gotça ne demek?

Gotça, Gotlar tarafından konuşulmuş ölü bir Doğu Cermen dilidir. Dil büyük oranda Codex Argenteus adlı, 6. yüzyılda yazılmış kopyaları vasıtasıyla bilinen ancak 4. yüzyılda yazıldığı düşünülen İncil çevirisi sayesinde bilinmekte olup, büyük miktarda yazılı kaynak içeren tek Doğu Cermen dili olma özelliği taşımaktadır. Dil, 4. yüzyılda Ulfilas tarafından yaratılan Got alfabesiyle yazılmıştır.¹

Bir Cermen dili olarak Gotça Hint-Avrupa dil ailesine mensuptur. Büyük miktarda yazılı kaynağa sahip ilk Cermen dili olan Gotçanın günümüzde herhangi bir ardılı yoktur. Gotça, Gotların Franklar tarafından yenilgiye uğratılması, İtalya'da siyasi Got varlığının sonlandırılması, izolasyon ve kilise dili olma özelliğini kaybetmesi gibi nedenlerden ötürü 6. yüzyıldan sonra gerilemeye girmiştir.² Dil, 8. yüzyıla kadar İber Yarımadası'nda varlığı sürdürdü. 16. yüzyılda Kırım yarımadasında Ogier Ghiselin de Busbecq tarafından Kırım Gotçası 80 civarında kelimenin varlığı ile kaydedilmiş olmakla birlikte, İncil çevirisinin yazılmış olduğu tarihi Gotça ile Kırım Gotçası arasındaki sessel farklılıklar, Kırım Gotçasının tarihi Got dili yerine başka bir Doğu Cermen dilinden türediğini ortaya koymaktadır. Kırım Gotçasının 18. yüzyıl sonunda soyunun tükendiği kabul edilmektedir.³⁴

Durum ekleri

Hal	Tekil	Çoğul	Tekil	Çoğul
yalın durum	sunus	sunjus	oğul	oğullar
ilgi durumu	sunaus	suniwê	oğlun	oğulların
yönelme durumu	sunau	sunum	oğula	oğullara
belirtme durumu	sunu	sununs	oğlu	oğulları
seslenme durumu	sun(a)u	sunjus	oğul !	oğullar !

Örnek

Gotça (Latin)

Atta unsar þu in himinam,

weihnai namo þein,

qimai þiudinassus þeins,

wairþai wilja þeins,

swe in himina jah ana airþai.

hlaif unsarana þana sinteinan gib uns himma daga,

jah aflet uns þatei skulans sijaima,

swaswe jah weis afletam þaim skulam unsaraim,

jah ni briggais uns in fraistubnjai,

ak lausei uns af þamma ubilin;

[unte þeina ist þiudangardi

jah mahts jah wulþus in aiwins.

Amen.]

Tercüme

Göklerdeki Atamız,

adın kutsal kılınsın.

Egemenliğin gelsin.

Gökte olduğu gibi,

yeryüzünde de senin istediğin olsun.

Bugün bize gündelik ekmeğimizi ver.

Bize karşı suç işleyenleri bağışladığımız gibi,

sen de bizim suçlarımızı bağışla.

Ayartılmamıza izin verme.

Kötü olandan bizi kurtar.

[Çünkü egemenlik, güç ve yücelik sonsuzlara

dek senindir. Amin.]

Kaynakça

Orijinal kaynak: gotça. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Fausto Cercignani, The Elaboration of the Gothic Alphabet and Orthography, in "Indogermanische Forschungen", 93, 1988, pp. 168-185. ↩
Strategies of Distinction: Construction of Ethnic Communities, 300–800 (Transformation of the Roman World, vol. 2) by Walter Pohl, (pp. 119–121) ↩
↩
Stearns, MacDonald (1978). Crimean Gothic. Analysis and Etymology of the Corpus. Saratoga, California: Anma Libri. ISBN 0-915838-45-1. s 118 ↩