kapasitör ne demek?

Kapasitör Hakkında Bilgi

Kapasitör, elektrik enerjisini elektrik alanında depolayan pasif bir devre elemanıdır. Temel olarak, iki iletken plakanın bir yalıtkan malzeme (dielektrik) ile ayrılmasıyla oluşur.

Temel Çalışma Prensibi:

Kapasitörün çalışma prensibi, plakalar arasında bir potansiyel farkı (voltaj) uygulandığında, plakalar üzerinde zıt yüklerin birikmesine dayanır. Bu yük birikimi, plakalar arasında bir elektrik alanı oluşturur ve enerji bu elektrik alanında depolanır.

Kapasitans (Sığa):

Kapasitans, bir kapasitörün belirli bir voltajda ne kadar yük depolayabileceğini gösteren bir ölçüdür. Birimi Farad (F)'dır. Kapasitans değeri, plakaların yüzey alanı, plakalar arasındaki mesafe ve dielektrik malzemenin türü gibi faktörlere bağlıdır. Daha detaylı bilgi için Kapasitans (Sığa) sayfasına bakabilirsiniz.

Kapasitör Çeşitleri:

Farklı uygulamalar için çeşitli kapasitör türleri bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:

  • Seramik Kapasitörler: Küçük boyutlu, düşük maliyetli ve genel amaçlı kullanıma uygun.
  • Elektrolitik Kapasitörler: Yüksek kapasitans değerlerine sahip, polarize (kutup işaretli) kapasitörlerdir.
  • Tantal Kapasitörler: Elektrolitik kapasitörlere benzer, ancak daha kararlı ve daha geniş sıcaklık aralığında çalışabilirler.
  • Film Kapasitörler: Yüksek hassasiyet ve düşük kayıp gerektiren uygulamalar için kullanılır.
  • Süper Kapasitörler (Ultracapacitors): Çok yüksek enerji depolama kapasitesine sahiptirler ve bataryalara alternatif olarak kullanılabilirler.

Kapasitörlerin Kullanım Alanları:

Kapasitörler, elektronik devrelerde çok çeşitli amaçlarla kullanılırlar:

  • Enerji Depolama: Güç kaynaklarında, filtre devrelerinde ve geçici enerji ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılırlar.
  • Filtreleme: AC sinyallerini bloke etmek ve DC sinyallerini geçirmek veya tam tersi için kullanılırlar. Bu durum Filtreleme konusunda önemli bir rol oynar.
  • Zamanlama Devreleri: RC (direnç-kapasitör) devrelerinde, zaman gecikmeleri oluşturmak veya osilatör devrelerinde kullanılırlar.
  • Sinyal Kuplajı: AC sinyallerini bir devreden diğerine aktarmak için kullanılırlar.

Kapasitörün Özellikleri:

  • Gerilim Dayanımı: Kapasitörün zarar görmeden dayanabileceği maksimum voltaj değeri.
  • ESR (Eşdeğer Seri Direnç): Kapasitörün içindeki direnç nedeniyle oluşan kayıpları temsil eder.
  • ESL (Eşdeğer Seri Endüktans): Kapasitörün içindeki endüktans nedeniyle oluşan kayıpları temsil eder.

Kapasitör Hesaplama:

Kapasitans değeri, aşağıdaki formül ile hesaplanabilir:

C = ε * (A/d)

Burada:

  • C kapasitans (Farad)
  • ε dielektrik katsayısı
  • A plaka alanı
  • d plakalar arasındaki mesafe

Sonuç:

Kapasitörler, modern elektronik devrelerin temel yapı taşlarından biridir. Farklı türleri ve kullanım alanları sayesinde, elektronik cihazların işlevselliğini ve performansını önemli ölçüde artırırlar.