interbank ne demek?

Interbank

Interbank, bankalar arası işlemleri ve bu işlemlerin gerçekleştirildiği piyasayı ifade eden bir terimdir. Genellikle kısa vadeli borçlanma ve fonlama faaliyetleri, döviz işlemleri ve diğer finansal enstrümanların alım satımı gibi çeşitli işlemleri kapsar. Interbank piyasası, bankaların likidite ihtiyaçlarını karşılamaları, risklerini yönetmeleri ve genel finansal istikrarı desteklemeleri açısından kritik bir rol oynar.

Tanım ve Kapsam

Interbank piyasası, bankaların birbirleriyle doğrudan veya aracılar vasıtasıyla gerçekleştirdikleri işlemlerin tümünü kapsar. Bu işlemler genellikle şunları içerir:

• Para Piyasası İşlemleri: Bankaların kısa vadeli (genellikle bir gecelik veya birkaç günlük) fonlama ihtiyaçlarını karşılamak için yaptıkları borç alma ve verme işlemleri. Bu işlemler, interbank faiz oranlarının belirlenmesinde önemli bir rol oynar.
• Döviz Piyasası İşlemleri: Bankaların döviz alım satımı yaparak döviz pozisyonlarını yönetmeleri ve müşterilerinin döviz ihtiyaçlarını karşılamaları.
• Türev Ürün İşlemleri: Bankaların faiz oranı swapları, döviz swapları ve diğer türev ürünleri kullanarak risklerini yönetmeleri ve arbitraj fırsatlarından yararlanmaları.
• Menkul Kıymet Repo İşlemleri: Bankaların menkul kıymetleri teminat göstererek kısa vadeli fonlama sağlamaları.

Interbank Piyasasının İşleyişi

Interbank piyasası genellikle elektronik platformlar veya telefon aracılığıyla gerçekleştirilen işlemlere dayanır. Bankalar, birbirleriyle doğrudan veya aracılar (brokerlar) vasıtasıyla iletişim kurarak fiyat teklifleri alıp verirler. İşlemlerin çoğu, standartlaştırılmış sözleşmeler ve prosedürler çerçevesinde yürütülür.

Merkez bankaları, interbank piyasasının işleyişinde önemli bir rol oynarlar. Para politikası araçlarını kullanarak piyasaya likidite sağlarlar, faiz oranlarını etkilerler ve piyasa düzenini sağlarlar. Örneğin, bir Merkez Bankası açık piyasa işlemleri yoluyla piyasaya para enjekte edebilir veya bankalardan para çekebilir.

Interbank Faiz Oranları

Interbank piyasasında oluşan faiz oranları, genel faiz oranları seviyesini etkileyen önemli bir göstergedir. Bu oranlar, bankaların birbirlerinden borç alıp verirken uyguladıkları faiz oranlarını yansıtır. En bilinen interbank faiz oranları şunlardır:

• LIBOR (London Interbank Offered Rate): Londra bankalar arası piyasasında belirlenen ve çeşitli para birimleri için farklı vadelerde geçerli olan bir referans faiz oranıdır. Ancak manipülasyon iddiaları nedeniyle kullanımı azalmaktadır.
• EURIBOR (Euro Interbank Offered Rate): Euro bölgesindeki bankalar arası piyasasında belirlenen bir referans faiz oranıdır.
• SOFR (Secured Overnight Financing Rate): ABD doları için LIBOR'un yerine geçmesi amaçlanan, teminatlı bir gecelik faiz oranıdır.
• TCMB (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası) Politika Faiz Oranı: TCMB'nin belirlediği ve interbank piyasasını doğrudan etkileyen bir faiz oranıdır.

Interbank Piyasasının Önemi

Interbank piyasası, modern finans sisteminin önemli bir bileşenidir ve aşağıdaki nedenlerle kritik bir role sahiptir:

• Likidite Yönetimi: Bankaların kısa vadeli likidite ihtiyaçlarını karşılamalarına olanak tanır.
• Faiz Oranı Belirleme: Genel faiz oranları seviyesinin belirlenmesinde önemli bir rol oynar.
• Para Politikası Aktarımı: Merkez bankalarının para politikası kararlarının ekonomiye aktarılmasında önemli bir araçtır.
• Risk Yönetimi: Bankaların döviz, faiz ve kredi risklerini yönetmelerine yardımcı olur.
• Finansal İstikrar: Bankalar arasındaki fon akışını sağlayarak finansal sistemin istikrarına katkıda bulunur.

Riskler

Interbank piyasası, bazı riskleri de beraberinde getirir:

• Karşı Taraf Riski: Bir bankanın, işlem yaptığı diğer bankanın yükümlülüklerini yerine getirememesi riski.
• Likidite Riski: Bir bankanın, piyasada yeterli likidite olmaması nedeniyle borçlarını zamanında ödeyememesi riski.
• Sistemik Risk: Bir bankanın iflasının, diğer bankaları ve tüm finans sistemini etkilemesi riski.

Düzenleme ve Denetim

Interbank piyasası, çeşitli düzenlemeler ve denetim mekanizmalarıyla kontrol altında tutulur. Bu düzenlemeler genellikle Merkez Bankaları ve diğer finansal düzenleyici kurumlar tarafından uygulanır. Amaç, piyasanın şeffaflığını, güvenilirliğini ve etkinliğini sağlamak, ayrıca sistemik riski azaltmaktır.

Türkiye'de Interbank

Türkiye'de interbank piyasası, TCMB'nin gözetimi altında faaliyet gösterir. Bankalar, TCMB nezdindeki hesapları aracılığıyla birbirleriyle TL ve döviz işlemleri yaparlar. TCMB, para politikası uygulamaları ve piyasa yapıcılığı rolüyle interbank piyasasının işleyişini etkiler.

Sonuç

Interbank piyasası, modern finans sisteminin vazgeçilmez bir parçasıdır. Bankaların likidite ihtiyaçlarını karşılamaları, risklerini yönetmeleri ve genel finansal istikrarı desteklemeleri açısından kritik bir rol oynar. Ancak, piyasanın işleyişi ve riskleri hakkında bilgi sahibi olmak, finansal karar alıcılar ve düzenleyiciler için önemlidir.