Manzano Biberi
Manzano biberi (Capsicum pubescens), Biber cinsine ait, Güney Amerika And Dağları'na özgü bir Acı biber türüdür. Diğer biber türlerinden önemli ölçüde farklılaşan genetik özelliklere sahiptir ve yetiştirilmesi de kendine özgü zorluklar içerir. "Rokoto" veya "Locoto" gibi farklı isimlerle de bilinir.
Özellikleri
- Görünüm: Manzano biberleri, armut veya elma şekline benzeyen etli meyvelere sahiptir. Genellikle 5-10 cm uzunluğunda ve 3-5 cm çapındadırlar. Olgunlaştıkça yeşilden sarıya, turuncuya veya kırmızıya dönebilirler. Farklı varyetelerine göre mor renkli olanları da bulunur.
- Yapraklar: Diğer biber türlerinden farklı olarak, manzano biberinin yaprakları tüylüdür (pubescent). Bu özellik, türün bilimsel adının da (Capsicum pubescens) kaynağıdır.
- Tohumlar: Manzano biberlerinin tohumları siyah renklidir. Bu da onları diğer biber türlerinden ayırır. Diğer biberlerin tohumları genellikle sarı veya krem rengindedir.
- Acılık: Scoville ölçeğine göre orta seviyede acıdırlar. Genellikle 30.000 - 60.000 SHU (Scoville Heat Units) arasında değişen bir acılık seviyesine sahiptirler. Bu, Jalapeno biberi'nden daha acı, ancak Habanero biberi'nden daha az acıdır.
- Soğuğa Dayanıklılık: Manzano biberleri, diğer biber türlerine göre soğuğa daha dayanıklıdır. Bu özellikleri, onları yüksek rakımlı bölgelerde yetiştirmeye uygun kılar. Ancak don olaylarına karşı yine de hassastırlar.
- Ömür: Çok yıllık bir bitkidir. Uygun koşullar altında birkaç yıl yaşayabilir ve meyve verebilir.
Yetiştirilmesi
- İklim: Manzano biberleri, serin ve nemli iklimleri tercih eder. Yüksek rakımlı bölgeler idealdir. Sıcaklıkların 10-20°C arasında olduğu bölgelerde en iyi şekilde yetişirler.
- Toprak: İyi drene edilmiş, organik maddece zengin toprakları severler. pH değeri 6.0 ile 7.0 arasında olan topraklar uygundur.
- Sulama: Düzenli sulama önemlidir. Toprağın nemli kalması sağlanmalı, ancak aşırı sulamadan kaçınılmalıdır.
- Güneş Işığı: Yarı gölge alanlarda daha iyi performans gösterirler. Direkt güneş ışığına maruz kalmak, yaprakların yanmasına neden olabilir.
- Çimlenme: Tohumların çimlenmesi diğer biber türlerine göre daha uzun sürebilir. Tohumlar 2-3 hafta hatta daha uzun sürede çimlenebilir.
- Zorluklar: Manzano biberleri, Kök çürüklüğü gibi hastalıklara karşı hassas olabilirler. Ayrıca, Yaprak bitleri ve Beyaz sinek gibi zararlılar da sorun yaratabilir.
Kullanım Alanları
- Mutfak: Manzano biberleri, Güney Amerika mutfağında yaygın olarak kullanılır. Soslarda, salçalarda, dolmalarda ve diğer yemeklerde lezzet verici olarak kullanılırlar. Özellikle And Dağları bölgesinde, yemeklere karakteristik bir acılık ve aroma katarlar.
- Tıbbi Kullanım: Bazı geleneksel tıbbi uygulamalarda, ağrı kesici ve iltihap önleyici özelliklerinden dolayı kullanılırlar.
- Süs Bitkisi: Güzel renkleri ve ilginç şekilleri nedeniyle süs bitkisi olarak da yetiştirilebilirler.
Varyeteleri
- Rojo: Kırmızı renkli varyete. En yaygın olanıdır.
- Amarillo: Sarı renkli varyete.
- Naranja: Turuncu renkli varyete.
- Morado: Mor renkli varyete. Daha nadir bulunur.
Notlar
Manzano biberleri, kendine özgü lezzeti ve yetiştirme zorluklarıyla bilinen özel bir Biber türü'dür. Eğer yetiştirmeye karar verirseniz, bu bitkinin ihtiyaçlarını iyi anlamanız ve uygun koşulları sağlamanız önemlidir.