kadirîlik ne demek?

Kadirilik ya da Kadiriyye (Osmanlıca: قادريه), Seyyid Abdülkâdir Geylânî tarafından 12. yüzyılın başlarında kurulan Tasavvuf tarikatı olmakla birlikte On İki İmamlar'ın birincisi olan İmam Ali'ye ulaşması nedeniyle bir Alevi tarikattır.

Kadiriye Tarikatı

Baz-ül Eşheb ve Gavsül Azam olarak da bilinen Abdülkâdir Geylânî yolunun takipçileri tarafından 12. yüzyılda kuruldu. İslâm Tarihinde sesli zikir yapan tarikatlar olarak kabul edilmektedir. Sesli zikir yapılması nedeniyle cehri tarikatlar arasında sayılır.¹

Tarikatın ortaya çıkışının öyküsü: Bir gün İslam Peygamberi Muhammed, Ali bin Ebû Talib ile otururlarken:

- Ya Ali! Gözlerini yum ve beni dinle. Sonra bu söylediklerimi üç defa da sen söyle ben dinleyeyim, dedi. Sonra gözlerini yumarak yüksek sesle üç defa:

- La ilahe İllallah, dedi. Daha sonra Ali gözlerini yumdu ve yüksek sesle üç defa:

- La ilahe İllallah, dedi. Muhammed de Ali’yi dinledi.

Tarikat-ı Aleviyye-i Kadiri'nin bir kolu bu şekilde zuhur edip şecerede ismi geçen Meşayıhı Kiram vasıtasıyla Mehmet Baba ile günümüze kadar gelmiştir. Kadirilik birçok kola ayrılarak günümüzde de etkinliğini sürdürmektedir. Bu kolların en bilinenleri Halisa, Eşrefîlik (Rumîlik) ve Esedîlik'tir.

Kadirî tarikat silsilesi

Birinci silsile

Abdülkâdir Geylânî'nin tasavvuf alanındaki mürşidi Ebu Saîd el-Mübarek b. Ali el-Mahzûmî idi.

1. el-Mahzûmî
2. Ebu'l Hasan Ali İbn Muhammed b.Yusuf el-Kureşi
3. Ebu'l-Ferec Yusuf et-Tarsusî
4. Ebû'l Fazıl Abdû'l-Vâhid et-Temimî
5. Abdu'l-Azîz et-Temimî
6. Cafer b. Yunus Şiblî
7. Cüneyd Bağdâdî
8. Sırriyü's-Sakatî
9. Maruf el-Kerhî
10. İmâm Ali er-Rızâ
11. İmâm Mûsâ el-Kâzım
12. İmâm Câʿfer es-Sâdık
13. Muhammed el-Bakır
14. Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn
15. Hüseyin bin Ali
16. Ali el-Mûrtezâ
17. Muhammed Mustafa

İkinci silsile

Abdülkâdir Geylânî'den daha sonraya uzanan ve Hacı Bayram-ı Veli ile devam eden kollardan biri ise aşağıdaki şekilde verilmektedir.

1. Muhammed Mustafa
2. Ali bin Ebu Talib
3. Hasan-ı Basrî
4. Habib-i Acemî
5. Davud-i Taî
6. Maruf-i Kerhî
7. Seri-i Sekatî
8. Cüneyd Bağdadi
9. Cafer b. Yunus Şiblî
10. Abdu'l-Azîz et-Temimî
11. Ebû'l Fazıl Abdû'l-Vâhid et-Temimî
12. Ebû'l Fereç Yusuf et-Tarsusî
13. Ebû'l-Hasan Gilanî
14. Ebâ Said el-Mubarek Mukharramî
15. Gavs-ul Azam Abd-ul Kâdir Geylanî
16. Muhy'id-Dîn İbn'ul Arabî
17. Seyyid Şemseddîn-i Muhammed
18. Şeyh Hüsameddîn
19. Şeyh Sahabeddîn
20. Hüseyin Hamavîh
21. Hacı Bayram-ı Veli (Kızılbaş Şeyhi)
22. Eşrefoğlu Rumî
23. Hacı Kazan Kaya Baba
24. Baba Zahid-i Taberâni es-Safevî
25. Seyyid Muhammed
26. Seyyid Halil
27. Hacı Hasan Baba
28. Pir Şaban Baba
29. Ricalî Dursun Baba
30. İlhamî Hacı Hasan Baba
31. Muhibbî Süleyman Çalışkan²
32. Abdurrahman Halis Talabani
33. Dede Osman Avni Baba Urfavevî
34. Hacı Ömer Hüdayi Baba Köğenk
35. Hacı Muhammed Baba Türkî
36. Hacı Mustafa Hayri Baba (Öğüt) Malatyevî
37. Şeyh Hacı Ekber Mustafa Gürbüz Baba Sivasi

Üçüncü silsile

1. Ahmed Mahmud Muhammed Mustafa
2. Ali el-Mûrtezâ ibn Ebu Talib
3. İmam Hüseyin ya da Hasan-ı Basrî
4. İmam Zeynel Abidin ya da Habib-i Acemî
5. İmam Muhammed Bakır ya da Davud-i Taî
6. İmâm Câʿfer es-Sâdık
7. İmâm Mûsâ el-Kâzım
8. İmâm Ali er-Rızâ
9. Ebu Mahfuz Maruf Aliyyü'l-Kerhi
10. Ebul Hasan Serıy'yüs-Sekatî
11. Cüneyd Bağdadi
12. Ebu Zerr Delfi ibn Caferi Şiblî
13. Abdu'l-Azîz et-Temimî
14. Ebû'l Fazıl Abdû'l-Vâhid et-Temimî
15. Ebû'l Ferec Yusuf et-Tarsusî
16. Ebu Hasan Ali ibn Muhammed ibn Yusufü'l Karşi-yü'l Hakkari
17. Kadiyü'l Kuzak Ebu Saidil Mübarek ibn Aliyyül Mahzumiyyül Bağdadi
18. Pir-i Tarikat Gavs-ul Azam Ebu Muhammed Muhyid­din Abd-ul Kâdir-i Geylanî

Halisa Kolu

1. Cemal el-Irak Es-Seyyid Abdurrezzak     2. Şeyh Abdulaziz 
3. Ebu Zerr Geylani                       4. Derviş Muhammed el-Hattak 
5. Yahya El-Basri                         6. Es-Seyyid Şemseddin 
7. Nureddini eş-Şami                       8. Es-Seyyid Şerafeddin
9. Abdurrahman el-Haselani                 10. Es-Seyyid Zeyneddin Ata
11. HBurhaneddin ez-Zenceri                 12. Es-Seyyid Veliyeddin 
13. Es-Seyyid Muhammed el-Alavi                    14. Nureddin Ma’sumilmedeni                
15. Es-Seyyid Abdurrezzakül                16. Şeyh Hüsameddin Hamevi       
17. Hüseyni el-Azmirani                     18. Es-Seyyid Yahya 
19. Ahmedi Muhammed Hindil Lahuri          20. El-Bakır el-Bağdadi 
21. Mahmud ez-Zengine-i Talabani            22. Pir Muhammed Derviş 
23. Ahmedet Talabaniyul Kerküki            24. Es-seyyid Zeyneddin  
25. Ziyaeddin Abdurrahmani Halis Talabani 

26. Mustafa El-Bağdadi
27. Dede Ataman Avni Baba Urfavi            28. Süleyman el-Bağdadi                     
29. Hacı Hüdai Baba Köğengi           30. Ali el-Bağdadi 
31. Seyyid Muhammed Baba Türki

32. Seyyid Haydar Safavi

33. Şeyh Mahmud Kebir               

34. Mustafa Hayri Baba Malatyevi

35. Şeyh Seyyid Zûlcenâheyn Abdullah

Ayrıca bakınız

• Rufailik
• Alevîlik
• Bektâşilik
• Halvetilik
• Caferilik
• Yesevilik
• Nusayrilik

Kaynakça

Dış bağlantılar

• Tarikat-ı Aleviyye-i Kadiri
• Halisa ve Seçkinleri
• Kadirilik Nedir?
• Uluslararası Kadirilik Vakfı
• Geylani İlim Kültür Eğitim Vakfı

Orijinal kaynak: kadirîlik. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. Mustafa Armağan, Abdülhamid'in Kurtlarla Dansı. ↩

2. ↩

Kategoriler