığı avcılığı yaygındır.

Ulaşım

Hava Yolu: Pantelleria Havaalanı (PNL), adaya ulaşım için en önemli noktadır. İtalya'nın büyük şehirlerinden ve Avrupa'nın bazı şehirlerinden direkt uçuşlar bulunmaktadır.
Deniz Yolu: Sicilya'dan (Trapani ve Mazara del Vallo) düzenli feribot seferleri yapılmaktadır.