kızıldeniz ne demek?

Kızıldeniz (Arapça (1): ‏البحر الأحمر‎ El-Bahr el-ahmar; Arapça (2): ‏الخليج العربي‎ El-Halic el-Arabi; İbranice: ‏'ים סוף ‎Yam Suf; Tigrinya ቀይሕ ባሕሪ QeyH baHri), Afrika ile Asya (Arap Yarımadası) arasında yer alan, Hint Okyanusu'na bağlı bir denizdir. Kızıldeniz adı, Yunanca Ερυθρά Θάλασσα ("Erythra thalassa") ve Latince "Mare Rubrum" un çevirisinden almıştır. Kızıldeniz, yerel halk tarafından şap denilen mercan kayalıklarından dolayı "Şap Denizi" olarak da bilinmektedir. Uzunluğu yaklaşık 2000 km olup, bazı kaynaklarda 1900 km ya da 2350 km diye geçmektedir. Kuzeyde Mısır'daki Süveyş Kanalı ile doğal olmayan yoldan Akdeniz'e bağlanmıştır; güneyde ise Arap Yarımadası ucunda Babü'l Mendep (Bab el Mendeb) boğazı ile Hint Okyanusu'na bağlanır. Kızıldeniz kuzeyde Sina Yarımadası ile ikiye ayrılır; kuzeydoğuya doğru Akabe Körfezi, kuzeybatıda ise Süveyş Körfezi vardır.

Bir görüşe göre, Kızıldeniz'in adının, mevsimlik olarak çoğalma patlaması yaşayan Trichodesmium erythraeum adlı alg türlerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Ayrıca çevresindeki kıyılarda yer alan mineral bakımından zengin kızıl renkli dağlardan doğmuş olabileceği tahmin edilmektedir. Denizaltı yaşamına ve üremeye elverişli sıcaklıkta olduğundan çok sayıda deniz canlısı barındırmaktadır. Bunun sebebi ise zemindeki büyük sırtta oluşan yarık bölümün yeraltından gelen magma ile dolmasıdır. Bu lavlar çok fazla 1. üretici konumunda bulunan bitkisel planktonlar için besin kaynağı oluşturmaktadır. Tuzluluk oranı ‰ (binde) 44 ile oldukça yüksektir.

İnanç ve efsane

Tevrat'ın 2. kitabı olan Çıkış'a göre Musa, İsrailoğulları ile birlikte Mısır'dan kaçarken Kızıldeniz'e asası ile vurmuş, deniz ikiye yarılmış, İsrailoğulları karşıya geçtikten sonra grubu takip eden Firavun ve askerleri üzerlerine kapanan denizin altında kalarak boğulmuşlardır. Anlatı Kur'an'da da benzer şekilde tekrarlanmaktadır.

Bir başka görüşe göre ise, bu denizin adı Tevrat'ta Yam Suf ("Sazlıklar Denizi") olarak geçer ve bu İngilizcede "Sea of Reeds" veya "Reed Sea" olarak okunur.¹ Zamanla bu deyişin bozulup "Red Sea" (yani Kırmızı/Kızıl Deniz) olarak kullanılmaya başlandığı da kabul edilen görüşler arasında bulunur.²

Sınırı olan ülkeler

Sınırı olan ülkeler şunlardır:

Doğu kıyısında:
- Suudi Arabistan
- Yemen
Kuzey kıyısında:
- Mısır
- İsrail
- Ürdün
Güney kıyısında:
- Cibuti
- Eritre
- Somali
Batı kıyısında:
- Mısır
- Eritre
- Sudan

Kasabalar ve şehirler

Kızıldeniz sahilindeki kasaba ve şehirler:

Al Hudaydah (الحديدة)
Al-Qusair (القصير)
Aqaba (العقبة)
Assab (ዓሳብ)
Dahab (دهب)
Eilat (אילת)
El Gouna (الجونة)
Süveyş (السويس)
Hala'ib (حلايب)
Hirgigo (ሕርጊጎ)
Hurgada (الغردقة)
Cidde (جدة)
Marsa Alem (مرسى علم)
Massava (ምጽዋ)
Nuweiba (نويبع)
Port Safaga (ميناء سفاجا)
Port Sudan (بورت سودان)
Rabigh (رابغ)
Şarm El-Şeyh (شرم الشيخ)
Soma Bay (سوما باي)
Suakin (سواكن)
Taba (طابا)
Yanbu (ينبع)

Galeri

Dosya:Redsea sandstorm May13-2005.jpg|Kızıldeniz üzerinden kıvrılarak geçen bir kum fırtınasını gösteren uydu görüntüsü. Dosya:SharmView.jpg|küçükresim|Şarm El-Şeyh'teki Sheraton Sharm otelinden Tiran adası ve Kızıl Deniz'in görünümü.