Kars
Kars, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan bir ildir. Tarihi, kültürel ve doğal güzellikleriyle öne çıkan Kars, zengin bir geçmişe ve çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır.
Tarihçe
Kars'ın tarihi, M.Ö. 9000'lere kadar uzanmaktadır. Bölge, tarih boyunca Urartular, Kimmerler, İskitler, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Araplar, Selçuklular, Gürcüler, Osmanlılar ve Ruslar gibi birçok farklı medeniyetin egemenliği altında kalmıştır.
- Antik Dönem: Kars ve çevresi, antik dönemde Urartu Krallığı'nın önemli bir parçasıydı. Urartular'dan sonra bölge, Kimmer ve İskit akınlarına uğramıştır. Daha sonra Pers İmparatorluğu'nun hakimiyetine girmiştir.
- Roma ve Bizans Dönemi: Roma İmparatorluğu'nun bölünmesiyle Kars, Bizans İmparatorluğu'nun sınırları içinde kalmıştır. Bu dönemde bölge, Hristiyanlığın yayılmasıyla önemli bir dini merkez haline gelmiştir.
- Selçuklu ve Osmanlı Dönemi: 1064 yılında Alparslan'ın Anadolu'yu fethetmesiyle birlikte Kars, Selçuklu Türklerinin egemenliğine girmiştir. Daha sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrolüne geçmiştir.
- Rus İşgali ve Cumhuriyet Dönemi: 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından Kars, Rus İmparatorluğu'nun eline geçmiştir. Ruslar, bölgede önemli imar faaliyetlerinde bulunmuş ve Kars'ın mimarisine önemli katkılar sağlamışlardır. I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu tarafından geri alınmış olsa da, kısa süre sonra yeniden Rus işgaline uğramıştır. Kurtuluş Savaşı'nın ardından Türkiye Cumhuriyeti'nin sınırları içinde yer almıştır.
Coğrafya
Kars, Doğu Anadolu Bölgesi'nin kuzeydoğusunda yer alır. Yüzölçümü 9.442 km²'dir. İl toprakları genellikle yüksek platolardan ve dağlardan oluşur.
- Dağlar: Kars'ın en önemli dağları arasında Allahuekber Dağları ve Kısır Dağı bulunur.
- Akarsular: Aras Nehri ve Kars Çayı ilin önemli akarsularıdır.
- İklim: Kars'ta karasal iklim hakimdir. Yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve kar yağışlı geçer.
Nüfus
Kars'ın 2023 yılı nüfusu 279.328'dir. Nüfusun büyük bir kısmı kırsal kesimde yaşamaktadır. Kars nüfusu, Türkler'in yanı sıra Azeriler, Küçük azınlıklar gibi farklı etnik gruplardan oluşmaktadır.
Yönetim
Kars, Türkiye'nin bir ilidir ve bir valilik tarafından yönetilir. İl, 8 ilçeye ayrılmıştır:
- Akyaka
- Arpaçay
- Digor
- Kağızman
- Kars (Merkez)
- Sarıkamış
- Selim
- Susuz
Ekonomi
Kars'ın ekonomisi, büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır.
- Tarım: Buğday, arpa, patates ve şeker pancarı gibi ürünler yetiştirilmektedir.
- Hayvancılık: Büyükbaş hayvancılık önemli bir geçim kaynağıdır. Kars kaşarı ve Kars balı gibi yöresel ürünler ünlüdür.
- Turizm: Kars'ın tarihi ve kültürel zenginlikleri, turizm potansiyelini artırmaktadır. Ani Harabeleri, Kars Kalesi ve Sarıkamış Kayak Merkezi en çok ziyaret edilen yerler arasındadır.
Kültür
Kars, zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Farklı medeniyetlerin etkisiyle şekillenen Kars kültürü, geleneksel el sanatları, halk oyunları, müzik ve mutfak gibi çeşitli unsurları içerir.
- El Sanatları: Halıcılık, kilimcilik ve ahşap oymacılığı gibi el sanatları yaygındır.
- Halk Oyunları: Azeri halk oyunları ve Türk halk oyunları bölgede sıklıkla oynanır.
- Mutfak: Kars mutfağı, et yemekleri, hamur işleri ve süt ürünleriyle ünlüdür. Kars kaşarı, kaz eti ve hangel gibi yöresel lezzetler tadılmaya değerdir.
Turistik Yerler
Kars, tarihi ve doğal güzellikleriyle ziyaretçilerine çeşitli seçenekler sunar.
- Ani Harabeleri: Orta Çağ'da önemli bir ticaret ve kültür merkezi olan Ani, UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer almaktadır.
- Kars Kalesi: 12. yüzyılda Saltuklular tarafından inşa edilen kale, şehrin tarihi sembollerinden biridir.
- Sarıkamış Kayak Merkezi: Kış turizmi açısından önemli bir merkezdir.
- Çıldır Gölü: Doğu Anadolu Bölgesi'nin en büyük göllerinden biridir. Kış aylarında donan göl üzerinde atlı kızaklarla gezinti yapmak mümkündür.
- Kümbet Camii (12 Havariler Kilisesi): Hem cami hem de kilise olarak kullanılmış olan tarihi yapıdır.
Ulaşım
Kars'a havayolu, karayolu ve demiryolu ile ulaşım mümkündür.
- Havayolu: Kars Harakani Havalimanı, şehre direkt uçuşların yapıldığı bir havalimanıdır.
- Karayolu: Türkiye'nin birçok şehrinden Kars'a otobüs seferleri düzenlenmektedir.
- Demiryolu: Doğu Ekspresi, Ankara'dan Kars'a kadar uzanan popüler bir tren hattıdır.
Ayrıca Bakınız
Bu makale, Kars hakkında genel bir bilgi sunmaktadır. Daha detaylı bilgi için ilgili kaynaklara başvurabilirsiniz.