musul sorunu ne demek?

Musul Sorunu

Musul Sorunu, Türkiye ile İngiltere (ve dolayısıyla Irak) arasında 1920'li yıllarda yaşanan ve Musul vilayetinin kime ait olacağı konusundaki anlaşmazlığı ifade eder. Mondros Mütarekesi'nden sonra İngiliz işgali altına giren Musul, stratejik ve ekonomik önemi nedeniyle hem Türkiye hem de İngiltere tarafından talep edilmiştir.

Temel Anlaşmazlık Nedenleri:

• Tarihi Haklar: Türkiye, Musul'un Misak-ı Milli sınırları içinde olduğunu ve bölgenin çoğunluğunun Türkmen ve Kürtlerden oluştuğunu savunarak, bölge üzerinde tarihi hak iddia etmiştir.
• Petrol: Musul, zengin petrol yataklarına sahip olduğundan, hem İngiltere hem de Türkiye için büyük bir ekonomik cazibe merkeziydi. Bu durum, sorunun çözülmesini zorlaştırmıştır.
• Stratejik Önem: Musul, Türkiye için güney sınırlarının güvenliği açısından stratejik bir öneme sahipti. İngiltere ise bölgeyi Ortadoğu'daki nüfuzunu korumak için önemli bir üs olarak görüyordu.

Süreç:

• Lozan Barış Antlaşması: Lozan'da Musul sorunu çözülemedi ve iki ülke arasında görüşmelere devam edilmesi kararlaştırıldı.
• Haliç Konferansı: 1924'te İstanbul'da düzenlenen Haliç Konferansı'nda da bir sonuç alınamadı.
• Şeyh Sait İsyanı: 1925'te patlak veren Şeyh Sait İsyanı, Türkiye'nin Musul'a askeri müdahalesini engelledi ve İngiltere'nin elini güçlendirdi. Bu konu hakkında daha fazla bilgi için: Şeyh Sait İsyanı
• Ankara Antlaşması (1926): Türkiye, 1926'da İngiltere ile Ankara Antlaşması'nı imzalayarak Musul'u Irak'a bıraktı. Karşılığında Türkiye, Musul petrollerinden 25 yıl süreyle pay alma hakkı elde etti.

Sonuç:

Musul Sorunu, Türkiye'nin dış politikasında önemli bir dönüm noktası olmuştur. Türkiye, bu sorunla birlikte batı sınırlarını güvence altına alarak iç meselelerine odaklanma fırsatı bulmuştur. Ancak, Musul'un kaybı, Türk kamuoyunda uzun süre tartışmalara neden olmuştur. Ayrıca, bu anlaşmanın detaylarına ve sonuçlarına dair daha fazla bilgi edinmek için Ankara Antlaşması sayfasına göz atabilirsiniz.