nükleer silahlanma ne demek?

Nükleer Silahlanma

Nükleer silahlanma, devletlerin nükleer silahlar üretmesi, stoklaması ve bu silahların teknolojilerini geliştirmesi sürecini ifade eder. Bu süreç, 20. yüzyılın ortalarında, İkinci Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru başlamış ve Soğuk Savaş döneminde doruk noktasına ulaşmıştır.

Temel Unsurlar:

• Nükleer Silahların Geliştirilmesi:
  • Fisyon (çekirdek bölünmesi) ve füzyon (çekirdek birleşmesi) gibi nükleer reaksiyonlar kullanılarak büyük miktarda enerji açığa çıkaran silahların tasarlanması ve üretilmesi.
• Stoklama:
  • Üretilen nükleer silahların, olası bir savaş durumunda kullanılmak üzere depolanması. Bu stoklar, farklı türde ve güçte nükleer başlıkları içerebilir.
• Yayılma (Proliferasyon):
  • Nükleer silah teknolojisinin ve malzemelerinin, nükleer silah sahibi olmayan ülkelere veya terörist gruplara yayılması. Bu durum, küresel güvenlik için büyük bir tehdit oluşturur.
• Nükleer Caydırıcılık:
  • Bir devletin, nükleer silahlara sahip olarak potansiyel düşmanları saldırıdan caydırmaya çalışması. Bu strateji, "karşılıklı garantili imha" (MAD) doktrini gibi kavramlara dayanır.
• Silahlanma Yarışı:
  • Devletlerin birbirlerinin nükleer kapasitelerini aşmak için sürekli olarak daha gelişmiş ve daha güçlü nükleer silahlar üretmeye çalışması. Bu durum, istikrarsızlığa ve gerginliğe yol açabilir.
• Nükleer Silahların Kontrolü:
  • Nükleer silahlanma'yı sınırlandırmak veya tamamen ortadan kaldırmak amacıyla yapılan uluslararası anlaşmalar ve çabalar.

Önemli Anlaşmalar ve Girişimler:

• Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT): Nükleer silah sahibi olmayan ülkelerin bu silahlara sahip olmasını engellemeyi ve nükleer silah sahibi devletlerin silahsızlanma müzakerelerine başlamasını amaçlar.
• Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması (START): ABD ve Rusya (eski Sovyetler Birliği) arasında imzalanan ve stratejik nükleer silahların sayısını önemli ölçüde azaltan anlaşmalar serisi.
• Kapsamlı Nükleer Deneme Yasağı Anlaşması (CTBT): Nükleer silah denemelerini yasaklamayı amaçlar.

Nükleer Silahlanmanın Riskleri:

• Kaza Riski: Nükleer silahların yanlışlıkla ateşlenmesi veya çalınması riski.
• Yanlış Hesaplama Riski: Siyasi veya askeri liderlerin, bir çatışma durumunda nükleer silah kullanma kararı alması riski.
• Terörizm Riski: Terörist grupların nükleer silahlara veya nükleer malzemelere erişmesi ve bunları kullanması riski.
• Çevresel Etkiler: Nükleer silahların kullanılması durumunda ortaya çıkacak olan radyoaktif kirlilik ve diğer çevresel felaketler.