düziçi ne demek?

Düziçi, Merkez ilçe ve Kadirli'den sonra Osmaniye ilinin en büyük üçüncü ilçesidir. Düziçi Ovası'na kuruludur. Etrafı dağlarla çevrili olan ilçe Osmaniye il merkezine 32 kilometre mesafededir. Bölgede yapılan kazılarda Hititlere ait eserlere rastlanmıştır. İlk defa 8. yüzyılda Harun Reşit'in uç beyi Faraç Bey tarafından kurulan şehir, 1957 yılında belediye oldu ve 1996'da Osmaniye'ye bağlandı. İlçede Akdeniz iklimi görülmekte, bitki örtüsü olarak makiliklere rastlanmaktadır. Harun Reşit Kalesi, Saman Kalesi, Kurtlar Kalesi, Taş Köprü, Haruniye Kaplıcaları ve Düldül Dağı ilçenin önemli turizm merkezleridir.

Tarihçe

Bölgede Hititlere ait eserlere rastlanmıştır.¹ Bu nedenle Düziçi ve çevresinin en eski dönemlerinin Hititlere dayandığı düşünülmektedir.²

Bugünkü Düziçi ilk defa 8. yüzyılda Abbasi Halifesi Harun Reşit'in uç beyi Faraç Bey tafarından kuruldu. Faraç Bey, bölgeye bir kale inşa ederek bu bölgeyi yerleşim yeri ilan etti. Bölgeye 797 yılında Horasan Türkleri iskan ettirilen Düziçi'nin 8.yüzyıldaki adı Şuguru Saimiye olmuştur.³ 960 yılında şehir, Bizanslıların eline geçti. Sonrasında Hamdaniler tarafından işgal edildi.⁴

Selçuklu Devleti zamanında, Malazgirt Savaşı'ndan sonra bölge hızla Türkleşmeye başlamıştır. Buraya doğudan gelen Türk boyları yerleştirilmiştir. Büyük Selçuklu'nun zayıflamasının ardından doğu seferine çıkan Anadolu Selçuklu Devleti'nin kurucusu Süleyman Şah, Düziçi'ni topraklarına katmıştır. Haçlı Seferleri sonrasında ise bölge kısa süreliğine Haçlıların egemenliğine girmiştir.⁵

20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi. MS 5. yy’da yazan Kyrrhos’lu (Kilisli) Theodoret, daha önce imp. Neron onuruna Neroniás olarak adlandırılan kentin kendi çağında Eirenópolis (`barışkent`) olarak söylendiğini belirtir. Arap egemenliği döneminde Harûniya, Haçlılar döneminde Erm/Yun Xaronia kullanılmıştır. Halife Harunürreşid’e (h 786-809) atfedilmesi halk etimolojisidir. Kasabanın ermeni nüfusu 1909 olaylarında katliama uğramış, daha sonra burada Alman Misyonerleri tarafından Ermeni Yetimhanesi kurulmuştu

Anadolu Selçuklu Devleti'nin Moğol istilası sonrasında 1308 yılında yıkılmasıyla Dulkadiroğulları Beyliği'nin eline geçmiştir. İlçe, 1516 yılında Osmanlı Hükümdarı Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferi'yle Osmanlı topraklarına katıldı. İdari yapı olarak Maraş Sancağı'na bağlı bir nahiye iken 1878'de Adana'ya bağlanmıştır.⁶ I. Dünya Savaşı'ndan sonra 1919'da Fransız işgaline uğrayan ilçe, Kuvayımilliye'nin desteği ile 28 Mart 1920'de Fransızları yenmiştir.⁷

Coğrafya

Düziçi, Düziçi Ovası'nın kenarında kurulmuştur. Etrafı dağlar ile çevrilidir. Ovanın bulunduğu yerler hariç dağlık ve engebelidir. Osmaniye'nin en yüksek dağı olan Düldül Dağı Düziçi'nde bulunur. İlçenin yüzölçümü 595 km²'dir.⁸ En büyük akarsu ilçenin kuzey ve batısındaki sınırı çizen Ceyhan Nehri'dir. Sabun Çayı ile Kızılca, Deliçay, Bağlama, Üzümlü ve Çamiçi dereleri de ilçeden geçen diğer akarsulardır. İlçenin kuzeybatısında Kadirli, kuzeydoğusunda Andırın, doğusunda Amanos Dağları ve Bahçe, güneybatısında ise Merkez ilçe ile çevrilidir.⁹¹⁰

İklim

Köppen iklim sınıflandırmasına göre Düziçi'nde kışları ılık yazları çok sıcak ve kurak Akdeniz iklimi görülür.¹¹ Yıllık toplam alansal yağış miktarı 600 mm ile 800 mm arasındadır.¹²

Bitki örtüsü

2013 yılı itibarıyla ilçenin %49'u ormanlık alandır. Düziçi'nin doğal bitki örtüsünü genellikle makiler oluşturur. Rakımı 700-800 metreden fazla olan bölgelerde çam ve yayvan yapraklı ağaçların oluşturduğu ormanlarla karşılaşılır.¹³¹⁴

Nüfus

Türkiye İstatistik Kurumu'nun güncel adrese dayalı nüfus kayıt sistemi verilerine göre Düziçi'ndeki toplam nüfus yaklaşık 85.499 olarak tespit edilmiştir. 2020 yılında yapılan son nüfus sayımına göre ilçede 42.964 erkek, 42.535 kadın yaşamaktadır. İlçede 4 belde, 25 köy, 41 mahalle bulunmaktadır.¹⁵

Ekonomi

Tarım, hayvancılık ve sanayi

İlçede buğday, mısır, zeytin, yer fıstığı, arpa, yulaf, fiğ, pamuk, tütün, ayçiçeği, nar ve narenciye üretimi yapılmaktadır.¹⁶ Toplam tarım arazisinin çoğunluğunu tarla alanları oluşturmaktadır.¹⁷ 2018 yılı itibarıyla sulanabilecek toplam 162.000 dekarlık tarım arazisinin 94.190 dekarı sulanmaktadır. Sulamanın 90.860 dekarını devlet, 3.330 dekarını ise halk yapmaktadır. Toplam tarım arazisi miktarı 202.341 dekar, çayır mera alanı ise 2.380 dekardır. 2020 yılında ise Düziçi'nde kullanılabilecek toplam tarım arazisi miktarı 205.460 dekara çıkmıştır.¹⁸

Kültür ve Turizm

Düziçi ilçesindeki önemli yapılar Harun Reşit Kalesi¹⁹, Saman Kalesi, Kurtlar Kalesi ve Fettahoğluları ailesinden Mehmet Bey tarafından inşa edilen Taş Köprü'dür.²⁰²¹ Düldül Dağı eteklerine kurulu olan Haruniye Kaplıcaları bölgedeki önemli termal turizm merkezlerindendir.²²²³ Karasu Şelalesi, Düldül Dağı ve Dumanlı Yaylası ise ilçenin önemli doğal güzellikleridir. Berke Barajı ise su tutma kapasitesi bakımından ilçenin en büyük,²⁴ ilin ise en büyük ikinci barajıdır.

Önemli turizm merkezleri

Harun Reşit Kalesi: Düziçi ilçesinin 3 km kuzeydoğusunda Kurtbeyoğlu Mahallesi'nde bulunmaktadır. Kale, Faraç Bey tarafından bölgedeki önemli ticaret yollarını korumak amacıyla 799 yılında yaptırıldı. Askeri açıdan önem taşıyan kale, sırasıyla Bizanslıların, Selçukluların, Memlukların, Mısırların ve Osmanlıların eline geçmiştir. Doğal kayalıklar üzerine inşa edilmiştir.²⁵

Haruniye Kaplıcaları: Düziçi ilçesinin 15 km kuzeyinde Kuşçu köyünde, Düldül Dağı eteklerinde yer almaktadır. Termal su; kalsiyum, magnezyum, bikarbonat gibi mineraller içermektedir.²⁶

Düldül Dağı: 2448 metre yüksekliği ile Amanos Dağları'nın en yüksek zirvesidir. Dağa üç istasyonlu ve toplam 6 km uzunluğa sahip bir teleferik yapılmaktadır. Teleferik, şehir merkezinden 8 km uzaklıkta olacaktır.²⁷ Proje ile turizm potansiyelinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır.

Yönetim

İlçede belediye teşkilatı 1957 yılında "Haruniye Belediyesi" adıyla kurulmuştur. 1983 yılında Hacılar ile birleşerek Düziçi adını aldı. 1996'da Osmaniye'nin il olmasıyla Osmaniye'ye bağlandı.²⁸ Şu anda görevde bulunan Düziçi belediye başkanı ise CHP'li Alper Öner'dir.

Ad	Yıllar	Parti	Kaynak
Ökkeş Namlı	1989 - 1999	Doğru Yol Partisi	29303132
Cemal Algan	1999 - 2004	Cumhuriyet Halk Partisi	3334
Abdülmuttalif Öner	2004 - 2009	Adalet ve Kalkınma Partisi	35
Ökkeş Namlı	2009 - 2014	Milliyetçi Hareket Partisi	36
2014 - 2019	Adalet ve Kalkınma Partisi	37
Alper Öner	2019 - günümüz	Cumhuriyet Halk Partisi, Adalet ve Kalkınma Partisi	38

Eğitim

İlçe merkezinde 1 fen lisesi, 3 Anadolu lisesi, 1 Anadolu imam hatip lisesi, 4 mesleki ve teknik Anadolu lisesi, 6 özel lise; Ellek beldesinde 1 Anadolu lisesi ve 1 çok programlı Anadolu lisesi olmak üzere toplam 17 lise vardır. Ayrıca ilçede 3 anaokulu, 1 tanesi özel 41 ilkokul, 1 tanesi özel, 1 tanesi yatılı 23 ortaokul da bulunmaktadır. İlçe genelinde özel okullar da dahil toplam 84 ilköğretim ve ortaöğretim okulu vardır.³⁹ 2000 yılında Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi'ne bağlı olarak kurulan ve 2007'de Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi'ne bağlanan bir adet meslek yüksekokulu da mevcuttur.⁴⁰

Sağlık

2019 yılı itibarıyla ilçede bir tanesi özel hastane, bir tanesi de devlet hastanesi olmak üzere toplam iki tane hastane vardır. Aynı zamanda 27 aile hekimliği birimi, 10 aile sağlığı merkezi, 9 sağlık merkezi de bulunmaktadır. İlçedeki eczane sayısı ise 26'dır.

Altyapı

Ulaşım

İlçe kara yolu ile Osmaniye'nin merkezine 33 km, Adana'ya 117 km, Hatay'a 163 km, Gaziantep'e 115 km, Kahramanmaraş'a 87 km, Antalya'ya 672 km İstanbul'a 1053 km, Ankara'ya 588 km mesafededir.⁴¹

İlçeye ulaşım çoğunlukla kara yolu ve otoyolu ile yapılmaktadır. D-400 kara yolunun 21. bölgesinden ayrılan kara yolu ile veya O-52 otoyolunun kavşağı ile ilçeye ulaşım sağlanabilir. Onun dışında ilçeye havayolunu ile gelmeyi tercih edenler uçakla Kahramanmaraş Havalimanı (93 km) ve Adana Şakirpaşa Havalimanı'na (120 km) gelip ilçeye kara yolu ile ulaşımaktadır. Demiryolu ile ulaşımda ise Adana-Halep demiryolu'nun Yarbaşı Tren İstasyonu (6 km) kullanılmaktadır.

Notlar

Kaynakça

Özel

Genel

Orijinal kaynak: düziçi. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩
2. ↩
3. ↩
4. ↩
5. ↩
6. ↩
7. ↩
8. ↩
9. ↩
10. ↩
11. ↩

12. Yıllık Toplam | erişimtarihi = 9 Mart 2021 | çalışma = Meteoroloji Genel Müdürlüğü | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120523202732/https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/aylik-normal-yagis-dagilimi.aspx?a=00#sfB | arşivtarihi = 23 Mayıs 2012}} ↩

13. ↩
14. ↩
15. ↩
16. ↩
17. ↩
18. ↩
19. ↩
20. ↩
21. ↩
22. ↩
23. ↩
24. ↩
25. ↩
26. ↩
27. ↩
28. ↩
29. ↩
30. ↩
31. ↩
32. ↩
33. ↩
34. ↩
35. ↩
36. ↩
37. ↩
38. ↩
39. ↩
40. ↩
41. ↩

Kategoriler