geçit irtifakı ne demek?
Geçit İrtifakı
Geçit irtifakı, bir taşınmazın (genellikle arazi) malikinin, kendi arazisinden geçmek suretiyle başka bir taşınmazın maliki lehine geçiş hakkı tanımasıdır. Bu hak, genellikle kamuya açık bir yola erişimi olmayan veya bu erişimi kısıtlı olan taşınmazlar için gereklidir.
Temel Özellikleri:
- Ayni Hak: Geçit irtifakı, bir ayni haktır ve tapu kütüğüne tescil edilmesiyle kurulur.
- Sürekli Hak: Genellikle sürekli bir haktır ve aksi kararlaştırılmadıkça, taşınmazlar el değiştirse bile devam eder.
- Sınırlı Hak: Geçit irtifakı, yalnızca geçiş hakkını kapsar ve lehine irtifak kurulan malikin, irtifak kurulan taşınmaz üzerinde başka bir hak iddia etmesine izin vermez.
- Bedel: Geçit irtifakı, genellikle bir bedel karşılığında kurulur, ancak bedelsiz olarak da kurulması mümkündür. Bedel hakkında daha fazla bilgi edinin.
Kuruluş Şekilleri:
- Sözleşme: Taşınmaz malikleri arasında yapılan bir sözleşme ile kurulabilir. Bu sözleşmenin resmi şekilde yapılması ve tapu kütüğüne tescil edilmesi gerekir.
- Mahkeme Kararı: Eğer taşınmaz malikleri arasında anlaşma sağlanamazsa, mahkeme kararıyla da geçit irtifakı kurulabilir.
- Kanun: Bazı durumlarda, kanun gereği geçit irtifakı kendiliğinden doğabilir.
Sona Erme Nedenleri:
- İhtiyacın Ortadan Kalkması: Lehine irtifak kurulan taşınmazın kamuya açık bir yola erişiminin sağlanması durumunda irtifak sona erebilir.
- Terkin: İrtifak hakkı sahibinin, irtifak hakkından vazgeçmesi ve bu vazgeçmenin tapu kütüğüne tescil edilmesiyle sona erebilir.
- Kamulaştırma: İrtifak kurulan taşınmazın kamulaştırması halinde irtifak sona erebilir.
- Hak Düşürücü Süre: Kanunda belirtilen hak düşürücü sürelerin dolması halinde irtifak sona erebilir.
Geçit irtifakı, taşınmaz hukuku açısından önemli bir konudur ve hak sahiplerinin haklarını korumak için dikkatli olunması gerekir.