mauritanya ne demek?

Moritanya İslam Cumhuriyeti Hakkında Kapsamlı Bilgi

Moritanya İslam Cumhuriyeti (Arapça: الجمهورية الإسلامية الموريتانية, el-Cumhūriyetü'l-İslāmiyyetü'l-Mūrītāniyye; Fransızca: République Islamique de Mauritanie), Batı Afrika'da yer alan bir ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Nuakşot'tur. Ülke, Sahra Çölü'nün geniş alanlarını kapsamakta olup, zengin demir cevheri kaynaklarına sahiptir.

Temel Bilgiler

• Resmi Adı: Moritanya İslam Cumhuriyeti
• Başkent: Nuakşot
• Yüzölçümü: 1.030.700 km²
• Nüfus: Yaklaşık 4.5 milyon (2023 tahmini)
• Resmi Diller: Arapça
• Diğer Diller: Fransızca (yaygın olarak kullanılır), Pulaar, Soninke, Wolof
• Para Birimi: Moritanya Ugiyası (MRU)
• Yönetim Şekli: İslam Cumhuriyeti
• Bağımsızlık: 28 Kasım 1960 (Fransa'dan)
• Milli Marşı: Milli Marşı bulunmamaktadır.
• Saat Dilimi: GMT (UTC+0)
• Uluslararası Telefon Kodu: +222

Tarih

Moritanya'nın tarihi, Kuzey Afrika ve Sahra altı Afrika arasındaki konumu nedeniyle oldukça karmaşıktır.

• Antik Dönem: Bölge, Berberiler ve çeşitli Afrika kabileleri tarafından iskan edilmiştir. Roma İmparatorluğu döneminde, Mauretania Tingitana eyaletinin bir parçasıydı.
• Orta Çağ: İslam'ın yayılmasıyla birlikte, bölge İslam etkisi altına girmiştir. 11. yüzyılda Murabıtlar hareketi buradan doğmuş ve Kuzey Afrika ile İber Yarımadası'na yayılmıştır.
• Sömürge Dönemi: 19. yüzyılın sonlarında Fransa, Moritanya'yı sömürgeleştirmeye başlamış ve 1904'te Fransız Batı Afrikası'nın bir parçası yapmıştır.
• Bağımsızlık: Moritanya, 28 Kasım 1960'ta Fransa'dan bağımsızlığını ilan etmiştir.
• Bağımsızlık Sonrası: Bağımsızlık sonrası dönemde, ülke çeşitli siyasi istikrarsızlıklar, askeri darbeler ve etnik çatışmalar yaşamıştır. Kölelik, 2007 yılında resmen suç sayılmıştır ancak uygulamada devam etmektedir.

Coğrafya

Moritanya, Batı Afrika'da yer alır ve büyük ölçüde Sahra Çölü ile kaplıdır.

• Sınırları: Kuzeyde Batı Sahra ve Cezayir, doğuda Mali, güneyde Senegal ve batıda Atlas Okyanusu ile çevrilidir.
• Topografya: Ülkenin büyük bir bölümü düz veya hafif dalgalı çöllerden oluşur. Güneyde Senegal Nehri boyunca daha verimli topraklar bulunur.
• İklim: Sıcak ve kurak çöl iklimi hakimdir. Yağışlar oldukça azdır ve genellikle yaz aylarında görülür.
• Doğal Kaynaklar: Demir cevheri, alçıtaşı, bakır, fosfat, altın ve petrol gibi doğal kaynaklara sahiptir.

Ekonomi

Moritanya ekonomisi, büyük ölçüde madencilik, balıkçılık ve hayvancılığa dayanır.

• Sektörler:
  • Madencilik: Demir cevheri, ülkenin en önemli ihracat kalemlerinden biridir.
  • Balıkçılık: Zengin balık kaynaklarına sahiptir ve balık ihracatı ekonomide önemli bir yer tutar.
  • Hayvancılık: Göçebe ve yarı göçebe yaşam tarzı süren nüfusun geçim kaynağıdır.
  • Tarım: Kısıtlı su kaynakları ve çöl iklimi nedeniyle tarım sınırlı düzeydedir.
• Sorunlar: Yüksek işsizlik, yoksulluk, kuraklık ve çölleşme gibi sorunlarla karşı karşıyadır.

Demografi

Moritanya'nın nüfusu, etnik ve kültürel olarak çeşitlidir.

• Etnik Gruplar:
  • Araplar (Beydane): Nüfusun yaklaşık %30'unu oluştururlar.
  • Siyah Afrikalılar (Haratin ve Afro-Moritanyalılar): Pulaar, Soninke ve Wolof gibi etnik grupları içerirler ve nüfusun yaklaşık %40'ını oluştururlar. Haratinler, eski kölelerin torunlarıdır.
  • Karma Etnik Gruplar: Nüfusun geri kalanını oluştururlar.
• Din: Nüfusun tamamına yakını Müslümandır (Sünni).
• Dil: Resmi dil Arapça'dır. Fransızca, eğitim ve yönetimde yaygın olarak kullanılır. Pulaar, Soninke ve Wolof gibi yerel diller de konuşulmaktadır.

Siyaset

Moritanya, İslam Cumhuriyeti olarak yönetilir.

• Yönetim Şekli: Çok partili cumhuriyet.
• Devlet Başkanı: Cumhurbaşkanı, devletin başıdır ve halk tarafından seçilir.
• Hükümet: Başbakan, hükümetin başıdır ve cumhurbaşkanı tarafından atanır.
• Yasama: Parlamento, iki kamaradan oluşur: Ulusal Meclis ve Senato.
• Hukuk Sistemi: İslam hukuku (Şeriat) ve Fransız hukukundan etkilenmiştir.

Kültür

Moritanya kültürü, Arap, Berber ve Afrika etkilerinin bir karışımını yansıtır.

• Mutfak: Temel gıdalar arasında pirinç, darı, hurma ve süt ürünleri bulunur. Et, özellikle deve eti ve keçi eti yaygın olarak tüketilir.
• Müzik: Geleneksel müzik, teberrad (bir tür davul) ve ardin (bir tür arp) gibi enstrümanlarla icra edilir.
• Edebiyat: Arap edebiyatı, Moritanya kültüründe önemli bir yere sahiptir.
• Sanat: El sanatları, özellikle halı dokumacılığı ve deri işleme yaygındır.
• Giyim: Geleneksel giyim tarzı, uzun ve bol giysilerden oluşur. Erkekler genellikle "boubou" adı verilen bir tür cüppe giyerler, kadınlar ise renkli kumaşlardan yapılmış elbiseler giyerler.

Turizm

Moritanya, Sahra Çölü'nün eşsiz manzaralarını, tarihi şehirlerini ve zengin kültürel mirasını keşfetmek isteyen maceraperest gezginler için ilgi çekici bir destinasyondur.

• Görülecek Yerler:
  • Nuakşot: Başkent, canlı pazarlara, müzelere ve kültürel etkinliklere ev sahipliği yapar.
  • Şingetti: UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan tarihi bir çöl şehri.
  • Uadane: Yine UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan bir diğer tarihi çöl şehri.
  • Banc d'Arguin Milli Parkı: Zengin kuş çeşitliliğine sahip bir kıyı sulak alanı.
  • Sahra Çölü: Kum tepeleri, vahalar ve göçebe yaşam tarzını deneyimlemek için ideal.
• Güvenlik: Bölgedeki güvenlik sorunları nedeniyle, seyahat etmeden önce güncel güvenlik uyarılarını kontrol etmek önemlidir.

Dış İlişkiler

Moritanya, Afrika Birliği, Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı gibi çeşitli uluslararası örgütlere üyedir. Ayrıca, komşu ülkeler ve diğer uluslararası aktörlerle diplomatik ve ekonomik ilişkiler sürdürmektedir.

Bu makale, Moritanya hakkında genel bir bilgi sağlamayı amaçlamaktadır. Daha detaylı bilgi için, ilgili kaynaklara başvurulabilir.