jediizm ne demek?

Cedayizm veya Jediizm, köken bağlamında ¹ Yıldız Savaşları yapımındaki Ceday karakterlerinin betimine dayalı bir felsefedir.² Gerçek dünyadaki ceday hareketinin kurucusu veya merkezi yapısı yoktur.³ 2001 yılında kimi katılımcıların ulusal nüfus sayımında kendi inançlarını Ceday diye belirtmesiyle kamuoyunun ilgisini çekmiştir.

İnançlar

İzlemcilerin dinsel bilgisi Yıldız Savaşları yapımından etkilenmesine, kurgusal ceday karakterinin gösterilen ahlak ve tinsel kodlarını ⁴ benimsemesine karşın onlar yollarının kurgusal karakterlerden farklı; dinlerinin yapımda bulunan efsane ve kurguya odaklanmadığını belirtiyor.⁵

Öğretimde kimi ayrılıklara rastlansa da Ceday Düzeni Tapınağı kurgusal ceday karakterinin sunumuna dayalı 16 öğretiyi izlemler. Yanlıları ayrıca 21 maksimi de izlemliyor.⁶ Ceday Düzeni Tapınağı cedayizmin senkretik bir din olduğuna ve Hristiyanlık, Budizm, Taoizm ve Şintoizm gibi çeşitli dinlerden inanırları birleştirip bir araya getirdiğine ilişkin açıklama yapmıştır.⁷

Güç

Cedaylar her şeyin içinden akan ve evreni bağlayan, Güç adıyla tanımladıkları belirli bir enerjiye inanır.⁸ Güç; çi, prana, tao ve kutsal ruh ile eşdeğer sayılabilir.⁹ Güç yaşayan bir tinsel varlıktır; yaşayan şeyleri çevreler, onlara işler ve evrende gözlemlenen tüm maddeleri birlikte tutar; yaşayan bütün şeylerin tinidir, varlığı her yerdedir.¹⁰ Duyular ve dağınık zihinler Güç'in duyumsanmasını engellemesine karşın inanırlar ki o hep orada bulunur. Güç'ün istencine güvenilir, rastlantı sonucu hiçbir olayın gerçekleşmediğine inanılır.¹¹ Güç'ün iki yanı bulunur; aydınlık ve karanlık.¹²

Ceday Kodu

Ceday kodu, nice çağdaş cedayın temel ortak inanç dizisidir. İzlemcileri sözlerinde tinsel ve uygulanabilir anlamlar bulur.

Kodun tümü şöyledir:¹³ Duygu yoktur, barış vardır.
Cahillik yoktur, bilgi vardır.
Tutku yoktur, huzur vardır.
Kaos yoktur, uyum vardır.
Ölüm yoktur, Güç vardır.

Ceday Sayım Fenomeni

2001 yılında dünya genelinde e posta kampanyası ile insanların ülkelerinde gerçekleşen sayımda din sınıflandırması içeren soruya Jedi yazmaya özendirmesi sonucunda belirmiş olaydır. Bu tür katılımcıların çoğunluğunun inancı şaka niyetiyle savladıkları varsayılır.

Yasal Durum

Birleşik Devletler

2007 yılında Ceday Düzeni Tapınağı Texas eyaletinde kayıtlandı ve iç Gelir Hizmetleri tarafından 2015'te vergi muafiyeti verildi.¹⁴

Birleşik Krallık

Birleşik Krallık Irk ve Din Düşmanlığına Karşı Kanun Tasarısı'nın hazırlanması sırasında, Ceday Şövalyelerinin bu korunmadan hariç tutulmaları gerektiğine dair bir değişiklik önerilmiştir.¹⁵ Cedayizm, Scientoloji Kilisesi gibi, 2010 İngiliz Yasasında ayrımcılığa karşı korunulması gereken kuruluşlar listesinden çıkarılmıştır.¹⁶

2009 yılında, bir Ceday üyesi, dini inancı gereği örtündüğü başlığı kukuletasını çıkarmadığı için Kuzey Galler'in Bangor kentindeki Tesco Süpermarketinden dışarı çıkarılmıştır.¹⁷ Bir yıl sonra, başka bir Ceday üyesi örtündüğü kukuletasını çıkarmayı reddettiği için Southend, Essex'teki bir iş ve işçi bulma merkezinden atılmış ve daha sonra kurum tarafından özür dilenmiştir.¹⁸