karabük ne demek?

Karabük, Karabük ilinin merkez ilçesi.

Karabük merkez olmasına rağmen, Safranbolu ilçesi tarihsel evleri sebebiyle ismini daha çok duyurmuştur. Bunun yanında Türkiye'nin ilk demir çelik fabrikasının bulunduğu Karabük merkezinde, bu fabrika sayesinde geniş bir iş sahası oluşturularak Karabük'ün gelişimi sağlanmıştır. Karabük, kurulan demir çelik fabrikası ve yan sanayilerle hızla gelişmiş ve büyük bir kalkınma örneği yaratmıştır. Ayrıca il genelinde tekstil sanayi özellikle hazır giyim sektöründe gelişmiştir.

Karabük, adını üzerinde yaşadığı coğrafi ortamdan almıştır. "Kara" ve "Bük" sözcükleri, kara çalılık yer anlamında, Karabük adının oluşumuna kaynaklık yapmıştır. Bu topraklarda yaşayan Türkmen toplulukları, Karabük cemaati adını bu biçimde almışlardır. Türkiye'de 14 yer ve mevki adının bugün Karabük şeklinde geçmesi, cemaatlerin bu topraklardan diğer yerlere göç ettiği görüşünü kuvvetlendirmektedir.

Karabük adı, Karabörk adlı Türk taifesinden almıştır. Bu ad zamanla değişikliğe uğrayarak Karabük olmuştur.

Karabük adı

Özhan Öztürk'e göre Karabük adı Türkçe “siyah” ve “kuzey”, anlamlarına gelen kara ile bük kelimesinin ise “çalılık” ve “dere kenarında yer alan arazi” anlamlarında kullanılan 'bük' kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır. Bununla birlikte Osmanlı tahrir defterlerinde Karabük adlı bir Türkmen kavminin adına rastlanması bir topluluk adı olabileceğini de düşündürmektedir 1.

Karabük tarihi

Safranbolu ilçesinin Öğlebeli Köyüne bağlı 13 haneli bir  köyaltı yerleşim birimi olan Karabük, Ankara - Zonguldak Demiryolu üzerinde  küçük bir istasyon konumunda iken, sanayileşme ile birlikte önemli bir merkez  haline gelmiştir.

3 Nisan 1937’de temeli atılan Karabük Demir Çelik  Fabrikaları 6 Haziran 1939’da faaliyete geçmiştir. Buna paralel olarak nüfus  yoğunluğunun artmaya başladığı Karabük'te 25 Haziran 1939’da belediye teşkilatı  kurulmuştur. 1941 yılında Safranbolu ilçesine bağlı bucak olan Karabük 3 Mart  1953 tarihinde 6068 sayılı kanunla Zonguldak İline bağlı bir ilçe haline  gelmiştir. Karabük, 6 Haziran 1995 gün ve 22305 sayılı Resmi Gazetede  yayınlanan 550 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Çankırı’dan; Ovacık ve  Eskipazar ilçeleri ile Zonguldak’tan; Eflani, Safranbolu ve Yenice ilçelerinin  birleştirilmesiyle Türkiye’nin 78. İli olmuştur.

Coğrafi Yapısı

Arazi yapısı

Karabük etrafı yüksek dağ ve tepelerle çevrili bir havza karakteri  gösterir. 250–500 m.  yüksekliğe sahiptir. Kuzeyindeki dağlık alandan kaynaklanan tali dereler, şehre  doğru taşıdıkları maddelerle alüvyal bir dolgu oluşturmuştur.

Yeryüzü Şekilleri

Karabük  ilinin önemli bir kısmı Kuzey Anadolu Dağları’nın batıda kalan kısmını  oluşturan dağların uzantılarından oluşur. Kuzey Anadolu Dağlarının bir  parçasını oluşturan ildeki dağlar kıvrım dağlarıdır. Bu dağların yüksekliği 2.000 m. yi geçmez.  Karabük’ün kuzeyinde, batıya doğru uzanan geniş bir dağlık alan bulunmaktadır.  Küre Dağları’nın uzantıları niteliğindeki bu alanda, ortalama 1.400 m. yüksekliğe sahip  Çiğdem tepe-Boyunduruk tepe-Tekirdağ-Üçbel tepe-Döneğen tepe-Çanakçı tepe ve  Başköy dağları yer alır. Bolu Dağları’nın uzantısı niteliğinde olan Yenice  çevresindeki en önemli yükselti ise Keçikıran tepesi (1.400 m.) dir.

Karabük’te en  önemli yaylalar, Avdan Yaylası, Dede Yaylası, Sorkun Yaylası, Uluyayla, Göktepe  Yaylası, Sarıçiçek Yaylası ve Boduroğlu Yaylası’dır.

Karabük’ün doğal güzellikleri arasında kanyonların ayrı  bir yeri vardır. Daha çok Safranbolu’da kireçtaşı tabakalarının derin biçimde  yarılması ile kanyonlar ortaya çıkmıştır. Bölgenin arazi yapısını ilgi çekici  hale getiren bu kanyonların başlıcaları İncekaya Kanyonu Düzce(Kirpe) Kanyonu,  Tokatlı ve Sakaralan (Tekekurum)’dır. Yenice’de yer alan Şeker Çayı ise 6,5 km. uzunluğunda,  kenarları oldukça dik ve yüksek olan Şeker Kanyonu’nu oluşturmuştur.

İlde yer alan  Bulak (Mencilis) ve Hızar Mağarası en tanınmış olanlarıdır. 6.502 m uzunluğu ile  Türkiye’nin 4. büyük mağarası olan Bulak (Mencilis) mağarasında karstik  oluşumlar ve bir yer altı nehri bulunmaktadır. Ayrıca, Sipahiler Köyü’nde  bulunan ve 61 basamakla çıkılan bir mağara bulunmaktadır. Karabük ilinin en önemli akarsuyu Filyos Irmağı’dır. Bu  ırmağın iki önemli kolu olan Araç ve Soğanlı çayları il topraklarındaki önemli  akarsulardır.

İlimizde  doğal göl bulunmamaktadır.

İklim

Karadeniz Bölgesi’nin Batı Karadeniz Bölümü’nde yer alan  Karabük’te Karadeniz ikliminin özellikleri görülmektedir. Yalnız Karabük,  kıyıdan içeride kaldığı için, Karadeniz’in nemli havasından yeterince  yararlanamamakta, karasal iklimin özellikleri daha ağır basmaktadır. Karadeniz  ikliminden karasal ilkime geçiş sahasındaki Karabük’te geçiş tipi iklim etkili  olmaktadır.

Bitki örtüsü ve orman

Dağların  geniş yer kapladığı Karabük’te ormanlar son derece yaygındır. İlimiz, Türkiye  geneli ormanlık alan durumlarına göre % 68,8’lİk orman alanı ile birinci  sırada yer almaktadır.

Nüfus

Karabük'te Yerel Medya

Karabük'te yayın yapan 4 yerel radyo, 1 de yerel televizyon kanalı bulunmaktadır. Karabük'ün yerel kanalı BRTV B Krdniz aynı zamanda uydu üzerinden de izlenebilmektedir.

Yerel TV Kanalları

  • BRTV B Krdniz (Bizim Radyo TV Batı Karadeniz)

Yerel Radyolar

  • Bizim Radyo (89.4)
  • Magic FM (92.0)
  • Seza FM (95.5)
  • Karabük Üniversitesi 3 Nisan Radyo (105.5)

Yerel Gazeteler

  • Karabük Bölgenin Sesi
  • Karabük Meydan Haber
  • Karabük Derin Haber
  • Karabük Öncü Haber
  • Karabük Batı Karadeniz Ekspres Gazetesi
  • Karabük Ajans78
  • Safranbolu'da Sonsöz
  • Safranbolu Ekspres

Kaynakça

Dış bağlantılar

Orijinal kaynak: karabük. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

  1. Özhan Öztürk. Pontus: Antik Çağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi]. Nika Yayınları. Ankara, 2016. 3. Baskı s. 256-57

Kategoriler